چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۹۸۶) حکم روزه‌ی نیمه شعبان و جشن‌های آن

(۳۹۸۶) سوال: شنیده‌ام که برخی علما به روزه‌ گرفتن نیمه‌ی شعبان تشویق می‌کنند و اظهار می‌کنند که رسول الله ﷺ سه روز از هر ماه را روزه می‌گرفته است که از جمله‌ی آن روزها، نیمه‌ی شعبان می‌باشد لذا این کار، سنت است و بدعت نیست. همچنین جشن روزهای شعبان نیز همین گونه است زیرا روزهایی است که در آن قبله از بيت المقدس به سوی مسجد الحرام تغییر کرده است. لطفا در این باره به طور مفصل توضیح دهید.

جواب:

روزه گرفتن‌ نیمه‌ی شعبان اگر بنا بر این باشد که از ایام بیض (یعنی سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه) است که به روزه گرفتن در آن امر شده‌ایم، همانند دیگر ماه‌ها اعم از رجب، دو جمادى، دو ربيع، صفر، محرم و ذي القعده است اما اختصاص روز پانزدهم شعبان به روزه گرفتن، به معنای روزه گرفتن در ایام بیض نمی‌باشد بلکه چون نیمه‌ی شعبان بوده آن روز را روزه گرفته است! این کار به دلیل و برهان نیاز دارد و حديث وارد شده در این مورد، ضعيف است. بنابراین سنت نیست که انسان، روز نیمه‌ی شعبان را به روزه گرفتن اختصاص دهد.

در مورد جشن گرفتن در روزهای شعبان به خاطر تغییر قبله می‌گوییم: این مسئله ابتدا به صحّت و درستی نقل در این زمینه نیاز دارد زیرا قبله در شعبان تغییر کرده است. اگر این خبر را درست و صحیح بدانیم نیز جایز نیست که این روزها را عید قرار داده و جشن بگیریم. این روزهایی که قبله در آن تغییر کرده بر رسول الله ﷺ و اصحابش H نیز سپری شده است اما آنان جشنی نگرفته‌اند. بر مسلمانان واجب است که از سلف صالح اعم از صحابه H و تابعين É پیروی نمایند و فریب کارهایی که امروزه مردم عوام انجام می‌دهند را نخورند زیرا بسیاری از این کارها، خارج از سنت رسول الله ﷺ و بدعت می‌باشد؛ حال آن که رسول الله ﷺ فرموده است: «كل محدثة بدعة وكل بدعة ضلالة»[۱] : (هر نوآوری، بدعت است و هر بدعتی، گمراهی است).


۱-تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لقد سمعت بعض أهل العلم يُرغب في صيام النصف من شهر شعبان ويذكر أن الرسول الله صلى الله عليه وسلم كان يصوم ثلاثة أيام من كل شهر، ومن ضمن هذه الأيام النصف من شعبان، ولذا فهو سُنَّة، وليس ببدعة، وأيضًا الاحتفال بأيام شعبان؛ لأنها الأيام التي تحولت فيها القبلة من بيت المقدس إلى المسجد الحرام، أجيبونا إجابة مفصلة حول هذا الموضوع.

فأجاب رحمه الله تعالى: أما صيام النصف من شعبان بناءً على أنه أحد أيام البيض التي أمرنا بصيامها وهي الثالث عشر والرابع عشر والخامس عشر، فإذا صام الإنسان أيام البيض في شعبان فإنه كصيامها في رجب، وفي جمادى، وفي ربيع وفي صفر، وفي محرم، وفي ذي القعدة، ولكن كونه يخصص يوم النصف فقط هذا لا يدل على أنه صامه من أيام البيض، بل يدل على أنه صامه؛ لأنه يوم النصف من شعبان، وهذا يحتاج إلى دليل، والحديث الوارد في هذا ضعيف وعلى هذا فلا يُسن للإنسان أن يُخصص يوم النصف من شعبان بالصيام.

وأما ما ذكره من الاحتفال بأيام شعبان؛ لأن القبلة حولت فيه، فهذا يحتاج أولا إلى صحة النقل؛ لأن القبلة تحولت في شعبان، وعلى تقدير صحة ذلك فإنه لا يجوز اتخاذ هذه الأيام عيدا يحتفل فيه، فإن هذه الأيام التي حُوِّلَتْ فيها الكعبة قد مرت على النبي صلى الله عليه وسلم وعلى أصحابه، ومع هذا لم يكونوا يحتفلون بها، والواجب على المسلمين أن يتبعوا آثارَ مَن سَلَف من الصحابة والتابعين لهم بإحسان، وألا يغتروا بما يعمله الناس اليوم، فإن كثيرًا منه خارج عن . رسول الله صلى الله عليه وسلم وهو محدث، وقد قال النبي -عليه الصلاة والسلام-: «كلُّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ، وَكُلُّ ضَلَالَةٍ فِي النَّارِ».

مطالب مرتبط:

(۳۹۶۸) حکم افطار روزه‌ی قضا در شرایط خاص

این روزه‌ی قضا، اگر قضای روزه‌ی واجب باشد، مانند قضای روزه‌ی رمضان، برای کسی جایز نیست که آن ‌را بخورد مگر این که بنا بر ضرورت باشد؛ اما اگر خوردن این روزه به خاطر حضور مهمان باشد، حرام است و جایز نیست....

ادامه مطلب …

(۴۰۲۱) حكم روزه‌ گرفتن روز شنبه چیست؟

اگر فرد به آن نیاز داشته باشد، اشکالی ندارد....

ادامه مطلب …

(۴۰۰۸) حکم روزه‌ گرفتن دهه‌ی اول ماه ذي الحجه

روزه‌ گرفتن دهه‌ی اول ماه ذي الحجه از اعمالی می‎‌باشد که به انجام آن تشویق شده است...

ادامه مطلب …

(۳۹۹۱) آیا روزه‌ گرفتن شش روز شوال، باید پشت سر هم باشد؟

هر دو حالت، پذیرفته است و تفاوتی ندارد که شخص، شش روز را جدا جدا یا پشت سر هم، روزه بگیرد....

ادامه مطلب …

(۳۹۷۴) حکم نیت در روزه‌های نفل معین

نفل، دو نوع است: 1- نفل مطلق: جایز است که آن ‌را در وسط روز هم نیت کند به شرطی که پیش از نیت، کاری انجام که روزه را باطل کند انجام نداده باشد...

ادامه مطلب …

(۳۹۸۱) حکم نیت برای روزه‌های تاسوعا و عاشورا در صورت شک در آغاز ماه

هرگاه انسان در مورد شروع ماه جدید تردید داشته باشد، ایرادی ندارد که سه روز را روزه بگیرد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه