(۳۱۹۵) حکم ساخت مسجد جدید در مجاورت مسجد جامع

(۳۱۹۵) سوال: گروهی از اهل محله مسجدی بنا نموده و برایش مؤذن و امامی قرار داده‌اند با وجود این که در نزدیکی همین مسجد، مسجد جامع وجود دارد و مسجد اوقاف دیگری نیز نزدیک به آنها وجود دارد. نظر به این که هرگاه آن‌‌ها در تعطیلات سفر کنند مسجد بسته شده و هیچ کس در آن نماز نمی‌خواند. آیا حقوقی که مؤذن و امام این مسجد از اوقاف دریافت می‌کنند حلال است یا حرام؟

جواب:

اول: ناگزیر باید بدانیم ساخت مسجد در حالی که در همان نزدیکی مسجد دیگری وجود دارد جایز نیست زیرا این شبیه مسجد ضرار می‌شود که الله متعال نهی نمود رسول الله ﷺ در آن نماز بخواند زیرا منافقان در نزدیکی مسجد قباء مسجدی ساختند تا بین مؤمنان تفرقه انداخته و به آنان زیان برسانند. الله ﷻ فرمود: {وَٱلَّذِینَ ٱتَّخَذُوا۟ مَسۡجِدࣰا ضِرَارࣰا وَكُفۡرࣰا وَتَفۡرِیقَۢا بَیۡنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ وَإِرۡصَادࣰا لِّمَنۡ حَارَبَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُ}[التَّوۡبَةِ: ١٠٧]: (کسانی‌که برای زیان رساندن به مسلمانان و از روی کفر و تفرقه‌افکنی میان مؤمنان، مسجدی ساختند تا کمین‌گاهی باشد برای کسانی‌ که از پیش با الله و رسولش مبارزه کرده‌اند باشد) تا آن جا که فرمود: {لَا تَقُمۡ فِیهِ أَبَدࣰاۚ}[التَّوۡبَةِ: ١٠٨]: (هرگز در آن نماز نگزار).

این افرادی که در نزدیکی مسجدی مسجد دیگری ساخته‌اند با وجود این که إن شاء الله این کارشان کفر و ضرر رساندن به مسلمانان نیست یعنی قصد ضرر رساندن نداشته‌اند اما این کار معنای سومی دارد که تفرقه انداختن بین مؤمنان است. بنابراین جایز نیست این مسجد را بسازند. همچنین برای مسئولین مساجد نیز جایز نیست به هر کس اجازه‌ دهند مسجد بسازد بلکه واجب است دقت کنند: آیا این محله‌‌ها به چند مسجد نیاز دارند زیرا بین آن‌ها فاصله وجود دارد یا این که نیاز ندارند و مسجد اول همان محل نماز گزاردن باقی بماند.

این افراد نیز اگر الله آنان را هدایت نمود و در آن مسجد نماز خواندند درست است و اگر در آن نماز نخواندند گناه بر آنان است. اگر هر قوم یا گروهی برای خود مسجدی بسازند و در آن نماز بخوانند سپس در روزهای تعطیل و… آن را رها کنند بدون شک این خطای بزرگی است و برای مسئولین نیز جایز نیست چنین اجازه‌ای به آنان بدهند.

اما پیرامون کسانی که چنین کاری را انجام داده‌اند: برای امام حلال نیست از آنان حقوق دریافت کند زیرا وی امام مسجد مسلمانان نیست بلکه وی فقط امام مسجد برای این جماعت است که هرگاه به تعطیلات بروند مسجد بسته می‌شود.

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: قام جماعة من أهل الحي ببناء مسجد، ووضعوا مؤذنا وإماما منهم مع وجود جامع قريب، وكذلك مسجد أوقاف آخر قريب منهم، مع العلم أنهم إذا سافروا في الإجازات أُخْلِقَ المسجد ولا يصلي فيه أحد. هل الراتب الذي يستلمه المؤذن والإمام من الأوقاف حلال أم حرام؟

فأجاب -رحمه الله تعالى :أولا لا بد أن نَعْلَمَ أنه لا يجوز بناء مسجد وبقربه مسجد آخر؛ لأن هذا يشبه مسجد الضّرَار الذي نهى الله – سبحانه وتعالى عن أن يقوم فيه رسول الله -صلى الله عليه وعلى آله وسلم-؛ لأن المنافقين بنوا مسجدًا قرب مسجد قباء؛ ليفرقوا المؤمنين ويضاروا بهم، فقال الله تبارك وتعالى -: ﴿ وَٱلَّذِینَ ٱتَّخَذُوا۟ مَسۡجِدࣰا ضِرَارࣰا وَكُفۡرࣰا وَتَفۡرِیقَۢا بَیۡنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ وَإِرۡصَادࣰا لِّمَنۡ حَارَبَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُ ﴾ [التوبة: ١٠٧] إلى أن قال: ﴿ لَا تَقُمۡ فِیهِ أَبَدࣰاۚ ﴾ [التوبة: ۱۰۸]، هؤلاء الذين بنوا مسجدا وبقربه مساجد أخرى، وإن كان ليس بكفر إن شاء الله وليس بمضارة، أي: ولم يقصدوا المضارة، ولكن فيه المعنى الثالث، وهو التفريق بين المؤمنين، فلا يجوز لهم أن يبنوا هذا المسجد، ولا يجوز أيضًا للمسؤولين عن المساجد أن يُرَخُصُوا لكل من أراد أن يبني مسجدًا أن يبني، بل الواجب النظر: هل هذه الأحياء تحتاج إلى مساجد لتساعد ما سنها، أو لا تحتاج فسقى المسجد الأول هو المسجد؟

وهؤلاء إن هداهم الله وصلوا فيه فهذا المطلوب، وإن لم يصلوا فيه فالإثم عليهم.

أما أن يتخذ كل قوم أو جماعة لهم مسجدًا يُصَلُّون فيه، ويتركونه في أيام الإجازة وما أشبه ذلك، فهذا لا شك أنه خطأ عظيم، ولا يجوز للمسؤولين عن المساجد أن يسمحوا لهم بذلك.

وهؤلاء الذين فعلوا ما فعلوا لا يحل للإمام أن يأخذ راتبا على ذلك؛ لأنه ليس إمام مسجد للمسلمين، بل هو إمام مسجد لهؤلاء الجماعة فقط، ولذلك يُغلَقُ المسجد كما جاء في السؤال إذا ذهبوا إلى الإجازات.