چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۴۶۳) حکم قرائت قرآن و دعا برای اموات هنگام عبور از قبرستان

(۳۴۶۳) سوال: در مسیر خانه‌ی خانواده‌ام قبرستانی وجود دارد که مادربزرگم در آن دفن شده است و هنگامی که می‌خواهم به خانه‌ی خانواده‌ام بروم از آنجا بدون توقف عبور می‌کنم و سوره‌ی فاتحه، اخلاص و معوذتین را می‌خوانم و به طور کلی بر مردگان سلام می‌کنم و برای آن‌ها دعای مغفرت و رحمت می‌نمایم، آیا بر من در این کار گناهی است؟ با توجه به اینکه من این کار را در هنگام عبور از آنجا بدون نیت زیارت و بدون توقف انجام می‌دهم.

جواب:

بر تو در این کار هنگامی که بر اهل قبور سلام می‌کنی و برای آن‌ها دعای رحمت و مغفرت می‌کنی گناهی نیست همان‌ طور که رسول الله ﷺ به آن دستور دادند: «السَّلاَمُ عَلَیْکُمْ دارَ قومٍ مؤمنین، وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللهُ بِکُمْ لاَحِقُوْنَ»[۱] یعنی: (سلام بر شما مومنان که ساکن این دیار هستید، همانا ما نیز ـ إن شاءالله ـ به شما ملحق خواهیم شد«وَیَرْحَمُ اللهُ الْمُسْتَقْدِمِیْنَ مِنَّا وَالْمُسْتَأْخِرِیْنَ»[۲] يعني: (و الله بر گذشتگان و آیندگان ما رحم کند)، «نسْأَلُ اللهَ لَنَا وَلَکُمُ الْعَافِیَةَ»[۳] يعني: (از الله برای خودمان و شما عافیت می‌طلبیم)، «اللهم لا تحرمنا أجرهم و لا تفتنا بعدهم»[۴] یعنی: (بارالها با را از پاداش آن‌ها محروم نساز و بعد از آن‌ها ما را در فتنه نینداز)، «اللهم اغفر لنا و لهم»[۵] یعنی: (بارالها ما و آن‌ها را بیامرز).

اما قرائت سوره‌ی فاتحه، اخلاص و دیگر قرآن از بدعت‌ها است، لذا شایسته نیست که این کار را انجام دهی و باید از آن پرهیز نمایی و سلام کردن و دعاهایی که در سنت وارد شده است کافی است.


۱[تخریج آن گذشت.]

۲[تخریج آن گذشت.]

۳[تخریج آن گذشت.]

۴[تخریج آن گذشت.]

۵[تخریج آن گذشت.]

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: توجد في الطريق إلى بيت أهلي مقبرة وقد دُفنَتْ جدتي فيها، فحينما أُرِيدُ الذهاب إلى بيت أهلي أمر منها مرورا دون الوقوف بها، فأقرأ الفاتحة وسُوَر الإخلاص والْمُعَوِّذَتَيْن، وأُسَلِّمُ على الأموات عموما، وأدعو لهم بالرحمة والمغفرة، فهل عَلَيَّ إثم في ذلك؟ رغم أنني أفعل ذلك أثناء مروري دونها قصد للزيارة ودونها توقف.

فأجاب رحمه الله تعالى: ليس عليكِ إثمٌ في هذا إذا سلَّمْتِ على أهل القبور، ودعوتِ لهم بالرحمة والمغفرة كما أمر النبي صلى الله عليه وسلم: «السَّلَامُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ، وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللهُ بِكُمْ لَاحِقُونَ»، «وَيَرْحَمُ اللَّهُ الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنَّا وَالْمُسْتَأْخِرِينَ»، «أَسْأَلُ اللهَ لَنَا وَلَكُمُ الْعَافِيَةَ»، «اللَّهُمَّ لَا تَحْرِمْنَا أَجْرَهُمْ، وَلَا تَفْتِنَا بَعْدَهُمْ»، «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَنَا وَهُمْ». وأما قراءة الفاتحة والإخلاص وغيرها من القرآن فإن هذا من البدع، فلا ينبغي أن تفعلي ذلك واجتنبيه، ويكفي السلام والدعاء الوارد في السنة.

مطالب مرتبط:

(۳۴۶۹) حکمت منع زنان از زیارت قبور در اسلام

از جمله‌‌ی آن مفاسد این است که زن بسیار ضعیف و احساساتی است چه بسا هنگام ایستادن بر قبر یکی از خویشاوندانش، مانند: مادر، پدر و غیره تحمل و صبر نکند و زمانی که صبر نکرد چیزهایی مانند گریه و نوحه خوانی و آنچه که بر دین و بدنش به او ضرر می‌‌رساند از او صادر میشود.....

ادامه مطلب …

(۳۴۵۷) حکم زیارت قبر برای زنان و آنچه همراه خود از بخور می‌‌آورند

برای زنان تشییع نمودن جنازه جایز نیست و نیز برای آن‌‌ها زیارت نمودن قبرها جایز نیست...

ادامه مطلب …

(۳۴۹۰) حکم خواندن سوره اخلاص و فاتحه و نماز در زیارت قبور

می‌گوییم: خواندن سوره اخلاص هشت مرتبه بعد از سلام اصلی در شرع ندارد، و از بدعت‌های نوآوری شده نزد انجام دهنده‌ی آن است....

ادامه مطلب …

(۳۴۷۸) حکم زیارت قبور و اعمال رایج پس از نماز عید

(۳۴۷۸) سوال: روستایی از روستاهای بنی مالک حجاز در منطقه‌ی جیله وجود دارد و اهل این روستا عادتشان بر این است که بعد از اتمام نماز عید سعید قربان و عید فطر به سوی قبور خانواده و کسانی که از مسلمانان در این قبرها هستند می‌روند و فقط اهل این روستا این کار را انجام […]

ادامه مطلب …

(۳۴۹۶) آیا زیارت قبور و خواندن فاتحه بر اولیای الله جایز است یا خیر؟

از پیامبر ﷺ وارد نشده است که ایشان فاتحه را موقع زیارت قبور بخواند، و بر همین اساس خواندن فاتحه موقع زیارت قبور بر خلاف عمل مشروع از پیامبر ﷺ است....

ادامه مطلب …

(۳۴۹۲) حکم سلام دادن و خواندن فاتحه بر قبور

خواندن فاتحه موقع زیارت قبور اصلی برایش نیست، بلکه سنت هم نیست، و شایسته نیست برای انسان که در این حالت فاتحه بخواند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه