(۳۸۵۵) سوال: چند سال‌ پیش در ماه‌ رمضان که روزه‌دار بودم، از روغن مو استفاده کردم اما نمی‌دانستم که روزه را باطل می‌کند. یکی از خواهران هشدار داد که روزه‌ام درست نیست لذا روزه‌ی آن روز را خوردم. بعد از پایان یافتن رمضان، قضای آن روز را به جا آوردم و آن رمضان، نخستین سالی بود که من روزه می‌گرفتم؛ آیا با انجام این کار، مرتکب گناه شده‌ام؟

جواب:

به این پرسش از دو جهت، پاسخ می‌دهیم:

اول: زنی که به وی چنین فتوایی داده، فتوایش از روی علم نبوده است زیرا روزه‌ی زن به خاطر استفاده از روغن، باطل نمی‌شود. تمام کسانی که سخنم را می‌شنوند را سفارش می‌کنم که هیچ ‌کس اجازه ندارد بدون علم و آگاهی، فتوا دهد و حکمی صادر کند زیرا فتوا دادن به معنای سخن گفتن از طرف الله À و بیان شرع وی بین بندگانش می‎‌باشد. این کار، حرام و از بزرگ‌ترین گناهان است؛ الله À می‌فرماید: {وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِباً} [الأنعام: ۲۱] : (چه کسی ستم‌کارتر از آن کسی است که دروغی را به الله نسبت دهد). همچنین الله ﷻ می‌فرماید: {قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّي الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالإِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَنْ تُشْرِكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَاناً وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لا تَعْلَمُونَ} [الأعراف: ۳۳] : (بگو: پروردگارم فقط کارهای زشت که آشکار یا پنهان باشد، گناه، تجاوز به ناحق، این‌ که چیزی را شریک الله قرار دهید که دلیلی بر آن نازل نکرده است و چیزی را به الله نسبت دهید که نمی‌دانید را حرام نموده است).

هر کسی که درباره‌ی شرع، سخن می‌گوید و به بندگان الله À فتوا می‌دهد را هشدار می‌دهم که چیزی را ندانسته بر زبان نیاورد. بر انسان واجب است در فتوا دادن، تأمل نموده و درنگ کند تا این که بداند؛ اگر شایستگی اجتهاد دارد خودش بداند و اگر چنین نیست درباره‌ی این مسئله از علما بپرسد.

دوم: در مورد زنی که بدون علم و آگاهی به وی فتوا داده شده و بنا بر همان فتوا، روزه‌اش را خورده و سپس قضایش را انجام داده است، باید گفت: گناه‌کار نیست و چیزی بر وی واجب نیست. آن‌چه بر وی واجب بوده را انجام داده است.