(۳۵۴۱) سوال: آیا عزا مکان مشخصی دارد؟

جواب:

معنای عزا تقویت است یعنی این که مصیبت دیده را بر تحمل مصیبت یاری دهی و از سنت این می‌باشد ‌که اگر شخصی را دیدی که از مصیبتش تأثیر پذیرفته است او را برای تحمل آن تقویت کنی و او را به اجر صبر کردن یادآوری کنی و همان چیزی را بگویی که رسول اللهﷺ به یکی از دخترانش گفت: {إِنَّ لِلَّهِ مَا أَخَذَ، وَلَهُ مَا أَعْطَى، وَكُلٌّ عِنْدَهُ بِأَجَلٍ مُسَمًّى، فَلْتَصْبِرْ وَلْتَحْتَسِبْ}[۱] (همانا آنچه را که خداوند گرفت از آن خودش بوده و آنچه را که داده است نیز مال خود او می‌باشد مسلّماً هر چیزی میعاد معینی دارد. لذا باید صبر کنی و امید تواب داشته باشی) تا این که مصیبت برایش آسان شود و آن را فراموش کند.

اما چیزی که بعضی از مردم در هنگام عزا انجام می‌دهند این که درب را باز می‌گذارند و خانه را چراغانی می‌کنند و صندلی صف می‌دهند و یا غذا می‌آوردند و چه بسا شخصی را برای قرائت قرآن بیاورند و مانند آن همه از چیز‌های هستند که مردم به وجود آورده‌اند و از بدعت‌هایی است که مفاسدی را به دنبال دارد از جمله:

ضایع کردن وقت و مال و این که شخصی را برای قرائت قرآن بیاوری که با اجرت بخواند و همین‌ها سبب نوحه‌خوانی مرثیه خوانی شود لهذا صحابه جمع شدن بر اهل میت و درست کردن غذا را از نوحه‌خوانی می‌دانستند و نوحه‌خوانی از گناهان کبیره می‌باشد که رسول اللهﷺ می‌فرماید: {لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ النَّائِحَةَ وَالْمُسْتَمِعَةَ}[۲] (رسول الله کسی که زن نوحه خوان و کسی که به آن گوش می‌دهد را لعنت کرد) و می‌فرماید: {النَّائِحَةُ إِذَا لَمْ تَتُبْ قَبْلَ مَوْتِهَا ؛ تُقَامُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَعَلَيْهَا سِرْبَالٌ مِنْ قَطِرَانٍ وَدِرْعٌ مِنْ جَرَبٍ}[۳] (اگر زن نوحه خوانی پیش از مرگش توبه نکند در روز قیامت در حالی برانگیخته می‌شود که شلواری از قطران (مواد اشتعال‌زا) و پیراهنی از جرب (پیسی، بیماری گری، زردزخم) بر تن دارد.(

و تعزیه مختص مکانی ندارد چه در مسجد یا بازار یا مدرسه باشد مقصود و حقیقت تعزیه آن است که هر‌جا این برادر مصیبت دیده را دیدی به آن بگویی: صبر پیشه کن و از الله اجر بخواه و هرآنچه می‌دهد و می‌گیرد ازآن اللهÀ است و هر چیزی وقت معینی دارد و هر کاری انجام دهی تغییری در آن رخ نمی‌دهد و چیزی جز ناامیدی به تو زیاد نمی‌شود و  کلماتی از این به او گفته شود که تحمل صبر و رهایی از اندوه برایش آسان شود.

[۱] [تخريج آن گذشت]

[۲] [تخريج آن گذشت]

[۳] [تخریج آن گذشت]