چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۴۳۸۵) ارکان حج و عمره چیست؟

(۴۳۸۵) سوال: ارکان حج و عمره چیست؟

جواب:

علما ذکر کرده‌اند که ارکان حج چهار چیز است: احرام بستن و نیت دخول به نسک، وقوف در عرفه، طواف افاضه و سعی و ارکان عمره سه چیز می‌باشد: احرام بستن و نیت عمره، طواف و سعی.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما هي أركان الْحَجِّ، وما هي أركان الْعُمْرَةِ؟

فأجاب رحمه الله تعالى: ذكر العلماء -رحمهم الله- أن أركان الْحَجِّ أربعة: الْإِحْرَامُ وهو نِيَّةُ الدخول في النُّسُكِ، والْوُقُوفُ بِعَرَفَةَ، وطوافُ الْإِفَاضَة، والشعي. وأن أركان الْعُمْرَةِ ثلاثةُ : الْإِحْرَامُ وهو نِيَّةُ الْعُمْرَةِ، والطوافُ، والسَّعْي.

مطالب مرتبط:

(۴۳۳۰) آیا با انجام طواف افاضه ما را از طواف قدوم و وداع مستغنی می‌سازد؟

بله او را از طواف قدوم و وداع مستغنی می‌سازد...

ادامه مطلب …

(۴۳۱۶) آیا برای غیر مُحرِم جایز است که از حج‌کننده‌ای كه از رمی عاجز است رمی به جا آورد؟

اولا قبل از این کم به این سوال جواب دهم دوست دارم مسئله‌ی وکیل گرفتن در رمی را مورد توجه قرار دهم که مردم آن را بسیار دست‌کم می‌گیرند تا جایی که به آن اهمیت نمی‌دهنددر صورتی که رمی جمرات یکی از واجبات حج است و بر کسی که لباس حج را بر تن کرده واجب است که خودش آن را به جا آورد زیرا اللهÀ می‌‌فرماید: {وَأَتِمُّوا۟ ٱلۡحَجَّ وَٱلۡعُمۡرَةَ لِلَّهِ} [سوره البقرة: ۱۹۶] : (و حج و عمره را برای الله به اتمام برسانید): و این اقتضای این را دارد که انسان تمام اعمال حج را باید بدون این که کسی را وکیل خود قرار دهد انجام دهد ولی با تأسف بسیار بعضی از مردم این را دست‌کم می‌گیرند تا جایی که جوانی را می‌یابی که از جانب خود برای رمی وکیل گرفته است یا زنی که می‌تواند که خودش رمی به جا آورد کسی را از جانب خود وکیل گرفته است و این خطای بزرگی است و برای کسی که خودش می‌تواند رمی به جا آورد با وکیل گرفتن رمی او به جا نمی‌آید. بعضی از مردم می‌گویند: زنان به خاطر شلوغی و اختلاط به مردان به وکیل گرفتن نیاز دارند. می‌گوییم: برای زنان نیز وکیل گرفتن جایز نیست زیرا رسول اللهﷺ به سوده دختر زمعهÈ (یکی از همسرانش) که سنگین و کند رو بود اجازه نداد که وکیل بگیرد بلکه به او اجازه داد از مزدلفه در آخر شب، قبل از شلوغی مردم خارج شود. و ما می‌گوییم: مسئله‌ی شلوعی در طواف و سعی نیز می‌باشد بلکه در طواف و سعی بیشتر و خطرناکتر است زیرا مردم در رمی کردن سمت یکسانی ندارند یکی می‌آید و یکی می‌رود و با عجله این کار را انجام می‌دهند به خلاف طواف که به یک سمت می‌روند و با آرامی این کار را انجام می‌دهند بنابراین فتنه در آن از این که فاسقان در آن باشند العیاذ بالله خطرناک‌تر است که از اول تا آخر طواف در مجاورت این زن قرار می‌گیرد و خطر در آن بیشتر وجود دارد و با این وجود هیچ کس نگفته است که در حالت شلوغی از جانب زن برای طواف کردن وکیل گرفته می‌شود. و برای همین نیز حج کننده در حج فرض و نفل باید خودش رمی را به جا آورد و اگر مانند زن حامله یا مریض یا شخص مسن که از این کار عاجز هستند در این حالت از جانب خودشان وکیل می‌گیرند و اگر از صحابه روایت نشده بود که از جانب کودکانشان رمی می‌کردند می‌گفتیم اگر نمی‌تواند رمی را به جا آورد وکیل گرفته نمی‌شود بلکه از او ساقط می‌شود زیرا که واجبات برای کسی که توانایی آن را ندارد از گردنش ساقط می‌شود ولی وقتی در توکیل در اصل حج برای کسی که عجزی که امید به بهبود آن نیست دچار شده است آمده و از صحابه روایت شده است که از جانب کودکانشان رمی را به جا می‌آوردند گفتیم که توکیل در رمی کردن برای کسی که نمی‌تواند جایز است. و اما کسی که به سبب شلوغی رکی کردن برایش سخت می‌آید عذری برای وکیل گرفتن نیست بلکه می‌گوییم اگر می‌توانی در شلوغی رمی کنی خودت در روز رمی کن و اگر با وجود شلوغی برایت سخت می‌آید در شب رمی را به جا بیاور و امر در این باره سخت‌گیری نیست زیرا رسول اللهﷺ اول وقت رمی در ایام تشریق را مشخص کردند و آخر آن را مشخص نکردند و این دلالت بر این دارد که آخر آن وقت محدودی ندارد و انسان براساس آنچه برایش میسر است در شب رمی می‌کند و این ممنوع نیست و رمی عبادت روز نیست بلکه رسول اللهﷺ به ایشان اجازه داده است که در آخر شب از مزدلفه خارج شوند و هنگامی که رسیدند رمی کنند همانطور که از اسماءÈ دختر ابوبکرJ روایت شده است: «أنها كانت ترمي ثم تُصلي الفجر» : (او رمی را به جا می‌آورد سپس نماز صبح را می‌خواند): و این دلیل بر این است که امر در آن واسع است بنابراین در چیزی که شرع آن را محدود کرده است به آن ملزم هستیم و در چیزی که شرع در آن مطلق آورده است از رحمت و کَرَم اللهÀ است؛ بله اگر انسانی منزلش دور است و برایش سخت است که هر روز به سوی جمرات برود می‌تواند آن را در روز آخر جمع کند زیرا رسول اللهﷺ به شتربانان اجازه داد که روزی رمی کنند و روزی رمی نکنند سپس در روز سوم برای دو روز رمی کنند. اما در صورتی که مشقتی نمی‌باشد جایز نیست که رمی روزی را به روز دیگر به تأخیر بیاندازد. اما جواب سوال: آیا جایز کسی که در احرام نیست را برای رمی جمرات وکیل کرد؟ فقها گفته‌اند: فقط برای کسی که در آن سال حج می‌کند جایز است. والله الموفق....

ادامه مطلب …

(۴۳۸۴) آیا انجام بیش از یک عمره در رمضان مشروع است؟

بله در این اشکال است و مخالف روش رسول اللهﷺ و اصحاب ایشان می‌باشد...

ادامه مطلب …

(۴۳۲۶) حکم طواف افاضه زن بدون مَحرم در ایام تشریق

اگر زن بر نفس خود امینت دارد شرط طواف زن همراه با مَحرم بودن نیست اما اگر از فاسقان و ضرر در امان نیست باید محرمی همراه او باشد که از او حمایت کند...

ادامه مطلب …

(۴۳۵۱) حکم وکالت در رمی جمرات به‌سبب ازدحام شدید در ایام تشریق

نظر ما این است که اگر خودت نتوانستی رمی را به سبب بیماری یا این که حامله بودی یا لنگی به جا آوری برایت حلال بوده که وکیل بگیری اما اگر عذری وجود نداشته است وکیل گرفتن حلال نیست زیرا رمی جمرات از شعائر  حج است و جزئی از آن است...

ادامه مطلب …

(۴۳۲۸) حکم ترک طواف افاضه در حج به‌ علت ازدحام و خروج از مکه بدون انجام آن

شما همچنان در حج می‌باشی و بر شما واجب است که الان به مکه بروی و رکنی که اللهÀ در این قول برایت فرض کرده را به جا آوری.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه