چهارشنبه 29 ذیحجه 1446
۴ تیر ۱۴۰۴
25 ژوئن 2025

(۳۸۱۲) حکم قضای روزه‌ها در صورت ناتوانی از روزه گرفتن

(۳۸۱۲) سوال: جوان بیست و هفت ساله‌ای هستم که به بیماری مزمن دچار شده‌ و درمانی برایش نیافته‌ام. به چند بیمارستان در داخل و خارج کشور، مراجعه کرده‌ و چند عمل جراحی انجام داده‌ام اما فایده‌ای نداشته است. چند سال به همین منوال ‌گذشته و من بعضی از روزهای رمضان را روزه ‌گرفته و بعضی روزها را روزه نمی‌گیرم. هر سال می‌گذرد و رمضان فرا می‌رسد اما من به خاطر بیماری‌، قضای روزه‌هایم را به جا نیاورده‌ام و در ‌روزهایی که روزه می‌گیرم نیز بسیار خسته می‌شوم و هنوز فرصت فراهم نشده است؛ اما با این وجود، بسیار تلاش می‌کنم و با توجه به این که انسان هر لحظه ممکن است از دنیا برود، در قبال روزه‌های روزها و ماه‌هایی که قضایش را به جا نیاورده‌ام باید چه کاری انجام دهم؟ ماه‌ رمضان‌های آینده را چگونه بگذرانم؟

جواب:

سؤال کننده چنین مطرح کرد که وی به یک بیماری در ناحیه‌ی شکم مبتلا است، فقط برخی روزها را می‌تواند روزه بگیرد و همان روزها را نیز با سختی و مشقت زیاد روزه‌ می‌گیرد؛ بر این فرد واجب است به ازای روزه‌های گذشته و در آینده نیز اگر همین وضعیت را داشت، به ازای هر روز، یک مسکین را غذا دهد. علما É بیان نموده‌اند فردی که نمی‌تواند روزه بگیرد و این ناتوانی‌اش مستمر است، بر وی همانند شخص کهن‌سالی که از روزه گرفتن عاجز می‌باشد، واجب است به ازای هر روز، یک مسکین را غذا دهد و این‌گونه مسئولیتش برطرف می‌شود. بنابراین نسبت به روزهایی که روزه نگرفته‌ای، به ازای هر روز، یک مسکین را غذا بده. در ماه‌ رمضان‌های بعدی نیز اگر همین وضعیت را داشتی، به ازای هر روز، یک مسکین را غذا بده. اگر الله À به تو بهبودی و شفا عطا نمود، بعد از شفا یافتن نسبت به روزهای گذشته‌ات مسئولیتی نداری و رمضان‌های آینده و پس از آن را روزه خواهی گرفت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا شاب أبلغ من العمر سبعة وعشرين عاما، وقد أصبتُ بمرض مُؤْمِنٍ لم أعرف له علاجا، وقد راجعتُ عدة مستشفيات في الداخل والخارج، وأجريت عدة عمليات، ولكن دون جدوى، ومرضي في بطني، وقد مضى عدة سنوات، وأنا أصوم بعض الأيام من رمضان وأفطر، ولكن تمضي السنة، ويأتي رمضان ولم أقض ما عليَّ بسبب المرض، واليوم الذي أصوم فيه أتعب، ولا يتهيأ الوقت إلا وقد أُجْهَدْتُ كثيرًا، وحيث إن الإنسان معرض للوفاة في أي وقت فكيف أفعل في هذه الأيام والشهور التي لم أَقْضِها؟ وماذا أفعل في الشهور المقبلة من رمضان؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا السائل الذي ذكر عن نفسه أنه مريض بمرض في بطنه، وأنه يستطيع الصوم أحيانًا، ولا يستطيعه أحيانًا، وأنه في الوقت الذي يستطيعه يجد مشقةً عظيمة، يجب أن يُطْعِمَ عن كل يوم مسكينًا عما مضى، وفي المستقبل إن بَقِيَ على الحال التي هو عليها، ذلك أن أهل العلم – رحمهم الله – ذكروا أن الرجل الذي لا يستطيع الصوم، وهو عاجز عنه عجزا مستمرا، فإِنَّ فَرْضَه أن يُطعِم عن كل يوم مسكينا، كالكبير، وبهذا تبرأ ذمته، فالأيام التي بقيت عليك أطْعِمُ عن كل يوم منها مسكينا، والشهور المستقبلة من رمضان أَطْعِمُ عن كل يوم منها مسكينًا ما دمت على هذه الحال، وإن عافاك الله فقد بَرِئَتْ ذمتك مما كان قبل الشفاء، ثم تستقبل الصيام في المستقبل.

مطالب مرتبط:

(۳۸۰۰) روزه‌دار چه زمانی باید از خوردن و نوشیدن دست بکشد؟

هرگاه روشنی فجر در آسمان، نمایان شد و آشکار گشت، واجب است که شخص از خوردن و نوشیدن دست بکشد

ادامه مطلب …

(۳۸۲۱) حکم روزه برای مبتلا به بیماری روانی

مصرف این دارو در روز رمضان جایز نیست؛ زیرا خوردنش باعث شکستن روزه می‌شود و روزه خوردن در رمضان حرام است مگر این که شخص، عذر شرعی داشته باشد...

ادامه مطلب …

(۳۸۲۸) حکم روزه‌داری هنگام انجام عمره در ماه رمضان

کسی که برای ادای عمره در رمضان روانه‌ی مکه می‌شود، می‌تواند به محض خروج از شهر خودش تا این که به شهرش باز گردد، روزه نگیرد حتی اگر تمام ماه رمضان را در مکه بماند....

ادامه مطلب …

(۳۸۱۷) حکم روزه برای فرد بیمار با وضعیت جسمانی ضعیف

اگر نمی‌توانی ماه رمضان را روزه بگیری و خیلی برایت سخت است، به ازای هر روز، یک مسكين را غذا بده...

ادامه مطلب …

(۳۸۳۰) حکم روزه نگرفتن در سفر در ماه رمضان

خودِ سفر، عذر و دلیلی برای جواز روزه نگرفتن است و تفاوتی ندارد که سخت باشد یا نباشد....

ادامه مطلب …

(۳۷۶۵) روش رسول الله ﷺ و صحابه در ماه رمضان

روش و منش رسول الله ﷺ و سلف صالح اعم از صحابه و کسانی که به خوبی از آنان پیروی نموده‌اند چنین بوده که با بسیار انجام دادن کارهای نیک و خودداری از کارهای بد، بیشترین استفاده را از این ماه مبارك می‌برده‌اند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه