(۳۹۹۰) سوال: حكمت روزه گرفتن شش روز از ماه شوال چیست؟
جواب:
حکمت روزه گرفتن شش روز از شوال، همان حکمت دیگر نوافل است که الله ﷻ برای بندگانش تشریع نموده تا فرایض با آن‌ها کامل شود. روزه گرفتن شش روز از شوال همانند سنت‌های راتبه‌ی نماز است که بعد از نماز فرض انجام می‌شود تا نقص و ایراد نماز فرض را جبران کند. الله ﷻ بنا بر حكمت و رحمتش، سنت‌هایی را برای فرایض قرار داده است تا با آن‌ها تکمیل و آراسته گردد. بنابراین روزه گرفتن شش روز از شوال، چنین فایده‌ی بزرگی را دارد. همچنین فضیلت روزه گرفتن یک سال را دارد؛ امام مسلم Ë در کتاب صحيحش از حديث ابو أيوب J روایت می‌کند که رسول الله ﷺ فرمود: «من صام رمضان ثم أتبعه ستّاً من شوال كان كصيام الدهر»[۱] : (هر کس رمضان را روزه بگیرد سپس شش روز از شوال را روزه بگیرد، گویا تمام سال را روزه گرفته است).
سؤال: شيخ بزرگوار! کسی که آن را بنا بر سنت روزه می‌گیرد، آیا باید همیشه آن را ادامه دهد؟
جواب: کسی که آن را بنا بر سنت روزه گرفته، واجب نیست که در بقیه‌ی عمرش نیز این کار را ادامه دهد زیرا نفل است و فرد می‌تواند عبادت نفل را انجام دهد یا ترک کند؛ اما شایسته است که اگر کسی عمل صالح و نیکی را انجام داد، بر آن ثابت بماند و فرقی ندارد که آن عمل، روزه یا نماز باشد؛ بنابراین کسی که کاری را انجام می‌دهد، شایسته است که آن را رها نکند. رسول الله ﷺ به عبد الله بن عمر I فرمود: «لا تكن مثلَ فلان كان يقوم من الليلِ فتركَ قيامَ الليلِ»[۲] : (همانند فلانی نباش که شب را به نماز می‌ایستاد اما نماز شب را رها کرد)؛ با وجود این که نماز شب، واجب نیست اما شایسته است که وقتی مسلمان، عملی را انجام می‌دهد آن را ادامه دهد اما این مسئله در مورد غیر از واجبات، واجب نیست.
سؤال: شيخ بزرگوار! آیا کسی که سه یا پنج روز از شوال را روزه بگیرد و شش روز را کامل نکند، پاداش دارد یا خیر؟
جواب: بله، پاداش دارد. اما پاداشی که رسول الله ﷺ در این فرموده‌اش بیان نموده را ندارد که فرمود: «من صام رمضان ثم أتبعه ستّاً من شوال كان كصيام الدهر»[۳] : (هر کس رمضان را روزه بگیرد سپس شش روز از شوال را روزه بگیرد، گویا تمام سال را روزه گرفته است).
همچنین نباید معتقد باشد که اگر کم‌تر از شش روز را روزه گرفت، باز هم پاداش کامل را دریافت می‌کند و این نیز سنّت است زیرا سنت نیست که پنج روز از شوال را روزه بگیری اما اگر شخص، انرژی داشت اما سست شد و یک روز از این شش روز را ترک کرد، گناهی بر او نیست. همچنین برای کامل شدن سخن اول می‌گویم: اگر سه روز از شوال را با نیت روزه گرفتن سه روز از هر ماه، روزه گرفت، ایرادی ندارد اما پاداش روزه گرفتن شش روز از شوال را ندارد.
۱-صحیح مسلم: كتاب الصيام، باب استحباب صيام ستة أيام من شوال إتباعا لرمضان، شماره (۱۱۶۴).
۲-صحیح بخاری: كتاب الجمعة، أبواب تقصير الصلاة، باب ما يكره من ترك قيام الليل لمن كان يقومه، شماره (۱۱۵۲). صحیح مسلم: كتاب الصيام، باب النهي عن صوم الدهر لمن تضرر به، شماره (١١٥٩).
