سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۶۸۱) حکم پرداخت زکات سالهای گذشته

(۳۶۸۱) سوال: جوانی بیست و سه ساله‌ هستم که از کودکی در انجام عبادت‌ها، سستی و سهل‌انگاری کرده‌ام؛ چنان که یک ماه نماز می‌خواندم سپس یک ماه نمی‌خواندم و یک سال روزه‌ می‌گرفتم سپس دو سال نمی‌گرفتم و مرتکب برخی گناهان می‌شدم اما الحمدلله، الله À به من توفیق توبه کردن عطا نمود و به درگاه پروردگارم توبه‌ی نصوح نمودم. در مورد بدی‌ها و گناهان کبیره و بزرگی که قبلا مرتکب شده‌ام، چه کاری باید انجام دهم؟

جواب:

اگر این جوان به درگاه الله À توبه‌ی نصوح و صادقانه نموده است، توبه‌اش تمام گذشته‌اش را پاک می‌نماید و نیازی نیست که قضای هیچ نماز و روزه‌ای را به جا آورد. همچنین اگر مالی داشته و یک سال کامل بر آن نگذشته است نیازی نیست زکات بپردازد اما اگر یک سال کامل بر مالش گذشته باشد، واجب است زکاتش را بپردازد؛ زیرا زکات، متعلق به حقوق دیگران است و راهی جز رساندن حقوق به اهل آن نیست. شاید کسی بگوید: حتی زکات نیز از او ساقط می‌شود زیرا جانب عبادت خاص برای الله À در زکات، غالب است؛ اما احتياط این است که زکات را ادا کند؛ برای مثال: شخصی به مدت چهار سال، پرداخت زکات را از روی سهل‌انگاری ترک می‌کند سپس توبه می‌نماید؛ به وی می‌گوییم: زكات چهار سال گذشته را بپرداز زیرا در زکات، حق دیگران وجود دارد و حق هر کس باید به وی داده شود. این کار به احتیاط نزدیک‌تر است و قطعا مسئولیت از عهده‌ی فرد برطرف می‌شود اما عبادت‌هایی که میان او و پروردگارش می‌باشد با توبه کردن ساقط می‌شود و نیازی به قضای آن‌ها نیست.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من سوريا: إني شاب أبلغ من العمر الثالثة والعشرين، ومنذ طفولتي كنت متهاونًا في العبادات، أصلي شهرًا ثم أترك شهرا، أصوم سنة ثم أترك سنتين، وأرتكب بعض المعاصي، ولكن – الحمد لله – تاب الله عليَّ وتُبت إلى ربي توبةً نصوحًا، ماذا علي أن أفعل بما فاتني من المعاصي وكبائر الذنوب؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إذا تاب إلى الله توبةً نصوحًا صادقا في توبته فإن التوبة تهدم ما قبلها، ولا يَلْزَمه أن يقضي صلاة، ولا صياما، ولا زكاة إذا كان قد ملك المال ولم يتم عليه الحول، أما إذا كان قد تم عليه الحول فإن الواجب عليه إخراج زكاة ما سبق؛ لأن الزكاة يتعلق بها حَقَّ الغَيْر، فلا بد من إيصال الحقوق إلى أهلها. وقد يقول قائل: إنه حتى الزكاة تسقط عنه؛ لأن الزكاة يغلب فيها جانب العبادة الخاصة الله -عز وجل-، ولكن الاحتياط أن يؤدي الزكاة. مثال ذلك: رجل يترك الزكاة تهاونا لمدة أربع سنوات مثلا ثم تاب، فنقول له: أد زكاة أربع السنوات التي مضت؛ لأن الزكاة فيها حَق للغَيْر فليؤد إليه حقه، وهذا أحوط وأَبْرَأ للذمة، أما العبادات التي بينه وبين ربه فإنها تسقط بالتوبة ولا يَلْزَمه قضاؤها.

مطالب مرتبط:

(۳۶۸۹) حکم زکات بر ارثیه فرزندان

قول صحیح از میان اقوال اهل علم این است که مال کودک و شخص دیوانه نیز زکات دارد...

ادامه مطلب …

(۳۷۱۱) پرداخت زکات فطر با پول بهتر است یا طعام؟

جایز نیست که زکات را با چیزی جز طعام که رسول الله ﷺ تعیین نموده است، بپردازی....

ادامه مطلب …

(۳۷۰۶) حکم پرداخت پول به جای زکات فطر

پرداخت زكات فطر به صورت نقدی، جایز نیست بلکه واجب است طعام داده شود زیرا همین گونه فرض شده است و اگر چنین پرداخت شود، نیاز فقیر را در روز عید برطرف می‌سازد...

ادامه مطلب …

(۳۶۸۳) پرداخت زکات معوقه و نحوه محاسبه آن

اگر مبلغ نقدی دارید که چند سال است زکاتش را نپرداخته‌اید، به خاطر تأخیر در پرداخت زکات، مرتکب گناه شده‌اید؛ زیرا بر مسلمان واجب است زکاتش را به طور فوری بپردازد....

ادامه مطلب …

(۳۷۰۵) زکات فطر و زکات اموال: تفاوت‌ها و احکام مربوطه

زکات چهارپایان (گاو، گوسفند و شتر) اگر یک سال کامل یا بیشتر سال را در چراگاه چریده باشد و برای تجارت نباشد، زكات غلات و میوه‌ها را باید از ذات آن‌ چهارپایان، غلات و میوه‌ها پرداخت....

ادامه مطلب …

(۳۶۹۱) حکم پرداخت زکات بر مبلغ دریافت‌شده برای خرید خانه برای خانواده تحت سرپرستی

پرداخت زکات این مبلغ، واجب است؛ زیرا این پول، مال خیّرین و نیکوکاران یا پول یتیمان و مادرشان می‌باشد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه