دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۳۴۸۶) حکم خواندن سوره تکاثر و گریه در قبرستان

(۳۴۸۵) سوال: گفته می‌شود همانا قاری از خواندن سوره ﴿أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ﴾ [التكاثر: ١] (افزون‌طلبی شما را به خود مشغول ساخته است) موقع ورود به قبرستان اجر می‌برد، این چقدر درست است، و آیا گریه در قبرستان حرام است یا خیر؟

جواب:

زیارت قبور برای مردان مستحب است، ولی مقصود از آن پند گرفتن و یادآوری است، یادآور شدن انسان به عاقبتش، همان‌طور که پیامبر ﷺ فرمودند:  «قَد كُنتُ نَهَيتُكُم عَن زيارةِ القُبورِ، فقَدْ أذِنَ لِمُحمَّدٍ في زيارَةِ قبرِ أمِّهِ، فَزوروها فإنَّها تذَكِّرُ الآخِرةَ» [تقدم تخريجه] (من شما را از زیارت قبرها نهی می‌کردم، به محمد اجازه زیارت قبر مادرش داده شده است، پس قبرها را زیارت کنید که شما را به یاد آخرت می‌اندازد). و همچنین از آن قصد دعا برای اموات می‌شود، چنانچه رسول‌الله ﷺ وقتی به قبرستان می‌رفتند بر آن‌ها سلام می‌کردند و برایشان دعا می‌نمودند [تقدم تخريجه].

و اما خواندن ﴿أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ﴾ [التكاثر: ١] (افزون‌طلبی شما را به خود مشغول ساخته است) موقع وارد شدن به قبرستان که من سنتی در این‌باره نمی‌دانم، لذا برای زیارت کننده‌ خواندن آن سنت نمی‌باشد؛ برای اینکه از پیامبر ﷺ وارد نشده است.

و اما گریه در قبرستان اشکالی ندارد چنانچه به حد ناله و شیون و گریستن بر میت (که صدا را به سوگ مردگان بلند کرده، و محاسن و خوبی‌هایش را برشمارد) نرسد، ولی ما کسی را که درباره‌ی خودش می‌داند که اگر به قبرستان رفت، قوم و خویش و یا دوستش را به یاد می‌آورد و گریه می‌کند، نصیحت می‌کنیم که نرود؛ زیرا چیزی‌ست که ناراحتی‌ها را تجدید می‌کند، و چیزی که باعث تجدید ناراحتی شود شایسته نیست انسان آن را به یاد آورد، بلکه از آن دوری کند تا این مصیبت را فراموش کند و به مصالح دین و دنیایش مشغول شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: يقال إن قراءة سورة ﴿ الهَكُمُ التَّكَاثُر ُ [ التكاثر: 1] عند دخول المقبرة يؤجر ،قارئها، فما مدى صحة ذلك، وهل البكاء في المقبرة حرام أم لا؟

فأجاب رحمه الله تعالى : زيارة القبور مُسْتَحَبَّةُ للرجال، لكن المقصود بها هو الاتعاظ والتذكر، تذكر الإنسان مآله، كما قال النبي صلى الله عليه وسلم: «قَدْ كُنْتُ نَهَيْتُكُمْ عَنْ زِيَارَةِ القُبُورِ، فَقَدْ أُذِنَ مُحَمَّدٍ فِي زِيَارَةِ قَبْرِ أُمِّهِ، فَزُورُوهَا فَإِنَّهَا تُذَكَّرُ الآخِرَةَ». وكذلك يُقْصَدُ منها الدعاء للأموات، كما كان رسول الله صلى الله عليه وسلم إذا خرج إلى المقبرة سلم عليهم ودعا لهم.

وأما قراءة ﴿ الهَكُمُ التَّكَاثُرُ ﴾ [التكاثر: 1] عند دخول المقابر فلا أعلم فيها سُنَّةٌ، فلا يُسَنُّ للزائر قراؤتها؛ لأن ذلك لم يَرِدْ عن النبي صلى الله عليه وسلم وأما البكاء في المقبرة فلا بأس به إذا لم يَصِل إلى حد النياحة أو الندب ولكننا ننصح من عَلِمَ من نفسه أنه إذا ذهب إلى المقبرة يتذكر قريبه أو صديقه فيبكي أن لا يذهب؛ لأن ذلك مما يجدد الأحزان، والشيء الذي يجدد الأحزان لا ينبغي للإنسان أن يتذكره، بل يبتعد عنه حتى ينسى هذه المصيبة ويشتغل بمصالح دينه ودنياه.

مطالب مرتبط:

(۳۴۹۵) حکم زیارت قبور در روز جمعه

در این‌باره سنتی از رسول‌الله ﷺ نمی‌دانم که روز جمعه را به زیارت قبرستان خاص کرده باشد، و همچنین روز عید به زیارت قبرستان خاص نمی‌شود...

ادامه مطلب …

(۳۴۹۳) آیا دعا در قبرستان جایز است؟

خروج به قبرستان برای صدا زدن الله –تعالى– در آنجا بدعتی منکر است، همانا الله تعالی در هرجایی صدا زده می‌شود جز جاهای کثیفی که الله –تبارك وتعالى– از صدا زده شدن در آن پاک و منزه است...

ادامه مطلب …

(۳۴۵۴) حکم بازگشت روح میت برای پاسخ به سلام زائر قبر

برخی از علمای متأخرین این حدیث را تضعیف نموده و گفته‌‌اند این حدیث از پیامبر ﷺ صحیح نیست. و الله اعلم...

ادامه مطلب …

(۳۴۹۰) حکم خواندن سوره اخلاص و فاتحه و نماز در زیارت قبور

می‌گوییم: خواندن سوره اخلاص هشت مرتبه بعد از سلام اصلی در شرع ندارد، و از بدعت‌های نوآوری شده نزد انجام دهنده‌ی آن است....

ادامه مطلب …

(۳۴۵۷) حکم زیارت قبر برای زنان و آنچه همراه خود از بخور می‌‌آورند

برای زنان تشییع نمودن جنازه جایز نیست و نیز برای آن‌‌ها زیارت نمودن قبرها جایز نیست...

ادامه مطلب …

(۳۴۶۰) آیا برای زن زیارت قبر پیامبر ﷺ جایز است؟

در مورد قبر پیامبر ﷺ نیز اینگونه می‌گوییم که زن قصد زیارت قبور را نکند اما اگر از کنار مسجد عبور کرد و کنار قبر ایستاد و سلام کرد اشکالی ندارد اما مشروط به این است که ترس فتنه‌ای نباشد و مزاحمتی برای مردان ایجاد نکند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه