سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۰۲۹) حکم جمع بین نمازها برای مسافران تعطیلات آخر هفته در سفرهای تفریحی

(۳۰۲۹) سوال: به نسب تعطیلات آخر هفته مشخص است که از بعد از ظهر روز چهارشنبه شروع می‌‌شود و مردم آن را غنیمت شمرده و به تفریح می‌‌روند به خصوص در روزهای بهاری و آن‌‌ها نمازها را به صورت قصر می‌‌خوانند زیرا در این حالت مسافر هستند اما برخی از آن‌‌ها به اضافه‌‌ی قصر به صورت جمع نیز می‌‌خوانند؛ آیا جایز است به صورت جمع بخوانند؟

جواب:

نماز جمع همان‌‌طور که قبلا گفتیم از رخصت‌‌های سفر است اما نخواندن آن مگر هنگامی که نیاز باشد بهتر است لذا هرگاه انسان به آن نیاز داشت چون با جدیت در حال حرکت بود بهتر است جمع بخواند.

مثلا به مقیم می‌‌گوییم: بهتر است که نماز جمع نخوانی زیرا پیامبر ﷺ در حالی که در منی مقیم بود نماز جمع نخواند همچنین وارد نشده زمانی که در سال فتح مکه در مکه مقیم بود نماز جمع بخواند بلکه فقط قصر می‌‌خواند اما با این وجود جایز است نماز جمع بخوانی هر چند که مقیم باشی و در حال حرکت نباشی زیرا در حدیث ابو جحیفة در صحیح بخاری و مسلم وارد شده (هنگامی که پیامبر ﷺ به ابطح آمد از خیمه‌‌اش خارج شد سپس نیزه‌‌ای برای او (به عنوان ستره) در زمین فرو برده شد و نماز ظهر و عصر را دو رکعت دو رکعت خواند)[۱]ظاهر این حدیث دلالت می‌‌دهد بر این که پیامبر ﷺ بین ظهر و عصر جمع بستند در حالی که مقیم بودند یعنی در حال حرکت نبودند همچنین در تبوک در حالی که مقیم بودند جمع بستند لذا دلالت می‌‌دهد بر اینکه نماز جمع از رخصت‌‌های سفر است چه در حال حرکت باشد و چه در حال حرکت نباشد اما بهتر است ترک شود مگر اینکه برایش مناسب‌‌تر باشد و نیاز باشد نماز جمع بخواند در این صورت بهتر است نماز جمع بخواند.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: بالنسبة لعطلة نهاية الأسبوع، معلوم أنها تبدأ من بعد ظهر يوم الأربعاء، ويستغلها الناس للخروج للبر، وخصوصا في أيام الربيع، وهم يَقْصُرُونَ الصلاة لأنهم مسافرون في هذه الحالة، لكن بعضهم يجمع أيضًا بالإضافة إلى القصر. هل يجوز له الجمع؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الجمع كما أسلفنا من رُخَص السفر، ولكن تركه أفضل إلا عند الحاجة إليه، فإذا احتاج الإنسان إليه لكون سفره جادًا، أو لكون سيره جادًا فإنه أفضل من عدمه.

فالمقيم مثلا نقول له : إن الأفضل أن لا تجمع؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم لم يجمع وهو مقيم في منى، وكذلك لم يرد عنه الجمع حين أقام بمكة عام الفتح، وإنما كان يقصر عليه الصلاة والسلام، ولكن مع ذلك يجوز لك أن تجمع ولو أنك مقيم غير جاد بك السير؛ لأن حديث أبي جحيفة في الصحيحين، حينما أتى النبي صلى الله عليه وسلم في الأبطح، فخرج النبي صلى الله عليه وسلم من قبة له، وركزت له العنزة، فصلي الظهر ركعتين والعصر ركعتين، فإن ظاهر هذا الحديث أن النبي صلى الله عليه وسلم جمع بين أنه الظهر والعصر مع مقيم، يعني: غير جاد به السير، وكذلك أيضًا جمع في تبوك وهو مقيم غير جاد به السير، فدل هذا على أن الجمع من رخص السفر، سواء جد به السير أم لا، ولكن الأفضل تركه إلا إذا كان أرفق به واحتاج إليه فالأفضل فعله.

مطالب مرتبط:

(۳۰۱۵) صحت نماز جمع در صورت اختلاف شرایط بین مساجد

هرگاه با جماعتی نماز خواندی و امام آن‌‌ها بین ظهر و بین مغرب و عشاء و عصر جمع بست در حالی که سبب جمع وجود داشت نمازت صحیح است و واجب نیست که آن را دوباره بخوانی....

ادامه مطلب …

(۳۰۳۲) حکم جمع بستن بیش از یک نماز فرض مانند ظهر، عصر و مغرب از روی ضرورت

جمع نمودن بین نمازهای پنج‌‌گانه از از گناهان کبیره است و کسی که از روی عمد بدون عذر شرعی نماز را از وقتش خارج سازد نمازش قبول نمی‌‌شود هر چند که صد مرتبه نماز بخواند..

ادامه مطلب …

(۳۰۲۳) حکم تقدیم یا تأخیر نمازهای جمع‌شده در حال بازگشت از سفر

همراه آن‌‌ها به نیت نماز مغرب نماز می‌‌خواند و در این حالت اگر در رکعت دوم و ما بعد آن به امام ملحق شود امر آن آشکار است اگر در رکعت دوم به امام ملحق شود همراه او سلام می‌‌دهد زیرا سه رکعت می‌‌شود...

ادامه مطلب …

(۳۰۲۴) حکم تغییر نیت از نماز عشاء به مغرب در اثنای نماز جماعت در حالت جمع تأخیر

این نماز نه به عنوان نماز مغرب و نه نماز عشاء درست نیست....

ادامه مطلب …

(۳۰۱۷) آیا برای زن مانند مردان جایز است در هنگام سرما یا باران جمع ببندد؟

برای زن جایز نیست که به خاطر سرما یا باران نماز را جمع ببندد زیرا جمع هنگام نیاز یا در صورتی که در ترک نمودن آن مشقت باشد جایز است و زن نیاز ندارد که به خاطر سرما و بارندگی نماز جمع بخواند زیرا از خانه‌‌اش خارج نمی‌‌شود...

ادامه مطلب …

(۳۰۲۰) حکم ترک جماعت در صورت جمع بدون اعلام امام هنگام بارش اندک باران

لازم نیست که مأموم هنگام تکبیرة الاحرام نماز مغرب نیت نماز جمع داشته باشد بنابراین هرگاه سبب نماز جمع یافت شد خواندن نماز جمع جایز است چه نیت داشته باشد و چه نیت نداشته باشد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه