یکشنبه 20 ربیع‌الثانی 1447
۲۰ مهر ۱۴۰۴
12 اکتبر 2025

(۳۰۹۸) آیا در روز جمعه جایز است که یک نفر خطبه نموده و یک نفر دیگر نماز بخواند؟

(۳۰۹۸) سوال: آیا در روز جمعه جایز است که یک نفر خطبه نموده و یک نفر دیگر نماز بخواند؟ و حجت کسی که این کار را انجام می‌‌دهد این است که این شخص خطیب است و دارای سطح علمی خوبی است اما برخی از گناهان را انجام می‌‌دهد در حالی که امامی که نماز می‌‌خواند بر راه است اما چه بسا از لحاظ سطح علمی در چنین درجه‌‌ای نباشد.

جواب:

بله، در نماز جمعه جایز است خطبه را یک نفر و نماز را کسی دیگر بخواند زیرا از شرط صحیح بودن خطبه این نیست که خود خطیب، امام نماز شود اهل علم M این را ذکر نموده‌‌اند لذا اگر این خطیب فصیح‌‌‌تر و داناتر است اشکالی ندارد خطبه بخواند و امام راتب (پنج وقت) عهده‌‌دار امامت شود و این زیاد انجام می‌‌شود.

مسئله‌‌ای وجود دارد که دوست دارم به آن اشاره‌‌ کنم و آن مسئله این است: برخی به طور رسمی عهده‌‌دار امامت در مسجدی می‌‌شوند حال چه در آن نماز جمعه بخواند یا نخواند سپس در این مسجد به عنوان امام نماز نمی‌‌خواند بلکه کسی دیگر را با نصف حقوق یا ربعش و یا کمتر یا بیشتر قرار می‌‌دهد؛ چنین کاری از دو جهت درست نیست:

اول: در این کار خوردن مال به باطل است زیرا این حقوقی که این شخص که امام نمی‌‌شود می‌‌گیرد آن را به نا حق می‌‌خورد چون این حقوق برای کسی قرار داده شده که در این مسجد امام می‌‌شود در حالی که این مرد امام نمی‌‌شود.

دوم: در این کار خیانت به دولت است زیرا دولت تو را به عنوان امام این مسجد قرار داده در حالی که چه بسا کسی امام شود که دولت راضی نیست و هر قرار دادی که در آن شخص عاقد مقصود باشد جایز نیست کسی دیگر را در آن یا جای خود قرار دهد مگر بعد از اجازه‌‌ی کسی که با او قرارداد بسته است.

بنابراین کسانی که مسئول مساجدی هستند که نماز جمعه در آن برپا می‌‌شود و دیگران را به جای خود در نماز پنج‌‌گانه قرار می‌‌دهند و فقط در روز جمعه خود خطبه و نماز می‌‌خوانند گناه‌‌کار هستند و بر آن‌‌ها واجب است به سوی الله À توبه نموده و به مقتضای قرار دادی که با دولت بسته‌‌اند عمل کنند تا این که از گردن آن‌‌ها ساقط شود و حقوق حلال بگیرند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز في يوم الجمعة أن يخطب شخص ويصلي آخر؟ وقد تكون حجة من يفعل ذلك أن هذا خطيب ومستواه الدراسي جيد، ولكنه يرتكب بعض المعاصي، بينما الإمام الذي يصلي مستقيم، وربما قد لا يكون في مستوى ذلك من حيث الدراسة؟

فأجاب رحمه الله تعالى : نعم يجوز في صلاة الجمعة أن يتولى الخطبة واحد ويتولى الصلاة غيره؛ لأنه ليس من شرط صحة الخطبة أن يتولاها من يتولى الصلاة، وقد ذكر ذلك أهل العلم – رحمهم الله -، فإذا كان هذا الخطيب أبلغ وأفصح وأعلم فإنه لا حرج أن يتولى الخطبة، ويتولى الإمام الراتب الصلاة، وهذا يفعل كثيرًا.

لكن ها هنا مسألة أحب أن أنبه عليها وهي: أن بعض الناس يتولى رسميا الإمامة في هذا المسجد، سواء كان يصلي فيه الجمعة أو لا يصلي، ثم لا يصلي إماما في هذا المسجد، بل يقيم غيره مقامه بنصف الراتب أو بربعه أو بأكثر من ذلك أو أقل، فمثل هذا العمل لا يجوز من وجهين:

الوجه الأول: أن فيه أكلا للمال بالباطل فإن هذا الراتب الذي يأخذه هذا الذي لا يصلي يأكله بغير حق؛ لأن هذا الراتب إنما جعل لمن يكون إماما في هذا المسجد، وهذا الرجل لا يكون إماما.

وثانيا: أن في ذلك خيانة للدولة، فإن الدولة إنما كلفتك أنت بشخصك لتكون إماما في هذا المسجد، وقد تقيم فيه من لا تَرْضَاهُ الدولة، وكل عقد يكون المقصود به الشخص العاقد فإنه لا يجوز أن يقيم غيره فيه، أو أن يقيم غيره مقامه، إلا بعد إذن من تعاقد معه.

وعلى هذا: فأولئك الذين يأخذون مساجد تقام فيها الجمعة، ويقيمون غيرهم يصلي الصلوات الخمس، فإذا جاءت الجمعة جاؤوا فخطبوا وصلوا، هؤلاء آثمون، وعليهم أن يتوبوا إلى الله عز وجل، وأن يقوموا بمقتضى العقد الذي تعاقدوا به مع الدولة، حتى يبرئوا بذلك ذممهم، ويأكلوا رَاتِبًا حلالا.

مطالب مرتبط:

(۳۱۴۶) آیا نماز ظهر در روز جمعه به نسبت زن در وقت نماز در مسجد است یا بعد از خطبه یا هنگام شنیدن اذان؟

زن در روز جمعه در خانه‌‌اش نماز ظهر را می‌‌خواند لذا هرگاه وقت اذان ظهر فرا رسید نماز می‌‌خواند یعنی به صورت مطلق ارتباطی با نماز یا خطبه‌‌ی جمعه ندارد...

ادامه مطلب …

(۳۱۰۰) حکم تفکیک بین خطیب و امام در نماز جمعه

جایز است خطیب یک نفر و امام کسی دیگر شود اما بهتر است امام همان خطیب باشد مگر این که برخی اوقات امام پنج‌‌وقت یا به خاطر ضعف علمی یا نقص بیان و... از ایراد خطبه معذور باشد ...

ادامه مطلب …

(۳۰۷۴) آیا واجب است موضوع خطبه‌‌ی جمعه چیزی باشد که از پیامبر ﷺ نقل شده است؟

بدون شک اگر خطیب به آن چیزی که پیامبر ﷺ در مورد آن خطبه نموده خطبه بخواند بهتر و کامل‌‌تر است....

ادامه مطلب …

(۳۱۱۶) حکم پاسخ‌گویی مؤذن به سلام امام از طریق بلندگو هنگام خطبه جمعه

نظر من این است که انجام ندهد زیرا سلام فقط برای مؤذن نیست...

ادامه مطلب …

(۳۰۸۰) حکم ترک نماز جمعه به‌ سبب اجابت دعوت ولیمه در بیابان بدون مسجد جامع

اگر رفتن تو به سوی آن‌‌ها قبل از دخول وقت نماز جمعه است اشکالی ندارد اما اگر بعد از اذان دوم است بر تو حرام است...

ادامه مطلب …

(۳۰۳۶) آیا نماز جمعه در دوره‌‌ی رسول الله ﷺ مشهور بوده است؟

چگونه در زمان پیامبر ﷺ موجود نبوده در حالی که به صورت تواتر خواندن نماز جمع توسط رسول الله ﷺ نقل شده است؟ و این امری است که هیچ کس در آن شک نمی‌‌‌‌کند درست است که مصعب بن عمیر J اولین کسی است که در مدینه قبل از آمدن رسول الله ﷺ به مدینه نماز جمعه را خواند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه