شنبه 19 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
11 اکتبر 2025

(۴۳۳۹) آیا جایز است در شب‌های یازدهم و دوازدهم بعد از نصف شب از منی خارج شد؟

(۴۳۳۹) سوال: آیا جایز است در شب‌های یازدهم و دوازدهم بعد از نصف شب از منی خارج شد؟

جواب:

اگر بیشتر شب گذشته باشد و او در منی بوده می‌تواند خارج شود چون اکثر به منزله‌ی کل است ولی به حجاجی که می‌خواهند موافق سنت رسول اللهﷺ حج کنند اشاره می‌کنم که رسول اللهﷺ شب و روز را در منی می‌ماندند با وجود این که خنک‌کننده‌ها و خیمه‌هایی که امروز وجود دارد نبوده است و صبر می‌کرده و اجرش را دریافت می‌کرده است و حج را نوعی از جهاد قرار داده است هنگامی که ام المؤمنین عائشهÈ از جهاد زنان پرسید، فرمودند: «عَلَيْهِنَّ جِهَادٌ لَا قِتَالَ فِيهِ؛ الْحَجُّ وَالْعُمْرَةُ»[۱] : ( بر ایشان جهادی است که در آن ستیزی نیست و آن حج و عمره می‌باشد): و حج تفریح و سرگرمی نمی‌باشد، حج عبادتی است که انسان نفس خود را بر آن صبر می‌دهد و از رسول اللهﷺ به طور کامل تبعیت می‌کند لذا شب و روز را در منی می‌ماند مگر روز عید و دو روز بعد آن برای کسی تعجیل کند و سه روز بعد از آن برای کسی که تأخیز کند ولی انسان تأسف می‌خورد هنگامی که بعضی از وقایع در را می‌شنود که دلالت بر سبک شماردن برخی حج کنندگان می‌دهد و فقط با اسم حج می‌کنند نه با حقیقت تا جایی به ما رسیده است که برخی از مردم در شب دهم ذی الحجه در خانه‌اش می‌ماند سپس در اثنای شب احرام می‌پوشد و به سوی عرفه می‌رود و همراهش چیزهای را برای سرگرمی خود برمی‌دارد و هنگامی که کمی از شب مانده است به مزدلفه می‌رود سنگ را پرتاب می‌کند سپس به منی می‌رود و رمی جمرات را قبل از فجر انجام می‌دهد و به مکه رفته و طواف و سعی را کرده و در شبش به خانه کنار اهلش برمی‌گردد سپس برخی از آنها در روز به منی رفته و رمی جمرات می‌کنند و برخی دیگر نیز کسان دیگر را وکیل می‌کنند، آیا این حج است؟!! این بازی کردن است و اگر بر اساس قاعده‌ی فقها باشد شاید کفایتش کند اما عبادتش کجاست؟ مرد در قسمتی از شب برای تفریح می‌رود سپس به سوی اهلش برمی‌گردد و می‌گوید این حج است و این واللهÀ قلب را محزون و خونین می‌کند که این شعیره‌ی عظیم تا به این حد رسیده است از اللهÀ هدایت را برای خود و ایشان می‌خواهیم.


[۱] رواه ابن ماجه (۲۹۰۱).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز الخروج من مِنّى بعد منتصف الليل في ليلة الحادي عشر والثاني عشر؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إذا مضى معظم الليل، وهو في مِنّى، فله أن يخرج منها جعلا للأكثر بمنزلة الكل، ولكن الذي أُشِيرُ به على إخواني الْحُجَّاج أن يجعلوا حَجَّهُمْ حَجَّا موافقا للسُّنَّة التي جاءت عن النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم-، وقد كان عليه الصلاة والسلام- يبقى في منى ليلا ونهارًا، ومع أنه في ذلك الوقت لا مكيفات ولا خيام على ما كانت عليه اليوم، وهو صابر محتسب، وقد جعل الْحَجّ نوعا من الجهاد في سبيل الله، حين سألته أم المؤمنين عائشة رضي الله عنها هل على النساء جهاد؟ قال: «عليهن جِهَادٌ لا قِتَالَ فيه: الْحَجّ والْعُمْرَةُ»، والْحَجُّ ليس نزهة ولا طَرَبًا، الْحَج عبادة فليصبر الإنسان نفسه على هذه العبادة، ويتأسى بالنبي صلى الله عليه وسلم فيها تأسياً كاملا، فيبقى في مِنى ليلا ونهارًا، وما هي إلا يوم العيد ويومان بعده لمن تعجل، أو ثلاثة أيام لمن تأخر، لكن الإنسان ا يأسف حين يسمع وقائع في الْحَجّ تدل على استهانة الفاعلين بالْحَجِّ، وأنه ليس عندهم إلا اسم لا حقيقة له حتى بلغنا أن من الناس من يبقى في بيته ليلة العاشر من شهر ذي الْحَجَّةِ، ثم في أثناء الليل يُحْرِمُ ويخرج إلى عَرَفَةَ، ومعه الأشياء التي يُرفه نفسه بها، ثم إذا بقي قليل من الليل ذهب إلى مُزْدَلِفَةَ، ولَقَطَ الحصى كما يقول، ثم مشى إلى مِنّي، ورمى الْجَمَرَاتِ قبل الفجر، ونزل إلى مكة، وطاف، وسعى، ثم عاد في ليلته إلى بيته مع أهله ثم منهم من يخرج في النهار إلى منى ليرمي الْجَمَرَاتِ، ومنهم من يُوَكَّلُ أيضا، هل هذا حج؟ هذا تلاعب، وإن كان على قاعدة الفقهاء قد يكون مجزئ لكن الكلام أين العبادة؟ رجل يذهب يَتَنَزَّهُ بعض ليله، ثم يرجع إلى أهله ويقول إنه حَجٌ، وهذا والله مما يحزن النفس، ويُدمي القلب أن يصل الحد إلى هذا في إقامة هذه الشعيرة العظيمة، نسأل الله لنا ولهم الهداية.

مطالب مرتبط:

(۴۳۶۹) آیا طواف وداع در عمره واجب است؟

ما آن را واجب می‌دانیم و این که برای شخص واجب است که بعد از عمره از مکه خارج نشود مگر این که طواف وداع را بعد از تمام کارهایش انجام دهد....

ادامه مطلب …

(۴۳۷۰) حکم طواف وداع برای مقیم مکه هنگام سفر

هنگامی که برای حج یا عمره آمده است طواف کرده و خارج نیز نمی‌گردد مگر با طواف اما اگر برای غیر عمره و حج به مکه آمده است بلکه برای کار یا ملاقات خویشاوندان یا مانند آن به مکه آمده است پس در این صورت طواف وداع لازم نمی‌باشد ....

ادامه مطلب …

(۴۲۹۵) حکم شک در محل مبيت مزدلفه پس از انجام اعمال حج

اگر برای شما روشن شده که قبل از مزدلفه پایین گشته‌اید حکم شما در حکم کسی که شب ماندن در مزدلفه را ترک کرده است زیرا برای انسان واجب است که احتیاط کند و در مکانی نشیند مگر این که یقین داشته باشد که غالب ظنش آن است که در مزدلفه است....

ادامه مطلب …

(۴۳۱۳) آیا رمی توسط زن و خواهر به‌ جای مرد در حج فرض صحیح است؟

حکمش آن است که جایز نیست کسی را برای رمی وکیل کند و اگر این جایز بود رسول اللهﷺ برای ضعفای خانواده‌اش اجازه می‌داد که کسی را برای رمی کردن وکیل بگیرند....

ادامه مطلب …

(۴۳۵۲) حكم بازگشت حاجی به منی پس از خروج در روز دوم ایام تشریق

عبادتشان را تمام کرده‌اند و اگر برگشتند آزاد هستند می‌تواند کم یا زیاد در آنجا بشینند....

ادامه مطلب …

(۴۳۷۱) حکم خرید بعد از طواف وداع در حج

ما می‌گوییم: او اینها را قبل از طواف وداع بخرد تا این که آخرین کارش طواف کعبه باشد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه