(۳۸۴۱) حکم استفاده از آمپول تقویتی در هنگام روزه‌داری

(۳۸۴۱) سوال: چیزهای جدیدی مانند قطره و آمپول تقویتی در رمضان رخ داده است؛ حکم آن چیست؟

جواب:

این قطره‌هایی که در چشم یا گوش انداخته می‌شود و همچنین آمپول و سُرُم، روزه را باطل نمی‌کند زیرا اصل بر بقای روزه و درست بودن آن است مگر این ‌که دليل شرعی از قرآن، سنت رسول الله ﷺ، اجماع مسلمانان یا قياس صحيح وجود داشته باشد که فلان چیز، روزه را باطل می‌کند؛ اما در مورد چیزهایی که در سؤال مطرح شد، از قرآن، سنت، اجماع و قیاس، دلیلی وجود ندارد که ثابت کند این‌ها روزه را باطل می‌کند زیرا خوردنی، نوشیدنی و معادل خوردن و نوشیدن نیز نیست و در صورتی که چنین نباشد، روزه را باطل نمی‌کند؛ چون چیزی که باعث بطلان روزه می‌شود، خوردن و نوشیدن و دیگر چیزهایی است که دلیلی برای باطل کننده بودنشان وجود دارد در حالی که این موارد، خوردنی و نوشیدنی و معادل آن نیستند نیز نیستند. در صورتی که لفظ نصّ با دلالت لفظی و دلالت قیاسی، شامل این موارد نشود، در نص وارد نمی‌شود لذا روزه‌دار مجاز است که از آن‌ها استفاده نماید و تفاوتی ندارد که روزه‌اش فرض یا نفل باشد؛ یعنی می‌تواند قطره را در چشم یا گوشش بریزد یا از آمپول استفاده کند که او را از خوردن و نوشیدن بی‌نیاز نکند اما اگر آمپول تقویتی باشد که او را از خوردن و نوشیدن بی‌نیاز کند، روزه را باطل می‌کند چون معادل خوردن و نوشیدن می ‌باشد و هر چیزی که به معنا و معادل آن‌چه در نص شرعی وارد شده باشد همان حکم را خواهد داشت زیرا شارع میان دو چیز مشابه، فرق نمی‌گذارد همان طور که دو چیز متفاوت را یک حکم نمی‌دهد.

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هناك أشياء استجدت في رمضان؛ مثل القطرة والحقنة المغذية، فما حكمها؟

فأجاب رحمه الله تعالى : إن هذه القطرات التي تقطر في العين أو الأذن، وكذلك الإبر، وكذلك الحقن كلها لا تُفطر؛ وذلك لأن الأصل بقاء الصوم وصحته حتى يقوم دليل من الشَّرْع من كتاب الله، أو سُنَّة رسوله صلى الله عليه وسلم، أو إجماع المسلمين، أو القياس الصحيح، على أن هذا الشيء مفسد للصوم.

وهذه الأشياء التي ذكرها السائل لا دليل على أنها تفسد الصوم، لا من الكتاب، ولا من السُّنَّة، ولا الإجماع، ولا القياس الصحيح، فهي ليست أكلا، ولا شربا، ولا بمعنى الأكل والشرب، وإذا لم تكن أكلا، ولا شربا، ولا بمعنى الأكل والشرب، فإنها لا تُفسد الصوم؛ لأن الذي يُفسد الصوم هو الأكل والشرب، وما دل الدليل على أنه يُفسده مما سوى ذلك، وليست هذه الأشياء أكلا ولا شربا، وهي أيضًا ليست بمعنى الأكل والشرب، فهي لا تقوم مقامه. وإذا لم يتناولها لفظ النَّصِّ بالدلالة اللفظية، ولا بالدلالة القياسية، فإنها لا تدخل فيما جاء به النص، وعلى هذا يجوز للصائم، سواء كان صومُه فَرْضًا أم نَفْلًا، أن يقطر في عينيه، وأن يقطر في أذنيه، وأن يستعمل الإبر، لكن إذا كانت الإبر مُغذِّية؛ بحيث يُستغنى بها عن الأكل والشرب، فإنها تفطر؛ لأنها بمعنى الأكل والشرب وما كان بمعنى المنصوص عليه فله حكمه؛ لأن الشارع لا يُفرّق بين متماثلين، كما لا يجمع بين متفرقين.