(۳۸۱۵) سوال: من به بیماری نارسایی کلیه دچار شده‌ام و دولت، مرا برای درمان به ولایات متحده‌ی آمریکا فرستاد لذا دو سال در آن‌جا ماندم و کلیه‌هایم را شستشو دادند. در حین دوره‌ی درمان و شست و شوی کلیه به طور مرتب، خون دیده می‌شد لذا ماه مبارك رمضان را به خاطر بیماری روزه نگرفتم و دکتر نیز مرا از روزه گرفتن منع کرد. آغاز بیماری با فشار بود که کلیه‌ی چپ را دچار التهاب کرد. ماه مبارک رمضان سال ۱۴۰۴ هـ در میانه‌ی این بیماری فرا رسید و پزشک باز هم مرا از روزه گرفتن منع کرد اما مخالف توصیه‌ی پزشک عمل کرده و تمام آن ماه را روزه‌دار بودم. سپس در ماه شوال برای معاینه و آزمایش به دکتر مراجعه کردم. وی گفت: یکی از دو کلیه‌ات دچار نارسایی شده و از کار افتاده است. من به او گفتم: همه چیز از تقدیر الله ﷻ است. حال می‌خواهم بدانم که آیا من مرتکب گناه شده‌ام که با توصیه‌ی پزشک که برای حفظ جانم بوده، مخالفت کرده‌ام؟ الحمد لله در تاریخ ۲۷/۷/۱۴۰۶ هجری قمری، پیوند کلیه انجام دادم و از آن روز به طور بیست و چهار ساعته پیگیر درمان هستم. پزشک معالج نیز هم‌چنان توصیه می‌کند که روزه نگیرم زیرا در این صورت، کلیه درمان نخواهد شد و قدرت طبیعی‌اش را باز نمی‌یابد. لطفا در مورد این مسئله فتوا دهید. الله À به شما پاداش نیک عطا نماید. شایان ذکر است که از تاریخ پیوند کلیه، دو سال می‌گذرد و در این دو سال، روزه نگرفته‌ام.

جواب:

در پاسخ به سؤال این برادر می‌گوییم: بر او واجب است در حد توانش سلامتی خود را حفظ کند و هرگز شایسته نیست که مسلمان اجازه و رخصتی که الله ﷻ با دادن آن به بندگانش بر آنان منت نهاده را رها کند؛ الله ﷻ می‌فرماید: {فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضاً أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ} [البقرة: ۱۸۴] : (هر کدام از شما که بیمار یا در سفر بود، تعدادی از روزهای دیگر را روزه بگیرد). بنابراین لازم بود در زمان ابتلا به این بیماری که روزه گرفتن، بر آن تأثیر می‌گذاشت و سبب می‌شد درمان به تأخیر بیفتد یا بیماری شدت یابد، به توصیه‌ی پزشک عمل می‌کردی. در این کار، گناهی بر تو نیست لذا اگر روزه گرفتن را ترک کنی تا این که به طور کامل، شفا یافته و درمان شوی برایت بهتر و سودمندتر است.

بنابراین تو و دیگر برادران مسلمان را سفارش می‌کنم که در چنین مسائلی، رخصت‌هایی که الله ﷻ برایشان قرار داده را گرفته و به‌جای روزه گرفتن از جایگزینش استفاده نمایند؛ این جایگزین همان است که اگر امیدی به درمان بیماری نباشد، به ازای هر روز، غذا دهند؛ علما انواع بیماری در رابطه با روزه را به دو قسمت تقسیم کرده‌اند:

قسمت اول: بیماری که امید به درمانش وجود دارد؛ فرد مبتلا به آن در طی دوره‌ی بیماری، روزه نمی‌گیرد و بعد از بهبود یافتن، قضایش را به جا می‌آورد.

قسمت دوم: بیماری که امیدی به درمانش نیست؛ شخص مبتلا به آن باید به ازای هر روز، یک مسكين را غذا دهد و این غذا دادن، جایگزین روزه است.

 تا زمانی که دوره‌ی نقاهت را می‌گذرانی، بهتر است منتظر بمانی تا کاملا درمان شوی و بتوانی بدون ضرر رسیدن به بدنت، روزه بگیری سپس قضای آن روزه‌هایی که نگرفته‌ای را خواهی گرفت. از الله À می‌خواهیم که تو را هر چه زودتر بهبود بخشد و بر طاعت و عبادت خویش یاری رساند.