(۳۱۳۱) سوال: در روز جمعه برخی از مردم تسبیح میگویند و میگویند: (الصلاة و ألف سلام یا سیدی رسول الله: هزار درود و سلام بر سرورم رسول الله) برای این کار به این آیه استدلال میکنند: {إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}[احزاب: ۵۶](بی گمان الله و فرشتگانش بر پیامبر درود میفرستند؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید! بر او درود به نیکویی سلام بفرستید) تا آخر آیه؛ چگونه جواب چنین افرادی را بدهیم؟
جواب:
به این افراد میگوییم: آیهای را که ذکر کردید: {إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}[احزاب: ۵۶] دلیلی بر علیه شما است و به نفع شما نیست زیرا الله À به درود و سلام فرستادن بر پیامبرش ﷺ در تمام اوقات امر نموده است و آن را خاص روز جمعه قرار نداده است اما شما آن را فقط در روز جمعه قرار دادید.
الله À ما را امر ننموده که به صورت جمعی بر رسول الله ﷺ سلام و درود بفرستیم در حالی که شما درود و سلام را به صورت جمعی قرار دادهاید لذا با آیه از این جهت که آن را به روز و صفت مشخص تخصیص دادهاید مخالفت کردهاید و بر ما واجب است که آن چه را الله À مطلق قرار داده مطلق قرار دهیم و آن چه را الله À مقید قرار داده مقید قرار دهیم و از آن چه در قرآن و سنت آمده فراتر نرویم.
نصیحت من به این برادران این است که به آن چه در شریعت از عبادات چه از لحاظ تعداد، کیفیت، نوع، وقت و مکان آمده مقید شوند زیرا شرط صحت عبادت و قبول آن این است که متضمن دو امر باشد:
اول: خالصانه برای الله À باشد.
دوم: در آن از رسول الله ﷺ تبعیت شود.
دلیل امر اول فرمودهی الله À: {فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ}[غافر: ۱۴]( پس الله را در حالی که دین خود را برای او خالص گردانیدید بخوانید) همچنین: {وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ}[بینة: ۵]( و آنان فرمان نیافتند جز اینکه الله را بپرستند در حالی که دین خود رابرای او خالص گردانند (واز شرک وبت برستی) به توحید (ودین ابراهیم) روی آورند) همچنین فرمودهی رسول الله ﷺ: «إنما الأعمال بالنيات، و إنما لكل امرئ ما نوى»[۱]: (همانا اعمال همراه نیتها است و برای هر کس آن چه نیت کرده است).
دلیل امر دوم فرمودهی رسول الله ﷺ: «من أحدث في أمرنا هذا ما ليس منه فهو رد»: (هر کس در امر ما (دین ما) چیزی را پدید آورد که از آن نیست، آن کار مردود است) يا: «من عمل عملا ليس عليه أمرنا فهو رد»: (هر کسی کاری انجام دهد که امر ما (دین ما) بر آن نیست کار او مردود است) و متابع از رسول الله ﷺ محقق نمیشود مگر این که عبادت در شش چیز موافق شریعت باشد: سبب، جنس، تعداد، کیفیت، زمان و مکان؛ لذا اگر عبادت با یکی از این امور ششگانه مخالفت کند متابعت در آن محقق نمیشود و باطل است.
[۱] تخریج آن گذشت.