(۴۳۹۶) حکم تعجیل در خروج از منی و نیابت در رمی جمرات در ایام تشریق

(۴۳۹۶) سوال: سال گذشته از کویت حج کردیم ولی در منی فقط روز عید و روز دوم باقی ماندیم و کسی را اجاره گرفتیم که در دو روز بعد از جانب ما رمی کند و بعد از طواف وداع سفر کردیم امسال نیز نیت همین را داریم ولی دلم کمی از آنچه سال گذشته انجام دادیم نارضایتی است لذا حکم این عمل چیست و آیا امسال نیز این کار انجام دهیم؟

جواب:

عملی که انجام دادید صحیح نیست و جایز نمی‌باشد و برای شخص واجب است که در منی، روز عید و شب یازدهم و شب دوازدهم و روز دوازدهم تا غروب خورشید بماند و رمی جمرات کند سپس اگر خواست تعجیل کند و حجش را تمام کند و اگر خواست نیز تا روز سیزدهم می‌ماند و بعد از زوال خورشید رمی می‌کند سپس می‌ماند.

و بسیاری از عوام در مورد این آیه گمان می‌کنند: {فَمَن تَعَجَّلَ فِی یَوۡمَیۡنِ فَلَاۤ إِثۡمَ عَلَیۡهِ وَمَن تَأَخَّرَ فَلَاۤ إِثۡمَ عَلَیۡهِ} [سوره البقرة: ۲۰۳] : (پس کسی‌که شتاب کند؛ و در دو روز (اعمال را انجام دهد) گناهی بر او نیست. و کسی‌که تأخیر کند (و اعمال را در سه روز انجام دهد) گناهی بر او نیست): روز عید نیز در این دو روز وارد می‌شود لذا در روز یازدهم تعجیل می‌کنند و این گمان اصلی ندارد و اللهÀ می‌‌فرماید: {وَٱذۡكُرُوا۟ ٱللَّهَ فِیۤ أَیَّامࣲ مَّعۡدُودَ اتࣲۚ} [سوره البقرة: ۲۰۳] : (و اللهÀ را در روزهای معین و شمرده (که سه روز ایام تشریق: ۱۱و۱۲و۱۳ ماه ذیحجه است) یاد کنید): و ایام معدودات همان ایام تشریق هستند پس کسی در دو روز تعجیل کند و آن روز دوازدهم می‌باشد زیرا آن روز دوم این دو روز است گناهی بر او نیست و کسی که تأخیر کند نیز گناهی بر او نیست.

اما آن کاری که سوال کننده انجام داده است و همچنین بعضی از مردم انجام می‌دهندو قبل از دو روز تعجیل می‌کنند و بعضی از آنها کسانی را وکیل می‌گیرند که بقیه‌ی حج را از جلنب او انجام دهد همانطور که در سوال آمده است و برخی نیز گمان می‌کنند کفایت می‌کند که فدیه‌ای از جای شب ماندن و فدیه‌ای از جای رمی کردن بدهد و خارج گردد و این نیز صحیح نمی‌باشد باشد و فدیه بدلی نیست که او اختیار کند که فدیه بدهد یا آن عبادت را انجام دهد بلکه فدیه جبران آن خللی هست که در عبادت به وجود آمده است و جبرانی برای این فعلی بدی است که انجام داده است و آن ترک واجب می‌باشد و این فدیه اصل بدلی از آن واجب نیست و در سال آینده اگر خواست حج کند بر او واجب است که در روز یازدهم و دوازدهم بماند و هنگامی که در روز دوازدهم بعد از زوال رمی کرد اگر خواست تعجیل می‌کند و می‌ماند و طواف وداع را انجام می‌دهد و می‌رود و اگر خواست تا روز سیزدهم باقی می‌ماند و بعد از زوال رمی‌ می‌کند سپس می‌ماند و طواف وداع را انجام می‌دهد و سفر می‌کند.

سوال کننده: شیخ بزرگوار پس واجب است که روز عید یعنی روز دهم و روز یازدهم و روز دوازدهم بماند و اگر خواست تعجیل کند در روز دوازدهم این کار بکند؟

جواب: بعد از زوال خورشید که رمی را انجام داد.

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: حججنا العام الماضي من الكويت، لكن لم نبق في منى إلا يوم العيد واليوم الثاني، وأَجَرْنَا من يرمي عنا اليومين الباقيين، وسافرنا بعد الوداع طبعا، وننوي هذه السَّنةَ أن نعود إلى ما ذكرنا، لكن في أنفسنا شيء مما صنعنا العام الماضي، فما حكم هذا العمل، وهل نعود هذه السَّنَةَ؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: العمل الذي فعلوه ليس بصحيح، ولا بجائز أيضًا، فإن الواجب على المرء أن يبقى في مِنّى بعد يوم العيد ليلة الحادي عشر، وليلة الثاني عشر، ويوم الثاني عشر إلى أن تزول الشمس، فيرمي الْجَمَرَاتِ، ثم إن شاء أنهى حجه وتعجل، وإن شاء بقى إلى اليوم الثالث عشر فرمى بعد الزوال، ثم نزل.

وكثير من العامة يظنون أن معنى قوله تعالى: ﴿ فَمَن تَعَجَلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ وَمَن تَأَخَّرَ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ ﴾ [البقرة: ۲۰۳] يظنون أن يوم العيد داخل في هذين اليومين، فيتعجل بعضهم في اليوم الحادي عشر ، وهذا ظَنُّ لا أصل له، فإن الله يقول: ﴿ وَاذْكُرُوا اللهَ فِي أَيَّامٍ مَعْدُودَاتٍ ﴾ [البقرة: ٢٠٣]، والأيام المعدودات هي أيام التشريق، فمن تعجل في يومين ويكون ذلك التعجل في اليوم الثاني عشر، لأنه هو ثاني اليومين، فلا إثم عليه، ومن تأخر فلا إثم.

وأما ما فعله السائل فإنه يفعله بعض الناس أيضًا، ويتعجلون قبل اليومين، فمنهم من يُوَكَّلُ من يقضي عنه بقية حجه، كما في هذا السؤال، ومنهم من يزعم أنه يكفيه أن يذبح فِدْيَةٌ عن الْمَبِيتِ، وفدية عن الرمي ويخرج، وهذا أيضًا ليس بصحيح، والفدية ليست بدلا عن ذلك على وجه التخيير بينها وبين هذه العبادات، وإنما الفِدْيَةُ جَبْرٌ لما حصل من الخلل بترك هذه العبادات، فيكون فعلها جابرا لهذه السيئة التي فعلها وهي تَرْكُهُ لهذا الواجب، وليست أي هذه الْفِدْيَةُ سبيلا معادلا لفعل واجب، وفي العام المقبل إن شاء يجب عليه أن يبقى في اليوم الحادي عشر، وفي اليوم الثاني عشر، وإذا رمى في اليوم الثاني عشر بعد الزوال، فإن شاء تعجل ونزل وطاف للوداع ومشى وإن شاء بقي إلى اليوم الثالث عشر ورمى بعد الزوال، ثم نزل وطاف للوداع وسافر.

فضيلة الشيخ فيجب عليه أن يبقى يوم العيد وهو اليوم العاشر، واليوم الحادي عشر، واليوم الثاني عشر، وإن أراد أن يتعجل في اليوم الثاني عشر فليتعجل في اليوم الثاني عشر؟

فأجاب رحمه الله تعالى: بعد الرَّمْي بعد الزوال عندما تزول الشمس و يرمي.