(۴۱۵۰) سوال: او در ریاض کار می­کند و در پنجشبه شب به جده سفر کرد سپس صبح روز جمعه از جده نیت احرام کرد و به مکه رفت و شروع به ادای مناسک عمره کرد و قبل از خارج شدن از ریاض قصد عمره داشت و یکی از برادران به من خبر داد که بر من ذبح واجب است زیرا اصل بر این بود که قبل از خارج شدن یا در هواپیما مادامی که قصد عمره داشتم نیت احرام کنم؛ آیا هَدی (خون) بر من واجب است یا خیر؟ لطفا پاسخ دهید جزاکم الله خیرا.

جواب:

اگر انسان به مقصد مکه به نیت عمره را حج می­رود بر او واجب است که تا زمانی که نیت احرام نکرده از مکه خارج نشود به دلیل حدیث ابن عمر Ç که پیامبر ﷺ می­فرماید: «يهل أهل المدينة من ذي الحليفة، و يهل أهل اليمن من يلملم»[۱]: (اهل مدینه از ذی الحلیفه احرام می­بندند و اهل یمن از یلملم احرام می­بندند) و ادامه­ی حدیث را ذکر نمود و این خبر به معنای امر است.

بنابراین آن چه انجام دادی از عدم نیت نمودن احرام از میقات و نیت احرام نمودن در جده درست نیست و نزد اهل علم بر تو واجب است که فدیه را در مکه ذبح نموده و بین فقرا تقسیم کنی.

اگر قصد مسافرت به جده را داشتی و نیت عمره نداشتی اما بعد از این که به جده رسیدی تصمیم گرفتی عمره را ادا کنی در این جا از مکانی که قصد عمره را داشتی نیت نمودی به دلیل حدیث ابن عباس Ç که پیامبر ﷺ هنگامی که میقات­ها را مشخص نمود فرمود: «ومن كان دون ذلك فمن حيث أنشأ حتی أهل مكة من مكة»[۲]: (کسی که غیر از این­ها باشد از هر جایی که هست نیت می­کند حتي اهل مکه در مکه نیت می­کنند).

اما احرام در هواپیما چگونه است؟ احرام در هواپیما به این صورت است که انسان در خانه غسل زده و لباس احرام را بپوشد و هرگاه در موازات میقات در هوا قرار گرفت لبیک گفته و نیت احرام کند یعنی وارد نسک می­شود و اگر دوست ندارد لباس احرام را مگر بعد از وارد شدن به هواپیما بپوشد اشکالی ندارد مهم این که هواپیما در موازات میقات قرار نگیرد مگر این که همه چیز را آماده نموده و جز نیت چیزی باقی نمانده است و مشهور است که خلبان هنگامی که به میقات نزدیک شد به سرنشینان خبر می­دهد که تا فلان میقات اینقدر باقی مانده تا آماده شوند.

[۱] بخاري: كتاب الحج، باب ميقات، شماره­ى (۱۵۲۵)، مسلم: كتاب الحج، باب مواقيت الحج و العمرة، شماره­ى (۱۱۸۲).

[۲] تخریج آن گذشت.