(۴۳۹۸) حکم حاجی مریضی که نتوانسته رمی جمرات و طواف افاضه را در وقت مقرر انجام دهد

(۴۳۹۸) سوال: مردی که در عرفه مانده است و در آن روز مریض می‌شود تا این که وقت رمی و ایام تشریق می‌گذرد، این حاجی چکار کند در حالی که وقت رمی و طواف افاضه گذشته است؟

جواب:

در حقیقت در سوال توضیح نداده است و ما ندانیم که او تا غروب خورشید در عرفه مانده است؟ آیا شب را در مزدلفه گذرانده است؟ و آیا شب را در منی نیز گذرانده یا نه؟ لذا در این سوال اشکال واضحی وجود دارد.

می‌گوییم: اگر این مردی که در روز عرفه بیمار شده است و بیماریی او به گونه بوده است که نمی‌توانسته است نسکش را به اتمام برساند و اگر در ابتدای احرامش شرط قرار داده است که اگر مانعی برای من به وجود آمد از همان‌جا از احرام بیرون می‌آیم، چیزی بر او لازم نیست اما اگر این حج فرض او می‌باشد در سال دیگر آن را ادا می‌کند و اگر شرط قرار نداده است بر اساس قول راجح، هنگامی که نتوانست حجش را به اتمام برساند از احرام بیرون می‌آید ولی بر او واجب است که قربانی کند زیرا اللهÀ می‌‌فرماید: {وَأَتِمُّوا۟ ٱلۡحَجَّ وَٱلۡعُمۡرَةَ لِلَّهِۚ فَإِنۡ أُحۡصِرۡتُمۡ فَمَا ٱسۡتَیۡسَرَ مِنَ ٱلۡهَدۡیِ}[سوره البقرة: ۱۹۶] : (و حج و عمره را برای الله به اتمام برسانید، و اگر باز داشته شدید (بوسیله دشمن یا بیماری و غیره) پس آنچه از قربانی فراهم شود (ذبح کنید، و آنگاه از احرام بیرون شوید)): لذا این قول: {فَإِنۡ أُحۡصِرۡتُمۡ}[سوره البقرة: ۱۹۶] : (و اگر باز داشته شدید (بوسیله دشمن یا بیماری و غیره)): شامل مانع می‌شود از جمله دشمن و غیر آن و معنی احصار این است که مانعی برای اتمام نسک برای انسان پیش آید و برای همین از احرام بیرون می‌آید و قربانی‌ای را ذبح می‌کند و چیز دیگری بر او لازم نیست مگر این که اگر حج فرض را ادا نکرده است در سال آینده حج می‌کند اما اگر این مرد در مزدلفه مانده ولی در منی شب را نگذرانده و رمی جمرات نکرده است در این حالت حج او صحیح است و از او کفایت می‌کند ولی برای ترک واجب حج باید دو فدیه بدهد یکی برای شب ماندن در منی و دیگری برای رمی جمرات.

و اما طواف وداع، هنگامی که می‌خواهد خارج گردد انجام می‌دهد و طواف افاضه را هر زمانی که شفا یافت انجام می‌دهد چون طواف افاضه حدی ندارد و طبق قول راجح حد آن تا آخر ماه ذو الحجه می‌باشد و اگر عذری داشته باشد تا زمانی که عذرش تمام یابد.

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: رجل وقف في عَرَفَةَ، وفي ذلك اليوم مرض حتى خرج وقت الرمي وأيام التشريق، فماذا يفعل هذا الحاج، وقد ذهب وقت الرمي وتعدى وقت طَوَافِ الْإِفَاضَةِ؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الحقيقة أن السؤال لم يفصل فيه يقول: إنه مرض من يوم عَرَفَةَ ولا ندري هل بقي في عَرَفَةَ حتى غربت الشمس؟ وهل بات بِمُزْدَلِفَةَ؟ وهل بات بِمِنّى ؟ فهذا السؤال فيه إشكال واضح.

نقول: إذا كان هذا الرجل الذي مرض في يوم عَرَفَةَ مَرِضَ مرضًا لا يتمكن معه من إتمام النُّسُكِ، وقد اشترط في ابتداء إحرامه إن حَبَسَنِي حَابِسُ، فَمَحِلِّي حيث حبستني، فإنه يُحِلّ ولا شيء عليه، ولكن إن كان هذا الْحَج فريضته فإنه يؤديه في سَنَةٍ أخرى، وإن كان لم يشترط فإنه على القول الراجح إذا لم يتمكن من إكمال حجه له أن يتحلل، ولكن يجب عليه هَدْي، لقوله تعالى: ﴿ وَأَتِمُّوا الْحَجَ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ فَإِنْ أَحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الهَدْي ﴾ [البقرة: ١٩٦]، فقوله: ﴿فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ ﴾ الصحيح أنه يشمل حصر العدو وحصر غيره، ومعنى الإحصار أن يمنع الإنسان مانع من إتمام نُسُكِهِ، وعلى هذا فيتحلل، ويذبح هَدْيّا، ولا شيء عليه على ذلك، إلا إذا كان لم يُؤَدِّ فَرِيضَةَ الْحَجِّ، فإنه يحج من العام القادم، أما إذا كان الرجل واصل المسير في حَجَّهِ ووقف بِمُزْدَلِفَةً، ولكنه في مِنِّى لم يبت ولم يَرْمِ الْجَمَرَاتِ، فإنه في هذه الحال يكون حجه صحيحًا ومجزيًا، ولكن عليه دم لكل واجب تركه ويلزمه على هذا ،دمان، أحدهما للمبيت بِمِنِّى. والثاني: لرمي الْجَمَرَاتِ.

وأما طَوَافُ الْوَدَاعِ، فيطوفه إذا أراد أن يخرج، وطواف الْإِفَاضَةِ يبقى حتى يعافيه الله، فيطوف لأن طَوَافَ الْإِفَاضَةِ ليس له حد، وحده على القول الراجح إلى منتهى شهر ذي الْحَجّة فإن كان لعذر فحتى ينتهي عذره.