چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۴۷۱) حکم عزاداری‌های مکرر پس از درگذشت میت

(۳۴۷۱) سوال: هنگامی که هفت روز از میت می‌گذرد خانواده‌ی او از زنان به قبرستان می‌روند و دوباره گریه می‌کنند و هنگامی که پانزده و چهل روز تکمیل می‌شود نیز این کار را انجام می‌دهند و  بعد از گذشتن یک سال یا بیشتر  ناراحت می‌شوند و کودکان را از بازی و تفریح محروم می‌کنند آیا این کار جایز است یا خیر؟ لطفاً پاسخ دهید

جواب:

این کار جایز نیست زیرا  هنگامی که زن از خانه‌اش به قصد زیارت قبر خارج می‌شود آن زن -پناه بر الله- ملعون است، زیرا پیامبر ﷺ زنانی را که  به زیارت قبور می‌روند لعنت نموده است و این زنان به قصد زیارت قبور و نوحه خوانی خارج می‌شوند و ظاهر حال این زنان این است که بر گریه نمودنِ تنها اکتفا نمی‌کنند بلکه به دنبال آن نوحه‌سرایی نیز وجود دارد و «پیامبر ﷺ زن نوحه‌سرا و کسی که به آن گوش می‌دهد را لعنت نموده است»[۱] همچنین احداد یعنی ترک زینت  برای زن به مدت یک سال از من امور منکری است که جایز نیست، زیرا پیامبر ﷺ می‌فرماید: «لا يحل لإمراة تؤمن بالله واليوم الأخر أن تحدّ على ميت فوق ثلاث الا على زوج فانها تحد عليه اربعة أشهر و عشرا»[۲] يعني: (برای هیچ زنی که ایمان به الله و روز آخرت دارد حلال نیست که بر میتی بیش از سه روز به عده بنشیند مگر بر شوهرش که مدت زمان چهارماه و ده روز به عده می‌نشیند). و غیر از این از ترک زینت و به عده نشستن برای زن حرام است. شخص مومن بداند که زمانی که بر مصیبتی صبر نماید الله B او را ثابت‌قدم می‌کند و مصیبتش را از یادش می‌برد و به او در حالی که امید به اجر و پاداش دارد، پاداش می‌دهد و هرگاه ابراز خشم و ناراحتی نماید مصیبت در قلبش مداوم می‌شود و بر حسرتش افزوده می‌شود، لذا تقوای الله B را پیشه نماید و به پروردگاری‌اش راضی شود، زیرا برای الله B در آنچه می‌گیرد و باقی می‌گذارد حکمتی است و هر چیزی نزد الله B زمان مشخصی دارد.


۱[تخریج آن گذشت.]

۲[اخرجه البخاري: كتاب الجنائز باب احداد المراة على غير زوجها، شماره‌ی (۱۲۸۰). و مسلم: كتاب الطلاق، باب انقضاء عدة المتوفى عنها زوجها وغيرها بوضع الحمل، شماره‌ی (۱۴۸۶)]

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من الأردن: عندما يمضي سبعة أيام على الميت يقوم أهل الفقيد من النساء بالذهاب إليه في المقبرة، ويقومون بالبكاء مرة أخرى، وعندما يكمل خمسة عشر يوما يكررون نفس الطريقة، ومرة أخرى عندما يكمل الأربعين، ويقومون بالحزن عليه لمدة عام أو أكثر، ويحرمون الصغار من اللعب والمرح، فهل يجوز ذلك أم لا؟ نرجو من فضيلتكم الإفادة أفادكم الله.

فأجاب رحمه الله تعالى: لا يجوز هذا العمل؛ لأن المرأة إذا خرجت من بيتها لزيارة المقابر فإنها ملعونة والعياذ بالله ؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم لعن زائرات القبور، وهؤلاء خرجن لزيارة القبور وللنياحة أيضًا عند القبر؛ لأن الظاهر من حال هؤلاء أن لا يقتصرن على البكاء المجرد ، بل إنهن لا بد أن يكون ثُمَّ نياحة، وقد «لَعَنَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم النَّائِحَةَ وَالْمُسْتَمِعَةَ». وكذلك الإحداد لمدة عام، كله من المنكر الذي لا يجوز، فإنه «لا يَحِلُّ لِامْرَأَةٍ تُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَاليَوْمِ الْآخِرِ، أَنْ تُحِدَّ عَلَى مَيْتٍ فَوْقَ ثَلَاثٍ، إِلَّا عَلَى زَوْجٍ، فَإِنَّهَا تُحِدُّ عَلَيْهِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا».

وما عدا ذلك من الإحداد فكله مُحرَّمُ ولا يجوز، وليعلم المؤمن أنه إذا صبر على المصيبة أعانه الله -عز وجل-، وسدد خطاه، وأنساه مصيبته، وأثابه عليها مع الاحتساب، وإذا تسخط وحَزِنَ استمرت المصيبة في قلبه، وازداد بذلك حسرةً على حسرته، فليتَّقِ الله عز وجل، ولْيَرْضَ به ربا، فإن الله حكمةً فيها أَخَذَ وفيما أبقى، وكل شيء عنده بأجل مُسَمًّى.

مطالب مرتبط:

(۳۴۸۷) آیا خواندن فاتحه بر مردگان جایز است؟

نصی از سنت درباره‌ی خواندن فاتحه بر مردگان نمی‌دانم، و بر همین اساس خوانده نمی‌شود؛ زیرا اصل در عبادات بازداشتن و منع است، تا اینکه بر ثبوت آن و اینکه از شریعت الله است دلیلی اقامه شود....

ادامه مطلب …

(۳۴۵۰) دعای مأثور هنگام زیارت قبر پیامبر ﷺ و صحابه

وقتی انسان دعای مأثور را هنگام زیارت قبرها نمی‌داند پس وی می‌تواند که هر دعایی خواست بکند؛ زیرا مقصود از زیارت، دعا برای اهل قبور است....

ادامه مطلب …

(۳۴۹۴) حکم گذاشتن گل بر قبر و دعا با دست‌های بلند

پیامبر ﷺ وقتی به قبرستان می‌رفت، بر آن‌ها سلام می‌کرد و برایشان دعا می‌نمود، و گُل‌هایی با خود نمی‌برد که بر قبرهایشان گذاشته شود، و در حالی برای آن‌ها دعا نمی‌کرد که رو به قبله دو دستش را بلند کرده باشد، بلکه می‌گفت...

ادامه مطلب …

(۳۴۵۱) حکم سلام دادن به اهل قبور از پشت حصار قبرستان

من در این‌باره توقف می‌کنم، ولی اگر سلام کرد امیدوارم اشکالی در آن نباشد....

ادامه مطلب …

(۳۴۷۳) حکم زیارت میت در روز عید

قرار دادن روز عرفه یا روز عید به عنوان وقتی برای زیارت به صورت همیشگی بدون شک بدعت است، چون پیامبر ﷺ روزی از روزهای سال یا هفته را برای زیارت قبور تخصیص نداده‌اند...

ادامه مطلب …

(۳۴۵۸) حکم زیارت قبور برای زنان و بررسی اختلاف احادیث

زیارت  قبر برای زن حرام است بلکه از از گناهان کبیره است، زیرا پیامبر ﷺ زنانی که زیارت قبور می‌کنند را لعنت نموده است ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه