(۴۰۱۶) سوال: آیا روزه گرفتن روزه جمعه به تنهایی برای قضای روزهی واجب، جایز است؟
جواب:
رسول الله ﷺ از روزه گرفتن روز جمعه به تنهایی نهى نموده است؛ به دلیل: «أن النَّبِيّ ﷺ قال لإحدى أمهات المؤمنين وقد أخبرته بأنها صائمة يوم الجمعة، قال لها: أصمتِ أمس؟ قالت: لا. قال: تریدین أن تصومي غداً؟ قالت: لا. قال: فأفطري»[۱] : (رسول الله ﷺ به یکی از أمهات المؤمنین که به او خبر داده بود روز جمعه را روزه خواهد گرفت، فرمود: آیا دیروز را روزه گرفتهای؟ گفت: خیر. فرمود: آیا فردا را روزه خواهی گرفت؟ گفت: خیر. فرمود: پس روزهات را بخور)؛ اما اگر مثلا روز جمعه با روز عرفه مصادف شد و شخص فقط روز جمعه را روزه گرفت، ایرادی ندارد زیرا وی آن را به عنوان روز عرفه روزه گرفته است، نه به این خاطر که روز جمعه است. همچنین اگر قضای رمضان بر عهدهاش باشد و فقط با در روز جمعه برایش امکان روزه گرفتن باشد، ایرادی ندارد که جمعه را به تنهایی روزه بگیرد زیرا آن را به خاطر جمعه بودن به تنهایی روزه نگرفته بلکه روزه گرفتنش در این روز بدین خاطر است که در روزهای دیگر فراغت ندارد.
همچنین اگر روز جمعه با روز عاشورا مصادف شد و شخص روزه گرفت، ایرادی ندارد که آن را به تنهایی روزه بگیرد؛ زیرا این روز را به خاطر عاشورا روزه گرفته نه بدین خاطر که جمعه است؛ لذا رسول الله ﷺ فرموده است: « لَا تَخْتَصُّوا لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ بِقِيَامِ مِنْ بَيْنِ اللَّيَالِي، وَلَا تَخُصُّوا يَوْمَ الْجُمُعَةِ بِصِيَامٍ مِنْ بَيْنِ الْأَيَّامِ»[۲] : (شب جمعه را از میان شبهای دیگر به خواندن نماز شب اختصاص ندهید و روز جمعه را از بین دیگر روزها به روزه گرفتن اختصاص ندهید). بنابراین تصریح نمود که نهی از این است که انسان، این کار را به خاطر ویژگی روز و شب جمعه انجام دهد.