چهارشنبه 29 ذیحجه 1446
۴ تیر ۱۴۰۴
25 ژوئن 2025

(۳۷۶۶) چگونگی استقبال صحابه از ماه رمضان

(۳۷۶۶) سوال: صحابه H در موسم‌ها و زمان‌های پرخیر و برکت ماه رمضان، دهه‌ی اول ذي الحجه و دیگر زمان‌های ارزشمند، پایبندترین مردم در غنیمت‌شمردن فرصت‌ها برای عبادت الله À بودند؛ زیرا این از خیریت و بهترین بودن است که رسول الله ﷺ آن را برایشان اثبات نموده و فرموده است: «خَيْرُ النَّاسِ قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ»[۱] : (بهترین مردم، مردمان دوره‌ی من هستند، سپس کسانی که بعد از آنان می‌آیند و سپس کسانی که بعد از آنان می‌آیند). شایسته است که ما نیز در چنین مواردی از آن‌ها الگو بگیریم و این موسم‌ها را برای انجام کارهای خیر غنیمت شماریم و از کارهای بد دوری کنیم. حقيقت عمر انسان همان مقداری است که آن را در طاعت و عبادت الله À سپری کند؛ بدین خاطر است که انسان وقتی عمرش را در کارهای دنيا سپری می‌کند، می‌بیند که هیچ چیزی نصیبش نشده است و گویا اصلا آن روزها وجود نداشته است؛ چنان که الله ﷻ می‌فرماید: {كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلاَّ سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ} [الأحقاف: ۳۵] : (روزی که آن‌چه را به آنان وعده داده شده می‌بینند، گویا فقط اندکی از روز را درنگ کرده‌اند).

حال تو نیز هنگام مرگ شبیه هوشیاری‌، تدبر و تفکر اکنون تو است؛ یعنی زمان مرگ که فرا رسد، چیزی از دنیا را همراه خود نخواهی یافت. گویا خواب و رؤیا بوده که پایان یافته است اما اگر این زمان ارزشمند را به فرمانبرداری و عبادت الله À سپری کرده باشی، در حقیقت سود برده‌ای؛ الله ﷻ می‌فرماید: {وَالْعَصْرِ * إِنَّ الإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ * إِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ} [العصر: ۱-۳] : (سوگند به زمانه؛ قطعا انسان در زیان است مگر کسانی که ایمان آورند و اعمال صالح انجام دهند و همدیگر را به حق سفارش نمایند و همدیگر را به صبر سفارش نمایند).


۳-صحیح بخاری: كتاب المناقب، باب فضائل أصحاب النبي ﷺ ، رقم (٣٦٥١).

جواب:

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: كيف كانت حالة الصحابة -رضوان الله عليهم في استقبالهم لهذا الشهر الفضيل؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: حال الصحابة رضي الله عنهم في مواسم الخيرات؛ في شهر رمضان، وفي عشر ذي الحجة، وفي غيرهما من مواسم الخير، أنهم أحرص الناس على اغتنام الأوقات بطاعة الله عز وجل؛ لأن هذا من الخيريَّة التي أثبتها رسول الله صلى الله عليه وسلم في قوله: «خَيْرُ النَّاسِ قَرْنِ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ».

وهكذا ينبغي لنا أن نتأسى بهم في مثل هذه الأمور، وأن نَحْرِص على اغتنام المواسم لفعل الخير واجتناب الشر، فإن حقيقة عُمر الإنسان ما أمضاه في طاعة الله، ولهذا تجد الرجل يرى أن كل ما فاته، أو كل ما سبق وقته الحاضر في الدنيا، كأنه لم يكن كما قال الله تعالى: ﴿كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ ﴾ [الأحقاف : ٣٥].

وأنت عند حلول أجلك كحالك عند انتباهك الآن، وتدبرك وتفكرك، أي: إنه إذا حلَّ أجلك لم تجد معك من دنياك شيئًا، كأنها مضت وهي أحلام، ولكن إذا كنت قد استوعبت هذا الوقت الثمين بطاعة الله فأنت في الحقيقة قد ربخت، قال الله تعالى: ﴿ وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ إِلَّا الَّذِينَ امَنُوا وَعَمِلُوا الصَّلِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴾ [العصر: ١-٣].

مطالب مرتبط:

(۳۷۷۴) حکم جبران روزه‌ها و نمازهای فوت‌شده برای فرد مسن و ناتوان

توبه کردن کافی است زیرا هر کس عبادت زمان‌داری را بدون عذر شرعي ترک کند، قضا ندارد؛ چون انجام قضای آن عبادت، هیچ سودی نصیبش نمی‌کند....

ادامه مطلب …

(۳۸۰۸) حکم روزه و کفاره برای بیمار ناتوان و فاقد توان مالی

در مورد روزه گرفتن باید گفت که روزه بر او واجب نیست زیرا از روزه گرفتن، معذور است؛ اما غذا دادن کار آسانی است زیرا در ازای کلّ ماه، برای پنج مسکین هر کدام شش صاع برنج و گوشت کافی است....

ادامه مطلب …

(۳۸۲۸) حکم روزه‌داری هنگام انجام عمره در ماه رمضان

کسی که برای ادای عمره در رمضان روانه‌ی مکه می‌شود، می‌تواند به محض خروج از شهر خودش تا این که به شهرش باز گردد، روزه نگیرد حتی اگر تمام ماه رمضان را در مکه بماند....

ادامه مطلب …

(۳۸۳۶) حکم روزه‌ نگرفتن به دلیل شیردهی

اگر زنی بیم دارد که به خاطر روزه گرفتن، شیرش کم ‌شود و به نوزادش زیان برسد، می‌تواند روزه نگیرد اما بعدا باید قضای آن ‌را به جا آورد؛ زیرا همانند فرد بیمار است که الله ﷻ درباره‌اش می‌فرماید.....

ادامه مطلب …

(۳۷۹۹) روزه‌دار چه زمانی باید دست از خوردن و نوشیدن بکشد؟

معیار دست کشیدن روزه‌دار از خوردن و نوشیدن، طلوع فجر است، نه اذان....

ادامه مطلب …

(۳۷۹۶) اختلاف در رؤیت هلال ماه رمضان

علما درباره‌ی مسئله‌ی رؤیت هلال، اختلاف نظر دارند؛ نظر برخی بر این است که اگر رؤیت هلال در یک مکان به طور شرعی ثابت شود، اگر هلال رمضان باشد تمام مسلمانان باید روزه بگیرند و اگر هلال عید باشد، همگی باید عید نمایند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه