سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۶۹۹) حکم دریافت گوشت قربانی نیازمندان توسط افراد غیر مستحق

(۳۶۹۹) سوال: شوهرم دوستی دارد که برای ثروتمندان رانندگی می‌کند. این مرد ثروتمند برای کمک به نیازمندان، تعداد زیادی حیوان ذبح می‌کرد. با این که وضعیت مادی ما خوب است اما این راننده مقداری از آن گوشت‌ها را برای ما می‌آورد و می‌گفت: کسی را پیدا نکرده است که این گوشت‌ها را به او بدهد. آیا این گوشت‌ها برای ما حرام است یا خیر؟ اگر حرام بوده است، در برابر گوشت‌هایی که گرفته‌ایم چه کاری باید انجام دهیم؟ لطفا پاسخ دهید، جزاکم الله خیرا.

جواب:

اگر این شخص ثروتمند به صراحت گفته است که این مال صدقه‌ برای نیازمندان است، جایز نیست که شخص بی‌نیاز از آن بگیرد و استفاده کند؛ اما اگر به فقیر صدقه دهد سپس شخص فقیر آن ‌را به فرد ثروتمندی هدیه دهد، ایرادی ندارد؛ زیرا صدقه‌ای که به فقیر داده شده است، مال وی گشته و به و ملکیت وی در آمده لذا هر طور که بخواهد می‌تواند در آن تصرف نماید. اگر ثروتمند بگوید: (این حیواناتِ ذبح شده، لباس‌ها و غذاها، صدقه است) و نگوید: برای فقیران است، شخص بی‌نیاز هم می‌تواند از آن‌ها استفاده کند اما تا زمانی که نیازمند وجود دارد، شایسته نیست که فرد بی‌نیاز از صدقه بگیرد و استفاده کند زیرا شخص نیازمند، مستحق‌تر است و در اولویت قرار دارد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: كان لزوجي صديق له يعمل سائقا عند الأثرياء، وكان هذا الرجل الشَّرِي يذبح العديد من الذبائح لتوزيعها على الفقراء، فكان هذا السائق يأتي لنا ببعض اللحوم ويقول بأنه لا يجد من يعطي لهم هذه اللحوم، رغم أن حالتنا المادية مُيَسَّرَة. فهل هذه اللحوم حرام علينا أم لا؟ وإذا كان حراما فماذا يجب علينا مقابل ما أخذناه من اللحوم؟ نرجو الإفادة جزاكم الله خيرًا.

فأجاب -رحمه الله تعالى-: إذا كان هذا المال الذي يتصدق به هذا الغني قد نَصَّ على أنه للفقراء فإنه لا يجوز للغني أن يأخذ منه، لكن لو تصدق به على فقير، ثم الفقير تبرع به لغني فلا بأس؛ لأن الفقير لما تُصدق به عليه صار مِلْكًا له يتصرف فيه بما يشاء. أما إذا قال الغَنِيّ : هذه الذبائح وهذه الأطعمة وهذه الألبسة صَدَقَة، ولم يقل: للفقراء، فإن الغَنِيّ له أن يأخذ منها، لكنه لا ينبغي أن يأخذ منها مع وجود محتاج لها؛ لأن المحتاج أحق.

مطالب مرتبط:

(۳۷۰۱) حکم استفاده شخصی از زکات سپرده‌شده برای توزیع میان فقرا

این کار، اشتباه بسیار بزرگی است چون به دوستت که تو را وکیل کرده دروغ گفته و ادعا کرده‌ای که پول را به نیازمندان پرداخت کرده‌ای در حالی که بر تو واجب بوده است...

ادامه مطلب …

(۲۷۰۴) شراکت و زکات

بله، این معامله صحیح است و بنا بر اجماع علما، جایز می‌باشد. این نوع کسب درآمد را مضاربه می‌نامند زیرا برای هر دو طرف، منفعت دارد....

ادامه مطلب …

(۳۷۰۷) حکم انتقال زکات از کشوری به کشور دیگر

هتر است زکات در همان جایی پرداخت شود که مال در آن‌ جا قرار دارد زیرا نیازمندان آن سرزمین، به آن چشم دارند.....

ادامه مطلب …

(۳۶۹۳) آیا پرداخت زکات به صورت هديه یا کمک با نیت زکات، صحیح است؟

اگر زکات را با عنوان هديه پرداختید و شخص گیرنده، چیزی جز هديه از آن نفهمید، پذیرفته نمی‌باشد زیرا جایز نیست که کسی زکات را به عنوان هدیه بدهد...

ادامه مطلب …

(۳۷۱۰) حکم تأخیر در پرداخت زکات

شایسته نیست زکاتش را به تأخیر بیاندازد؛ بلکه وقتی می‌داند که فقیر مستحق زکات نزد وی نیست، زکاتش را به نزدیک‌ترین مکان از خودش بفرستد که در آن فقیر و نیازمند وجود دارد....

ادامه مطلب …

(۳۶۹۸) حکم پرداخت زکات فطر به فقیه

اگر آن فقيه، امانت‌دار است و زکات را به نیازمندان که مستحق آن هستند می‌دهد، ایرادی ندارد که مردم زکاتشان را یک یا دو روز پیش از عید به او تحویل بدهند تا او این زکات فطر را قبل از نماز عید به نیازمندان برساند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه