دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۳۰۳۶) آیا نماز جمعه در دوره‌‌ی رسول الله ﷺ مشهور بوده است؟

(۳۰۳۶) سوال:آیا نماز جمعه در دوره‌‌ی رسول الله ﷺ مشهور نبوده است؟ زیرا در یکی از خطبه‌‌ها شنیدم که اولین کسی که نماز جمع را خواند صحابی جلیل مصعب بن عمیر J بود؟

جواب:

نماز جمعه در عهد پیامبر  ﷺ چگونه موجود نبوده در حالی که الله À می‌‌فرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ*فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ*وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا ۚ قُلْ مَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ مِّنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ ۚ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ}[جمعه: ۹-۱۱](ای کسانی که ایمان آورده‌‌اید! هنگامی که در روز جمعه برای نماز اذان گفته شد به سوی (نماز و) ذکر الله بشتابید و خرید و فروش را رها کنید اگر بدانید این برای شما بهتر است*پس هنگامی که نماز پایان یافت (برای کسب رزق و روزی) در زمین پراکنده شوید و از فضل الله طلب کنید و الله را بسیار یاد کنید تا رستگار شوید*و (ای پیامبر! برخی از این مردم) هنگامی که تجارتی یا سرگرمی‌‌ را ببینند به سوی آن پراکنده می‌شوند و تو را ایستاده (بر منبر) رها می‌کنند بگو: آنچه در نزد الله است بهتر از سرگرمی و تجارت است و الله بهترین روزی‌دهندگان است)؟ چگونه در زمان پیامبر ﷺ موجود نبوده در حالی که به صورت تواتر خواندن نماز جمع توسط رسول الله ﷺ نقل شده است؟ و این امری است که هیچ کس در آن شک نمی‌‌‌‌کند درست است که مصعب بن عمیر J اولین کسی است که در مدینه قبل از آمدن رسول الله ﷺ به مدینه نماز جمعه را خواند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: هل صلاة الجمعة لم تكن معروفة في أيام الرسول صلى الله عليه وسلم ؟ لأنني سمعت في أحدى الخطب بأن أول من شرع صلاة الجمعة هو الصحابي الجليل مصعب بن عمير؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: صلاة الجمعة موجودة في عهد الرسول عليه الصلاة والسلام، كيف لا تكون موجودة والله يقول في القرآن: ﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ*فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ*وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا ۚ قُلْ مَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ مِّنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ ۚ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ ﴾ [الجمعة: ٩-١١] ؟ كيف لا تكون موجودة في عهد الرسول -عليه الصلاة والسلام- وقد تواتر نقل فعل الرسول صلى الله عليه وسلم لها ؟ وهذا أمر لا يشك فيه أحد، صحيح أن مصعب بن عمير رضي الله عنه هو أول من جمع في المدينة؛ لأن الرسول صلى الله عليه وسلم كان في مكة، ففرضت، الجمعة فصلي بهم مصعب بن عمير رضي الله عنه قبل أن يقدم الرسول صلى الله عليه وسلم المدينة.

مطالب مرتبط:

(۳۱۲۶) آیا وقت مشخصی برای بالا رفتن امام بر منبر در نماز جمعه وجود دارد؟

بهتر است خطیب در وقت زوال خورشید حاضر شود زیرا این وقت نماز ظهر است و برخی از علما رخصت داده که می‌‌تواند یک یا دو ساعت قبل از زوال بیاید..

ادامه مطلب …

(۳۱۴۸) آیا نماز جمعه برای زنان مُسن جایز است؟

بله، برای آن‌‌ها جایز است به شرط این که بر وجه شرعی بدون استفاده از بوخوشی و زینت خارج شوند...

ادامه مطلب …

(۳۱۰۵) معنای فرموده‌‌ی رسول الله ﷺ در حدیث: (کسی که به سنگ ریزه دست بزند (و با آن بازی کند) دچار لغو شده است) چیست؟

معنا این است که از پاداش جمعه محروم می‌‌شود نه این که نماز جمعه‌‌اش باطل می‌‌شود ...

ادامه مطلب …

(۳۱۴۳) حکم نزدیک بودن مساجد جمعه به یک‌‌دیگر چیست؟

اصل بر این است که تعدد مساجد جامع جایز نیست مگر در صورت نیاز یا به خاطر دور بودن مساجد از یک‌‌دیگر...

ادامه مطلب …

(۳۱۰۸) حکم منع دیگران از صحبت کردن در حال خطبه‌‌ی جمعه

اشکالی ندارد با اشاره آن‌‌ها را آگاه سازد بدین صورت که انگشتت را بر دو لبت برای اشاره به آن‌‌‌‌ها قرار دهی زیرا تو صحبت نکردی و در منع آن‌‌ها از صحبت کردن در حال خطبه دور کردن شر آن‌‌ها از دیگران است...

ادامه مطلب …

(۳۱۴۹) آیا نماز سنت جمعه بر زن لازم است؟

نماز جمعه فقط در حق مردان مشروع است و در حق زن مگر در صورت اقتدا به امام مشروع نیست لذا اگر همراه با مردم در نماز جمعه حاضر شدی جایز است به تبع آن‌‌ها نماز جمعه بخوانی....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه