چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۱۰۸) حکم منع دیگران از صحبت کردن در حال خطبه‌‌ی جمعه

(۳۱۰۸) سوال: در یکی از مساجد دیدم افرادی در حال خطبه صحبت می‌‌کنند و آن‌‌ها در آخر مسجد هستند و امام آن‌‌ها را نمی‌‌بیند؛ آیا به آن‌‌ها اشاره کنم که ساکت شوند یا بر من لازم است که آن‌‌ها را تا پایان خطبه رها کنم؟

جواب:

صحبت کردن در حال خطبه‌‌ی جمعه حرام است بلکه پیامبر ﷺ چنین افرادی را به الاغ تشبیه کرده است و جایز نیست او را با قول ساکت کنیم یعنی جایز نیست به او بگوییم: ساکت شو! به دلیل فرموده‌‌ی رسول الله ﷺ: :  «إذا قلت لصاحبك أنصت، يوم الجمعة و الإمام يخطب فقد لغوت»[۱]: (هرگاه در روز جمعه به دوستت گفتی: ساکت شو در حالی که امام خطبه می‌‌خواند دچار لغو شده‌‌ای) یعنی پاداش نماز جمعه را از دست دادی.

اما اشکالی ندارد با اشاره آن‌‌ها را آگاه سازد بدین صورت که انگشتت را بر دو لبت برای اشاره به آن‌‌‌‌ها قرار دهی زیرا تو صحبت نکردی و در منع آن‌‌ها از صحبت کردن در حال خطبه دور کردن شر آن‌‌ها از دیگران است چون اگر در اثنای خطبه صحبت کنند مردم را مشغول و دچار حواس پرتی می‌‌کنند و هرگاه با اشاره ساکت شدند این ممنوعیت از بین می‌‌رود.


[۱] تخریج  آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل وجدت في أحد المساجد أشخاصا يتكلمون والإمام يخطب، وهم في مؤخرة المسجد والإمام لا يراهم، فهل أشير عليهم بالسكوت، أم عَلَيَّ أن أتركهم حتى تنتهي الخطبة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الكلام حال الخطبة يوم الجمعة حرام، بل إن النبي صلى الله عليه وسلم شَبَّهَهُ بالحمار يحمل أسفارًا، ولا يجوز أن نسكته بالقول، أي: لا يجوز أن نقول له: أنصت؛ لقول النبي صلى الله عليه وسلم: «إذا قلت لصاحبك أنصِتُ، يوم الجمعة والإمام يخطب فقد لَغَوْتَ»، أي: فقد فاتك أجر الجمعة.

ولكن لا حرج أن تنبهم بالإشارة، بأن تضع أصبعك على شفتيك إشارة لهم؛ لأنك لم تتكلم، وفي منعهم من الكلام حال الخطبة منع شرهم على غيرهم؛ لأنهم إذا تكلموا أثناء الخطبة شغلوا الناس وشَوَّشُوا عليهم، فإذا سكتوا بالإشارة زال هذا المحظور.

مطالب مرتبط:

(۳۰۷۲) حکم ترک نشستن میان دو خطبه در نماز جمعه

این بدون شک مخالف سنت است زیرا از پیامبر ﷺ ثابت شده که در روز جمعه دو خطبه می‌‌خواندند و بین آن دو با نشستن فاصله می‌‌انداخت...

ادامه مطلب …

(۳۰۷۰) آیا برای امام جمعه شرط است که بر روی مکان مرتفع خطبه بخواند؟

شرط نیست که در مکان مرتفع باشد بلکه جایز است در محراب بر روی زمین باشد اما در مکان مرتفع بهتر است...

ادامه مطلب …

(۳۱۰۹) حکم صحبت کردن برخی از مأمومین با امام در اثنای خطبه

صحبت کردن با امام در صورت مصلحت یا حاجت اشکالی ندارد...

ادامه مطلب …

(۳۰۸۹) آیا پایان دادن خطبه با آیه‌ٔ {إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الفَحشاء} بدعت است؟

پایبندی به این آیه‌‌: {وَأَقِمِ الصَّلَاةَ ۖ} در آخر خطبه‌‌ی دوم روز جمعه بدعت است زیرا پیامبر ﷺ آن را انجام نداده است...

ادامه مطلب …

(۳۰۵۱) حدّ نصاب لازم برای اقامه‌ی نماز جمعه در روستا

جواب این سؤال مبنی بر اختلاف اقوال اهل علم است از این جهت که علما M اختلاف نموده که آیا برای نماز جمعه تعداد چهل نفر شرط است یا شرط نیست؟...

ادامه مطلب …

(۳۰۶۲) حکم نماز تحیة‌المسجد هنگام اذان دوم روز جمعه

هرگاه از تحیه‌‌ی مسجد را فارغ شد جواب مؤذن را در صورتی که امام شروع به خطبه نکند بدهد اگر شروع به خطبه نمود گوش دادن به خطبه بهتر است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه