چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۴۱۹۴) حکم حیض قبل یا هنگام احرام

(۴۱۹۴) سوال: زنی که قبل از احرام یا بعد از احرام در اثنای مناسک حج حیض می­شود چه کاری انجام دهد؟ لطفا پاسخ دهید.

جواب:

اگر زن قبل از احرام حیض شود هنگامی که به میقات رسید نیت احرام می­کند هر چند که حیض باشد زیرا پیامبر ﷺ اسماء بنت عمیس را هنگامی که در حال نفاس بود در میقات امر نمود که غسل زده، لباس بپوشد و نیت احرام کند[۱] و این دلیلی است بر این که حیض و نفاس مانع احرام نمی­شود.

در صورتی که بعد از احرام حیض شد به این شرح است: اگر در عمره باشد و قبل از طواف حیض شود منتظر می­ماند تا این که پاک شود سپس طواف و سعی را انجام دهد و اگر بعد از طواف حیض شود سعی را هر چند که حیض باشد انجام می­دهد و موی خود را کوتاه نموده و عمره­اش را کامل می­کند.

در صورتی که بعد از احرام در حج حیض شود اگر بعد از طواف افاضه باشد حج خود را کامل می­کند و چیزی بر او نیست یعنی مثلا در روز عید قربان بعد از این که طواف افاضه را انجام داد حیض شود در این صورت حج خود را کامل نموده هر چند که حیض باشد در منی می­ماند و رمی جمرات می­کند و اگر خواست خارج شود در صورتی که همچنان حیض باشد بدون طواف وداع خارج می­شود اما اگر قبل از طواف افاضه حیض شود مثلا در عرفه حیض شود بر احرام خود باقی می­ماند؛ در عرفه می­ایستد، در مزدلفه می­ماند و رمی جمرات می­کند اما تا زمانی که پاک نشده طواف را انجام نمی­دهد.

دلیل جلوگیری از طواف نمودن زنی که حیض شده این است که صفیه È حیض شد لذا پیامبر ﷺ فرمود: «أحابستنا هي»: (آیا او ما را حبس نموده است) گفتند: او طواف افاضه را انجام داده است[۲] و این دلیلی بر این است که زنی که حیض شده طواف را انجام نمی­دهد زیرا اگر طواف را انجام می­داد پیامبر ﷺ را نگه نمی­داشت همچنین حدیث عایشه J هنگامی که در سرف (مکانی در نزدیکی مکه) حیض شد پیامبر ﷺ نزد او آمد در حالی که می­گریست لذا فرمود: «ما يبكيك علك نفست»: (چه چیزی تو را به گریه وا داشته شاید حیض شده­ای) گفت: بله، فرمود: «هذا شی کتبه الله علی بنات آدم»[۳]: (این چیزی است که الله آن را بر دختران آدم نوشته است) سپس او را امر نمود به این که برای حج نیت احرام کند و هر آن چه حاجی انجام می­دهد را انجام دهد مگر این که طواف نمی­کند و بین صفا و مروه سعی نمی­کند سعی را ترک می­کند زیرا بعد از طواف است و گر نه از طواف بین صفا و مروه جلوگیری نمی­شود.


[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] بخاري: كتاب الحج، باب إذا حاضت المرأة بعد ما أفاضت، شماره­ى (۱۷۵۷)، و مسلم: كتاب الحج، باب وجوب طواف الوداع و سقوطه عن الحائض، شماره­ى (۱۲۱۱).

[۳] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: ماذا تفعل الْمَرْأَةُ إذا حاضت قبل الْإِحْرَامِ أو بعده أثناء المناسك، نرجو بهذا إفادة؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: إذا حاضت الْمَرْأَةُ قبل الْإِحْرَامِ فإنها تُخْرِمُ إِذا وصلت الميقات، ولو كانت حائضا، لأن النبي صلى الله عليه وسلم أَمَرَ أسماء بنت عُمَيْسٍ رضي الله عنها حين نَفسَتْ فِي الْمِيقَات «أن تَغْتَسِلَ، وتَسْتَكْفَرَ بثوب، وتُخْرِمَ»، وهذا دليل على أن النفاس لا يمنع من الإِحْرَام وكذلك الحيض.

وأما إذا حاضت بعد الْإِحْرَامِ ففيه تفصيل: فإذا كانت في الْعُمْرَةِ فإن حاضت قبل الطَّوَافِ انتظرت حتى تَطْهُرَ ، ثم تَطَطُوفَ بعد ذلك، وتسعى، وإن حاضت بعد الطَّوَافِ سَعَتْ ولو كانت حائضا، وقَصَّرَتْ وتتم عمرتها.

وفي الْحَجِّ إن حاضت بعد أن أحرمت لِلْحَجِّ، فإن كان هذا بعد طَوَافِ الْإِفَاضَةِ أتمت حَجَّهَا، ولا شيء عليها، يعني مثل أن يأتيها الحيض في يوم النحر بعد أن تَطُوفُ طَوَافَ الْإِفَاضَةِ، فإنها تتم حجها، فتبيت في مِنّى، وترمي الْجَمَرَاتِ ولو كانت حائضا، وإذا أرادت أن تخرج والحيض لا زال باقيا، فإنها تخرج بلا وداع، وأما إن أتاها الحيض قبل طَوَافِ الْإِفَاضَةِ، فلو أتاها في عَرَفَةَ مثلا فإنها تبقى على إِحْرَامِهَا، وتقف بِعَرَفَةَ، وتبيت بِمُزْدَلِفَةَ، وترمي الْجَمَرَاتِ، لكنها لا تَطُوفُ بالبيت حتى تَطْهُرَ.

ودليل امتناع طَوافِ الحائض أن صفية رضي الله عنهاحاضت فقال النبي صلى الله عليه وسلم: «أحابِسَتْنا هي» قالوا: إنها قد أفَاضَتْ. وهذا دليل على أن الحائض لا تَطُوفُ لأنها لو كانت تطوفُ لم تكن لتحبس النبي صلى الله عليه وسلم، وكذلك حديث عائشة  رضي الله عنها حين حاضت بِسَرِفَ فدخل عليها النبي صلى الله عليه وسلم وهي تبكي فقال: «ما يُبْكِيكِ عَلَّكِ نَفِسْتِ» قالت: نعم. قال: «هذا شيء كتبه الله على بنات آدم»، ثم أمرها أن تُحرم بالْحَجِّ، وأن تفعل ما يفعله الحاج غير أن لا تطوف بالبيت، ولا بالصَّفَا والْمَرْوَةِ، وإنما تركت الطَّوَافَ بالصَّفَا وَالْمَرْوَةِ لأنه يكون بعد الطَّوَافِ بالبيت، وإلا فإن الطَّوَافَ بالصَّفَا وَالْمَرْوَةِ لا يمتنع عن الحاج.

مطالب مرتبط:

(۴۱۷۶) حکم تراشیدن مو پس از طواف و سعی در حج افراد

بهتر است آن را عمره قرار دهد زیرا هر کسی که حج افراد و قران را انجام می­دهد و قربانی همراه او نیست شایسته است احرام خود را به عمره تغییر دهد تا این که حج او تمتع شود پیامبر ﷺ به اصحابش این­گونه امر نمودند...

ادامه مطلب …

(۴۱۶۶) چه تفاوتی میان حج تمتع، افراد و قران وجود دارد؟

فرق بین این مناسک به این صورت است: ...

ادامه مطلب …

(۴۱۷۴) حکم سعی پس از طواف قدوم در حج

اما حج قران و افراد سعی آن بعد از طواف قدوم کفایت می­کند زیرا افعال عمره داخل افعال حج شده است...

ادامه مطلب …

(۴۱۶۵) معنای تمتع، افراد و قران و هدی

بر کسی که می­خواهد عبادتی را انجام دهد و در مورد آن نمی­داند واجب است از اهل علم سؤال کند تا این که الله را با بصیرت عبادت کند ....

ادامه مطلب …

(۴۱۷۲) مقصود از «حاضری المسجد الحرام» در آیه ۱۹۶ سوره بقره

این آیه­ ای که سؤال کننده ذکر نمود جزوی از آیه ­ای است که الله در مورد کسانی که حج تمتع را ادا می­کنند ذکر نموده است ...

ادامه مطلب …

(۴۱۶۴) بهترین نوع حج برای حاجی

بهترین نسک برای حاجی این است که ابتدا برای عمره از میقات نیت احرام نیت احرام کند سپس هرگاه به مکه رسید طواف نموده، سعی کند و سرش را کوتاه کند سپس لباسش را بپوشد و کامل از احرام خارج شود ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه