سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۸۴۰) حکم تزریق آمپول تقویتی برای روزه‌دار

(۳۸۴۰) سوال: آیا روزه‌دار مریض، اجازه‌ی تزریق آمپول تقویتی در رگ یا عضله را دارد؟

جواب:

تزریق آمپول تقویتی که فرد روزه‌دار را از خوردن و نوشیدن بی‌نیاز کند، جایز نیست مگر در مواقع اضطراری که در این حالت، تزریق می‌کند و باید قضای آن روزه را به جا آورد؛ زیرا آمپول تقویتی که جایگزین غذا و نوشیدنی باشد، در واقع معادل خوردن و نوشیدن است و همان حکم را دارد اما آمپول‌هایی که برای درمان و تقویت بدن باشد و فرد را از خوردن و نوشیدن بی‌نیاز نکند حتی اگر در رگ یا عضله تزریق شود نیز روزه را باطل نمی‌کند و تفاوتی ندارد که طعمش در گلو احساس شود یا خیر؛ زیرا خوردنی و نوشیدنی نبوده و معادل خوردنی و نوشیدنی نیز نیست.

درباره‌ی آمپول تقویتی که فرد را از خوردن و نوشیدن بی‌نیاز می‌کند، شاید کسی بگوید که روزه را باطل نمی‌کند زیرا خوردن و نوشیدن، با لذّت و چشیدن طعم غذا همراه است و بدین خاطر فردی که چنین آمپول‌هایی به وی تزریق می‌شود را می‌بینید که اشتیاق زیادی به خوردن و نوشیدن دارد که این خودش نشان دهنده‌ی این است که این آمپول‌ها نمی‌تواند به طور کامل، نقش خوردن و نوشیدن را ایفا کند. همچنین بسیار جایز و منطقی است که خوردن و نوشیدن برای روزه‌‌دار حرام شده باشد، نه فقط به خاطر این که تغذیه می‌کند بلکه به خاطر این که شخص تغذیه کرده و با آن به شهوت خوردن و نوشیدن دست پیدا می‌کند؛ بدین ترتیب، تغذیه فقط بخشی از علت حرام بودن خواهد بود و تمام علت نیست. پوشیده نیست که قیاس فقط زمانی درست خواهد بود که علت همان طور که در اصل حکم وجود دارد، در فرع نیز به طور کامل وجود داشته باشد؛ اما من با وجود این تفاصیل می‌گویم: احتياط این است که آمپول تقویتی که فرد را از خوردن و نوشیدن بی‌نیاز می‌کند را باطل کننده بدانیم. همچنین جایز نیست که روزه‌دار از آن استفاده کند مگر وقتی که مجبور باشد که در این صورت، معذور است لذا می‌تواند روزه نگیرد و قضای آن ‌را انجام دهد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز للصائم المريض أن يأخذ الحقن المغذية في الوريد، أو في العضل؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الإبر المغذية التي يستغنى بها عن الأكل والشرب هذه لا يجوز للمريض أن يتناولها إلا إذا اضطر إليها، فيتناولها ويَقْضِي، وذلك لأن الإبر المغذية التي تقوم مقام الأكل والشرب، وتُغني عنهما، هي في الحقيقة بمعنى الأكل والشرب، فيكون لها حكم الأكل والشرب، أما الإبر التي يُراد بها التداوي وتنشيط الجسم، ولكنها لا تغني عن الأكل والشرب، فإنها لا تُفْطِر، سواء كانت في الوريد، أو في العضل، وسواء وَجَد طَعْمَها في حَلْقِه، أم لم يجد؛ وذلك لأنها حينئذ ليست أكلا ولا شُرْبًا، ولا بمعنى الأكل والشرب.

ولكن بالنسبة للإبر المغذية التي يُستغنى بها عن الأكل والشرب، فيمكن أن يُقال: إنها لا تفطر أيضًا؛ وذلك لأن الأكل والشرب يحصل به مع التغذية التلذذ في التشهي وذَوْقُ الطعام، ولذلك تجد من الرجل الذي يُغَذَّى بهذه الإبر شَوْقًا كبيرًا إلى الأكل والشرب، مما يدلُّ على أن هذه الإبر لا تفي بما يفي به الأكل والشرب.

ومن الجائز جدًّا أن يكون الأكل والشرب حُرِّمَ على الصائم، لا لأجل أنه يُغدي فقط، ولكن لأنه يُغذّي، وتُنالُ به شهوة الأكل والشرب، وحينئذ ستكون التغذية جزء العلة وليست العلة، ومعلوم أن القياس لا يتم إلا إذا وُجِدَتِ العلة كاملة في الفرع كما وجدت في الأصل.

ولكني مع ذلك أقول: من باب الاحتياط أن نقول بأن الإبر المغذية، التي يُستغنى بها عن الأكل والشرب، مُفطرة، وأنه لا يجوز للصائم تناولها إلا إذا كان مضطرا لذلك، وحينئذ يكون معذورًا للفطر، فيُفطر ويقضي.

مطالب مرتبط:

(۳۸۷۲) حکم جنابت در روز رمضان به علت تفکر

انزال منی در حال بیداری، اگر فقط با فکر کردن رخ دهد، روزه را باطل نمی‌کند و نیازی نیست که روزه‌‌دار قضای آن ‌را به جای آورد. ...

ادامه مطلب …

(۳۸۴۲) حکم قطره، آمپول و سرمه برای روزه‌دار چیست؟

آمپول که از چیزهای جدید به شمار می‌رود، خوردنی، نوشیدنی و معادل آن نیز نمی‌باشد؛ در نتیجه تأثیری بر روزه‌‌دار ندارد زیرا اصل بر صحیح بودن روزه‌ای می‌باشد....

ادامه مطلب …

(۳۸۵۴) آیا استفاده از روغن مو برای زنان باعث باطل شدن روزه می‌شود؟

استفاده از روغن، روزه را باطل‌ نمی‌کند؛ زیرا خوردن، نوشیدن و معادل خوردن و نوشیدن نیز نیست لذا اگر کسی سر یا بدنش را با روغن چرب کند، ایرادی ندارد و گناهی بر او نیست....

ادامه مطلب …

(۳۸۷۶) حکم شنا کردن در آب و تأثیر آن بر روزه‌داری

برای روزه‌دار جایز است که برای کم کردن شدت گرما و تشنگی‌اش در آب فرو رود، در برابر کولر بخوابد و لباس و بدنش را خیس کند....

ادامه مطلب …

(۳۸۴۶) حکم استفاده از خوشبوکننده دهان برای روزه‌دار

خوشبوکننده‌ی دهان در صورتی که دارای ذراتی که با رسیدن آن‌ها به معده، روزه باطل می‌شود نباشد، ایرادی ندارد اما اگر دارای چنین ذراتی باشد استفاده از آن برای روزه‌دار، جایز نیست....

ادامه مطلب …

(۳۸۴۱) حکم استفاده از آمپول تقویتی در هنگام روزه‌داری

اگر آمپول تقویتی باشد که او را از خوردن و نوشیدن بی‌نیاز کند، روزه را باطل می‌کند چون معادل خوردن و نوشیدن می ‌باشد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه