چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۲۹۴۹) حکم ترک نماز به دلیل بیماری و دشواری وضو گرفتن

(۲۹۴۹) سوال: دچار جراحتی شد که باعث شد دو ماه در گچ بماند و پس از آن فیزیوتراپی انجام شد لذا باعث خستگی روحی او و دشوار شدن وضو گرفتن برای او شد لذا نماز را به مدت چهار ماه ترک نمود و الان الله À را بر مواظبت بر نمازش بعد از بهبودی حمد و سپاس می‌‌گوید. آیا کفاره‌‌ای بر او است؟ آیا این کار جایز است؟ نصیحت شما چیست؟

جواب:

اگر ترک نمودن نماز به این دلیل بوده که بعد آن‌‌ را قضا می‌‌کند بر او قضا نمودن واجب است زیرا آن را به نیت قضا نمودن چون معذور بوده به تأخیر انداخته است.

اگر ترک نمودن از روی سستی بوده قضا به او سودی نمی‌‌رساند زیرا عبادتی که دارای وقت محدود است اگر انسان عمدا از وقت آن خارج شود بدون انجام دادن آن قضا کفایت نمی‌‌کند و از گردنش ساقط نمی‌‌شود.

می‌‌گویم: بر این مرد واجب بوده که نماز را در وقت آن بخواند و هر آنچه از واجبات نماز که در توانش بوده را انجام دهد.

بسیاری از مردم دچار چنین حالی شده‌‌اند که هنگامی وقت نماز رسید و شخص در حالی بود که نمی‌‌توانست نماز را به صورت کامل ادا کند و گفت: آن را به تأخیر می‌‌اندازم تا اینکه بهبود یابم و بتوانم آن‌‌طور که شایسته است آن را قضا کنم.

می‌‌گوییم: این اشتباه بسیار بزرگی است و واجب است نماز در وقتش بخواند و آنچه از شروط، ارکان و واجباتش را که می‌‌تواند انجام دهد به دلیل فرموده‌‌ی الله À: {فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ}[تغابن: ۱۶](پس تا (جایی که) می‌توانید از تقوای الله را پیشه کنید) همچنین می‌‌فرماید: : {لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا}[بقره: ۲۸۶](الله هیچ کس را جز به اندازه‌‌ی توانش تکلیف نمی‌‌کند) و این حالت برای بیمارانی که لباسشان نجس است و توانایی بیرون آوردن ندارند اتفاق می‌‌افتد لذا می‌‌بینی ک می‌‌گویند: نماز را تا بهبودی به تأخیر می‌‌اندازیم سپس لباس را پاک نموده و نماز می‌‌خوانیم. این اشتباه است و بر آن‌‌ها واجب است که نماز بخوانند هر چند که لباسشان نجس باشد در صورتی توانایی از بین بردن این نجاست را با شستن یا تغییر لباس ندارید.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه حدث له إصابة مما تسبب له المكوث في الجبس لمدة أكثر من شهرين وبعدها كان العلاج الطبيعي، فسبب له تعبا نفسيا، ومشقة في عملية الوضوء، فترك الصلاة لفترة أربعة أشهر تقريبا، والآن يحمد الله أنه مواظب على الصلاة بعد أن تماثل للشفاء. فهل عليه كفارة؟ وهل يجوز له هذا؟ وما نصيحتكم له مأجورين؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: إذا كان تركه للصلاة على أنه سيقضيها بعد أن يشفيه الله فعليه قضاؤها؛ لأنه أَخَرَهَا بِنِيِّةِ القضاء على أنه معذور. وأما إذا كان تركها تهاونا فإنه لا ينفعه قضاؤها؛ لأن العبادة المؤقتة بوقت إذا تعمد الإنسان إخراجها عن وقتها فإنها لا تجزئه، ولا تبرأ بها ذمته. وإنني أقول: كان الواجب على هذا الرجل أنه صلى الصلاة في وقتها، وفعل ما يقدر عليه من واجباتها.

وقد ابتلي كثير من الناس في مثل هذه الحال إذا مرت به الصلاة وهو على حال لا يستطيع أن يقوم بها على الوجه الأكمل، قال: أؤخرها حتى أشفى وأستطيع أن أقضيها على ما ينبغي.

فنقول: هذا خطأ عظيم جدا، فالواجب أن يصلي الصلاة في وقتها، ويفعل ما يقدر عليه من شروطها ،وأركانها وواجباتها؛ لقول الله تعالى: ﴿ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ ﴾ [التغابن: ١٦]، وقوله: ﴿ لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ﴾ [البقرة: ۲۸٦]، وتقع مثل هذه الحال في المرضى الذين تكون ثيابهم نجسة ولا يستطيعون ،خلعها فتجدهم يقولون: نؤخر الصلاة حتى نَبْراً ونشفى من المرض، ثم نطهر الثياب ونصلي، وهذا غلط، فالواجب عليهم أن يصلوا ولو كانت ثيابهم متلوثة بالنجاسة، إذا كانوا لا يقدرون على إزالة هذه النجاسة بالغسل أو بتغيير الثياب.

مطالب مرتبط:

(۲۹۲۹) حکم نماز زن به حالت نشسته در صورتی که درد پا دارد چیست؟

اگر شخصی -چه زن و چه مرد- در صورتی که ایستاده نماز بخواند دچار درد می‌‌شود و خشوع مطلوب برای او حاصل نمی‌‌شود به صورت نشسته نماز می‌‌خواند...

ادامه مطلب …

(۲۹۳۶) حکم نماز بیماری که توانایی رکوع و سجود ندارد و با اشاره نماز می‌خواند

نمازش درست است کسی که نمی‌‌تواند به رکوع برود در حالت ایستاده به آن اشاره می‌‌کند و کسی که نمی‌‌تواند به سجده برود در حالت نشسته به آن اشاره می‌‌کند...

ادامه مطلب …

(۲۹۳۰) حکم اقتدای نمازگزار ایستاده به نمازگزار نشسته در نماز جماعت

این کار اشکالی ندارد هنگامی که به اندازه‌‌ی توانایی تقوای الله را پیشه نمایند و آن‌‌ها نمی‌‌توانند به صورت ایستاده نماز بخوانند لذا به صورت نشسته نماز می‌‌خوانند...

ادامه مطلب …

(۲۹۴۸) حکم نماز بیماران غیرمتحرک در حالت عدم طهارت

این بیمارانی که به آن‌‌ها اشاره نمود کسانی که بر تخت‌‌ خود و با لباس ناپاک و در غیر جهت قبله نماز می‌‌خوانند همه‌‌ی این‌‌ها اگر آنچه از واجبات را که می‌‌توانند در نمازهایشان انجام دادند هر آنچه نتوانستند در آن معذور هستند و به آن مکلف نبوده و در صورت ترک آن گناهی بر آن‌‌ها نیست....

ادامه مطلب …

(۲۹۳۸) حکم ترک نماز به علت ناتوانی در طهارت

اشکالی ندارد نماز بخواند هر چند که لباس و رختخوابش پاک نباشد در صورتی که نتواند آن‌‌ها را تغییر دهد همچنین اگر نزدش آب یا چیزی که با آن تیمم کند نباشد بدون تیمم و آب نماز بخواند مهم این است که نماز از وقتش  در هر صورتی به تأخیر انداخته نشود....

ادامه مطلب …

(۲۹۳۷) حکم تأخیر نماز صبح به علت بیماری شدید

اگر به هیچ عنوان نمی‌‌توانی مانند اینکه کلا در کما یا بیهوشی باشی اگر این بیهوشی از قبل از طلوع فجر تا طلوع خورشید ادامه داشته باشد نیازی به قضای نماز نیست...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه