(۳۷۰۶) حکم پرداخت پول به جای زکات فطر

(۳۷۰۶) سوال: شایعاتی درباره‌ی جایز بودن پرداخت پول به جای زکات عینی (پرداخت زکات از ذات و خودِ آن مال) شنیده‌ام؛ آیا درست است یا خیر؟ الله À شما را موفق بگرداند. شایان ذکر است کسانی که قائل به این مسئله هستند، پرداخت پول را برای فقرا و نیازمندان سودمندتر می‌دانند.

جواب:

پرداخت زكات فطر به صورت نقدی، جایز نیست بلکه واجب است طعام داده شود زیرا همین گونه فرض شده است و اگر چنین پرداخت شود، نیاز فقیر را در روز عید برطرف می‌سازد؛ اما در دیگر انواع زکات، اگر برای فقرا و نیازمندان سودمندتر باشد، صحیح این است که جایز می‌باشد زکات به صورت نقدی و معادل قیمت آن پرداخت شود خصوصا زمانی که دولت، شخصی را برای دریافت زکات نزد صاحبان زکات می‌فرستد، پرداخت زکات به صورت مبلغ نقدی به جای ذات آن مال، ایرادی ندارد؛ مثلا اگر شما چارپایانی اعم از شتر، گاو و گوسفند دارید و نماینده‌ی دولت از شما می‌خواهد که زکاتش را به صورت پول بپردازید نه خود شتر، گاو و گوسفند، ایرادی ندارد که زکات را به صورت نقدی بپردازید.

همچنین اخيرا بسیاری از کشاورزان، محصولات خود را به سیلوها تحویل می‌دهند و در مقابل، مبلغ نقدی دریافت می‌کنند که در این صورت نیز ایرادی ندارد که زکاتشان را به صورت نقدی بپردازند، نه از غلات؛ اگر کشاورز محصولات را با پمپ و دیگر ابزارها آبیاری کرده باشد، پنج درصد و اگر بدون زحمت و بدون ابزار آبیاری کرده باشد، ده درصد زکات می‌پردازد. امام احمد Ë بر این مسئله تصریح نموده است که هرگاه شخصی محصولش اعم از غلات و میوه را فروخت، یک دهم از مبلغ حاصل از فروش آن را می‌پردازد. آن‌چه وی بدان تصریح نموده است، کاملا به نفع و مصلحت پرداخت کننده و گیرنده‌ی زکات می‌باشد زیرا برای پرداخت کننده آسان‌تر است، مسئولیت از عهده‌اش برطرف می‌شود و برای گیرنده نیز مفیدتر است.

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه سمع بعض الإشاعات حول جواز دفع النقود بدل الزكاة العينية، هل هذا صحيح أم لا؟ وفقكم الله، علما أن الذين يقولون ذلك يرونه أنفع للفقير.

فأجاب رحمه الله تعالى: أما زكاة الفطر فلا يجوز دفع النقد عنها، بل يجب أن تدفع من الطعام؛ لأنها هكذا فُرِضَت، ولما في دفعها من الطعام مِن سَدَّ حاجة الفقير في يوم العيد. وأما غيرها فإن الصحيح جواز دفع القيمة إذا كان ذلك أنفع للفقراء، لا سيما إذا طلبها الساعي الذي توجهه الدولة لقبض الزكوات من أهلها، فإنه لا حرج في دفع الزكاة إليه قيمة لا من الأعيان، مثلا: إذا كنت صاحب ماشية إبل أو غنم أو بقر، وطلب منك الساعي الذي وجهته الحكومة لقبض الزكاة دراهم بدلا عن الإبل في زكاة الإبل، وعن الغنم في زكاة الغنم، وعن البقر في زكاة ،البقر، فإنه لا حرج عليك في دفعها نقودا، كذلك أيضًا ما حَدَثَ أخيرًا من كون كثير من أهل الزروع يذهبون بزروعهم إلى الصوامع ويستبدلون بها دراهم فيأخذون عنها دراهم، فإنه لا حرج أن يخرج زكاته من هذه الدرا هذه الدراهم، فيخرج إذا كان يسقي بالمكائن، يخرج خمسة من المائة، وإذا كان يسقي بالسَّيْح فإنه يخرج عشرة من المائة، وقد نص الإمام أحمد رحمه الله على هذه المسألة: أن الرجل إذا باع ثمره أو زَرْعه فإنه يخرج العُشر من قيمته، وهذا الذي نص عليه هو عَيْن المصلحة للدافع والقابض، فإن الدافع أسهل له ذلك وأبرأ لذمته، وكذلك القابض أنفع له.