(۳۹۵۷) حکم روزه‌های قضای مادر متوفی در صورت نامعلوم بودن تعداد روزها

(۳۹۵۷) سوال: فقط پنج سال داشتم که مادرم وفات یافت. وقتی بزرگ شدم، از پدرم شنیدم که مادرم روزه‌ی قضا داشته اما تعداد آن روزها را نمی‌داند. اکنون چه کاری انجام دهم؟ آیا به جای او قضا بگیرم یا به صدقه دادن اکتفا کنم؟ وقتی تعداد روزها را نمی‌دانم، اگر بخواهم قضا بگیرم، چگونه باید این کار را انجام دهم؟ آیا مادرم به خاطر روزه‌هایی که به جای او قضا نشده یا فدیه‌ داده نشده است، مجازات می‌شود؟ اگر من کاری انجام ندهم که الله À را در قبال این مادر راضی کند، چه عقوبت و مجازاتی خواهم داشت؟

جواب:

می‌گوییم: چون وقتی این مادر در حالی وفات یافته که تو کم سن و سال بوده‌ای، به نظر می‌رسد (والله اعلم) که آن‌چه بر او واجب بوده با روزه گرفتن یا طعام دادن، انجام شده باشد. ابتدا بهتر است از پدر یا افراد بزرگ‌تر از خود بپرسی که در قبال این روزه‌هایی که بر مادرت واجب بوده است، چه کاری انجام داده‌اند؟ همچنین روزه‌هایی که بر عهده‌ی مادرت است: اگر بیماری عادی داشته که منجر به مرگ وی شده باشد، چیزی بر او واجب نیست؛ زیرا الله À می‌فرماید: {وَمَنْ كَانَ مَرِيضاً أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ} [البقرة: ۱۸۵] : (کسی که مریض یا در سفر باشد، تعدادی از روزهای دیگر را روزه بگیرد). شخصی که بیماری‌اش ادامه یابد و هنگام شروع ماه رمضان، امیدی به بهبود این بیماری وجود داشته باشد اما ادامه پیدا کند تا این که بیمار وفات یابد، قضا بر او واجب نیست زیرا وی اصلا به روزهایی که الله À انجام قضا در آن را بر او واجب نموده، نرسیده است؛ اما اگر امیدی به بهبود بیماری مادرت نبوده باشد، چنان که اگر مثلا ناتوانی وی از روی کهن‌سالی و ضعفی بوده که امیدی به رفع آن نبوده است، باید در ازای هر روز، یک مسكين را غذا دهد. در هر صورت، پیش از این که هر کاری انجام دهی، تحقیق و پرس و جو کن.

سؤال: شيخ بزرگوار! مگر چنین نیست که بعد از رمضان، به جای مرد یا زن کهن‌سال روزه گرفته می‌شود؟

جواب: خیر، بر مرد یا زن کهن‌سال واجب است که در ازای هر روز، یک مسكين را غذا دهند.

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: توفيت والدتي، وأنا لم أتجاوز الخامسة من عمري، وعندما كبرتُ سمعتُ من والدي أن والدتي كان عليها صوم قضاء، ولا يعلم عدد هذه الأيام، فماذا أفعل؟ هل أقضيه أنا عنها، أم أكتفي بالصدقة؟ إذا كنتُ سوف أقضي عنها فكيف أفعل وأنا لا أعلم عن هذه الأيام؟ وهل سوف تعاقب والدتي على هذه الأيام وهذه المدة التي لم يُصم أو يُفدَ عنها؟ وما عقوبتي إن لم أفعل ما يرضي الله بالنسبة لهذه الأم؟

فأجاب رحمه الله تعالى نقول: ما دامت هذه الوالدة قد توفيت، وأنت في هذه السن المبكرة الصغيرة، فإن الذي يبدو – والله أعلم – أن واجبها قد قُضِيَ؛ إما بصوم، أو بإطعام، ويحسن أولا أن تسألي الوالد، أو من كان أكبر منك في السن ماذا صنعوا حيال هذه الأيام التي على الوالدة؟ ثم إن هذه الأيام التي عليها إذا كانت مريضة مرضًا طارئًا، ثم استمر بها المرض إلى أن ماتت، فإنه في هذه الحال لا يجب عليها شيء؛ لأن الله يقول: ﴿ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ﴾ [البقرة: ١٨٥].

والمريض إذا استمر به المرض، وكان مرضه حين دخول رمضان مما يرجى برؤه، ثم استمر به حتى مات فإنه لا يجب عليه قضاء؛ لأنه لم يدرك الأيام التي أوجب الله عليه القضاء فيها.

وأما إن كان مرض أمك مرضًا لا يرجى زواله؛ مثل أن يكون عجزها عن الصيام من أجل الكِبَرِ والضعف الذي لا يُرجَى أن يزول، فهذه تطعم عن كل يوم مسكينا، وعلى كل حال تحققي في الموضوع قبل أن تباشري شيئًا.

لكن أليس هذه الطاعنة في السن أو الطاعن في السِّنِّ يصام عنه بعد رمضان؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: لا الطاعن في السن أو الطاعنة في السن الواجب عليهما إطعام مسكين لكل يوم.