چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۴۳۶۶) آیا طواف وداع در حال حیض صحیح است؟

(۴۳۶۶) سوال: ایشان در سال گذشته همراه دخترش و همسرش حج کرده است و بعد از آن که به کشورش برگشته ایشان را با خبر ساخته که دختر در زمانی که در طواف وداع بوده دچار عادت ماهیانه شده و ایشان را با خبر نساخته مگر بعد از این که به خانه برگشتند لذا چکار باید بکنند؟

جواب:

زنی که حائض است به خاطر قول رسول اللهﷺ که به عائشه قبل از این که به مکه برسند و حائض بود فرمودند، طواف نمی‌کند: «افْعَلِي مَا يَفْعَلُ الْحَاجُّ، غَيْرَ أَنْ لَا تَطُوفِي بِالْبَيْتِ»[۱] : (همه ی اعمال یک حاجی را انجام بده غیر از طواف خانه ی کعبه): و هنگامی که به رسول اللهﷺ گفته شد که صفیهÈ بعد از اتمام حج دچار حیض شده فرمود: «أحابستنا هي قالوا إنها قد أفاضت قال: فلتنفر إذًا»[۲] : ( آیا او ما را ماندگار خواهد ساخت، گفتند او طواف افاضه را به جا آورده است پس رسول اللهﷺ فرمود: در این صورت راهی شود): و این دلالت بر این می‌دهد که حائض نمی‌تواند طواف کند زیرا حائض ممنوع است که در مسجد بماند نه اینکه که از آن مرور کند و هنگامی که از ماندن در مسجد منع شده است پس طواف نیز ماندن در مسجد الحرام است اگرچه در این ماندن حرکت می‌کند.

و برای همین این زنی که در اثنای طواف وداع دچار حیض شده و خانواده‌اش را با خبر نساخته است و اگر از روی احتیاط فدیه‌ای را در مکه ذبح نموده و بین فقرا توزیع کرده است، خوب است زیرا که طوافش با حیض، باطل شده است و اگر فدیه نداده است نیز امیدوارم که چیزی بر او لازم نباشد زیرا این زن اگر قبل از طواف وداع دچار حیض شده بود طواف وداع از او ساقط می‌شد اما هنگامی که طواف را شروع کرده است او پاک بوده و در اثنای طواف دچار حیض شده است که به دلیل وجود حیض ادامه‌ی طواف از او ساقط شده است لذا وجوب فدیه بر او آشکار نمی‌باشد ولی اگر فدیه داده است خوب است و اگرنه چیزی بر او لازم نیست.


[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: إنهم أدوا فَرِيضَةَ الْحَجِّ في العام الماضي مع ابنتها وزوجها، وبعد الرجوع إلى البلد أخبرتهم البنت أن الدورة الشهرية نزلت عليها وهي تَطُوفُ طَوَافَ الْوَدَاع، ولم تخبرهم إلا بعد الرجوع إلى البيت، فماذا يعملون؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الْمَرْأَةُ الحائض لا تَطُوفُ بالبيت لقول النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم – لعائشة رضي الله عنها، حين حاضت قبل أن يَصِلُّوا إلى مَكَّةَ: «افْعَلِي مَا يَفْعَلُ الْحَاجُ غير أن لا تَطُوفِي بِالْبَيْتِ»، ولما ذكر له أن صفية رضي الله عنها حاضت بعد فراغ الْحَجِّ قال: «أَحَابِسَتْنَا هي» قالوا: إنها قد أفاضت. قال: «انفِرُوا»، وهذا يدل على أن الحائض لا يمكن أن تَطَوف بالبيت، لأن الحائض ممنوعة من المكث في المسجد لا من المرور فيه، وإذا كانت ممنوعة من المكث في المسجد، فالطواف مكث في المسجد الْحَرَامِ، وإن كان مُكْنا فيه حركة.

وعلى هذا فإن هذه الْمَرْأَةَ التي حاضت في أثناء طَوَافِ الْوَدَاعِ ولم تخبر أهلها، إن احتاطت وذبحت فِدْيَةٌ في مَكَّةَ توزع للفقراء، فهو خير، وذلك لأن طوافها بطل بحصول الحيض في أثنائه، وإن لم تفعل فأرجو ألا يكون عليها شيء لأن هذه المَرْأَةَ لو حاضت قبل أن تسعى بطواف الْوَدَاعِ سقط عنها طَوَافُ الْوَدَاع، فإذا شَرَعَتْ فيه وهي طَاهِرُ، ثم حاضت في أثنائه فقد فعلت ما أوجب الله عليها، وسقط عنها بقية الطَّوافِ بوجود الحيض، فلا يتبين وجوب الْفِدْيَةِ عليها، ولكن إن فَدَتْ فهو خير ، وإن لم تفد فلا شيء عليها.

مطالب مرتبط:

(۴۳۴۲) حكم خروج حاجی از منی به بازار در ایام تشریق

حج‌کننده در روز هشتم به منی می‌رود و در صبح روز نهم بیرون می‌آید سپس صبح روز عید برمی‌گردد اما وجود او در روز هشتم در آن‌جا سنت است و واجب نیست و اما وجود او در روز عید و بعد آن است که شب ماندن شب یازدهم و دوازدهم در منی واجب می‌باشد...

ادامه مطلب …

(۴۳۲۲) زمان صحیح ذبح فدیه در حج

اشکالی ندارد که انسان بعد از تحلل قربانی‌اش را ذبح کند....

ادامه مطلب …

(۴۳۷۳) حکم انجام عمره بعد از حج و پیش از طواف وداع برای حاجی مفرد

مثل اهل جده مثلا حج را به پایان رسانده‌اند و به جده برگشته‌اند سپس احرام می‌بندند و به مکه می‌آیند و در این حالت اشکالی ندارد زیرا او از بلد خود برای عمره آمده است....

ادامه مطلب …

(۴۳۵۷) حکم تأخیر خروج از مکه پس از طواف وداع به دلیل شرایط خانوادگی

برای کسی که می‌خواهد از مکه بعد از حج یا عمره‌اش سفر کند واجب است که آخرین کارش طواف باشد....

ادامه مطلب …

(۴۳۷۵) آیا زیارت مسجد النبی شرطی برای قبولی حج است؟

از ضروریات حج نیست که انسان مسجد النبی را زیارت کند و علاقه‌ای حج ندارد و زیارت کردن مسجد رسول اللهﷺ در هر زمانی ممکن است...

ادامه مطلب …

(۴۳۸۶) حکم کسی که ارکانی از رکن‌های حج را انجام ندهد چیست؟

هنگامی که یکی از ارکان را به جا نیاورد، از روی حصر باشد یا از روی غیر حصر باشد و معنی حصر: مانعی برای انسان پیش آید  که نتواند حجش را تمام کند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه