سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۰۰۴) حکم روزه نفل در روز عرفه یا عاشورا به جای قضای رمضان

(۴۰۰۴) سوال: اگر زنی که روزه‌ی قضای رمضان بر عهده‌ دارد، روز نهم از ماه ذي‌الحجه (روز عرفه) یا روز نهم و دهم از ماه محرم را به نیت نفل، روزه بگیرد، آیا این روزه به جای روزه‌ی قضای رمضان حساب می‌شود یا خیر؟

جواب: علما در این مورد اختلاف‌نظر دارند؛ برخی بر این نظر هستند که اگر شخصی قضای رمضان بر عهده‌ داشته باشد، جایز نیست که قبل از تکمیل آن، روزه‌ی نفل بگیرد. برخی دیگر نیز چنین نظر دارند که جایز است قبل از تکمیل قضا، روزه‌ی نفل بگیرد زیرا زمان انجام قضا، فراخ می‌باشد و جایز است که انجام قضا را تا ماه شعبان به اندازه‌ای که تا ماه رمضان بعدی به اندازه‌ی همان روزه‌های قضا فرصت باشد به تأخیر بیاندازد. بنابراین چون زمانش زیاد است، روزه‌ی نفل قبل از تکمیل قضا، جایز است؛ همان طور که جایز می‌باشد انسان پیش از ادای نماز فرض در وقت خودش نماز نفل بخواند؛ برای مثال، هرگاه وقت ادای نماز ظهر فرا رسید، جایز است که ابتدا نماز نفل بخواند. بعد از دخول وقت نماز عصر نیز چنین است زیرا زمان، وسعت دارد و تنگ نیست؛ اما اگر زمان، تنگ و اندک باشد و فقط به اندازه‌ی ادای روزه‌های قضا از ماه شعبان باقی مانده باشد، در این حالت درست نیست که روزه‌ی نفل بگیرد اما اگر فرصت باشد، روزه‌ی نفل جایز است. اگر به شکلی عمل شود که پیشتر بیان کردیم (یعنی این روزها را با نیت انجام قضا روزه بگیرد) هدف بدون انجام هیچ کار ممنوعی حاصل می‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: لو صامت المرأة التاسع من ذي الحجة أو التاسع والعاشر من محرم ، ونَوَتْه ،نفلا، وعليها واجب من رمضان، هل يقع ذلك الصيام عن نفس اليوم، أم لا يقع؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذه المسألة فيها خلاف بين أهل العلم، فمنهم من يرى أنه لا يجوز لمن عليه قضاء رمضان أن يتطوع بنفل قبله، ومنهم من يرى أنه يجوز أن يتطوع بنفل قبله؛ وذلك لأن هذا القضاء وقته موسع، فيجوز للإنسان أن يؤخره إلى شعبان إلى أن يبقى بينه وبين رمضان الثاني بمقدار ما عليه فإذا كان وقته موسعًا فالتنفل قبله ،جائز، كما يجوز للإنسان أن يتنفل قبل صلاة الفريضة في وقتها.

فمثلا يجوز له أن يتنفل إذا دخل وقت الظهر، وبعد صلاة العصر إذا دخل وقت العصر؛ لأن الوقت ،موسع، فإذا كان مضيقا؛ بحيث لم يبق عليه من شعبان إلا بمقدار ما عليه من رمضان، فهنا لا يصح التطوع، وأما مع سعة الوقت فإن التطوع يصح، ولكن يحصل المقصود بدون محظور إذا فعلت ما أشرنا إليه سابقا، بأنْ نَوَتْ بهذا اليوم شيئًا من القضاء عليها.

مطالب مرتبط:

(۳۹۷۸) حکم روزه‌ی تنها در روز دهم محرم

این کار، بر خلاف امر و فرمان رسول الله ﷺ است...

ادامه مطلب …

(۴۰۲۲) حكم روزه‌ گرفتن نفل یا فرض در روز شنبه، در غیر از ماه رمضان چیست؟

علما درباره‌ی حکم روزه‌ی شنبه اختلاف نظر دارند که جایز یا مكروه است؟ یا بین روزه گرفتن به تنهایی و روزه گرفتن آن همراه با روز قبل یا بعدش فرق وجود دارد؟

ادامه مطلب …

(۴۰۰۸) حکم روزه‌ گرفتن دهه‌ی اول ماه ذي الحجه

روزه‌ گرفتن دهه‌ی اول ماه ذي الحجه از اعمالی می‎‌باشد که به انجام آن تشویق شده است...

ادامه مطلب …

(۳۹۶۶) حکم عبادت نفل و رضایت همسر

اگر شوهرش حضور دارد، جایز نیست که بدون اجازه‌‌ی شوهرش روزه بگیرد همان طور که در سنت رسول الله ﷺ ثابت است....

ادامه مطلب …

(۴۰۲۴) آیا درست است که هر کس سه روز از هر ماه را روزه بگیرد، گویا تمام سال را روزه گرفته است؟

صحيح است، هر عمل صالح و نیک، ده برابر می‌شود لذا روزه گرفتن سه روز، برابر با سی روز می‌شود؛ بنابراین کسی که سه روز از هر ماه را روزه بگیرد گویا تمام سال را روزه گرفته است....

ادامه مطلب …

(۳۹۹۳) حکم روزه‌ی شش روز از شوال در ماه بیست و نه روزه

اگر ماه در تقویم بیست و نه روز باشد و ماه قبلی سی روز کامل شده باشد، اصل بر باقی بودن ماه دوم و سی روز بودنش است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه