(۲۹۱۱) آیا بر امام لازم است هنگام تشهد اول و تشهد آخر صدایش را هنگام تکبیر گفتن کوتاه کند؟

(۲۹۱۱) سوال: آیا بر امام لازم است هنگام تشهد اول و تشهد آخر صدایش را هنگام تکبیر گفتن کوتاه کند تا اینکه نمازگزاران متوجه شوند؟ زیرا برخی از امامان در مساجد تکبیر گفتن آن‌‌ها به یک صورت است؟

جواب:

آن چه برایم از سنت آشکار است این است که تکبیرات انتقال به یک صورت است و فرقی بین تکبیر رکوع، سجده، قیام و نشستن نیست زیرا کسانی که نماز پیامبر ﷺ را توصیف نموده فرقی بین تکبیرات ذکر نکرده‌‌اند و مادامی که فرقی ذکر نشده اصل بر این است که مثل هم هستند.

اما برخی از اهل علم M مستحب دانسته که تکبیر پایین آمدن از قیام به سجده همچنین از سجد به قیام طولانی باشد چون فاصله بین قیام و سجده زیاد است ولی این استدلال محل نظر است زیرا واجب نیست که انسان هنگام حرکت شروع به تکبیر نموده و به پایان نرساند مگر بعد از اینکه رسید بلکه مهم این است که در هنگام انتقال از رکنی به رکن دیگر تکبیر بگوید به عنوان مثال هنگامی که خواست از قیام به سجده برود واجب نیست که هنگام رفتن به سجده و خم شدن شروع به تکبیر نموده یا اینکه هنگامی که به سجده رسید تکبیرش را به پایان برساند این واجب نیست بلکه واجب این است که تکبیری بین رفتنش به سجده ورسیدنش به سجده وجود داشته باشد.

برخی از علما در مقدم نمودن هنگامی که در اثنای ایستادن به پایان برساند همچنین در به تأخیر انداختن آن هنگام که در اثنای رفتن شروع کند رخصت داده‌‌اند زیرا رعایت اینکه حتما بین دو رکن باشد سخت است.

در هر صورت آن چه به سنت نزدیک‌‌تر است این است که تکبیرات بدون فرق و به یک صورت باشند و در این کار دو فایده وجود دارد:

اول: به تبعیت از سنت نزدیک‌‌تر است.

دوم: نمازگزاران بیشتر حواس خود را جمع می‌‌کنند زیرا هیچ نمازگزاری دوست ندارد که ایستاده دیده شود در حالی که مردم نشسته‌‌اند یا اینکه نشسته باشد در حالی که ایستاده‌‌اند لذا زمانی که امام بین تکبیرات فرق بگذارد مأموم مانند یک ابزاری می‌‌شود که بنابر صدای تکبیر حرکت می‌‌کند ولی اگر به یک صورت باشد مردم حواس خود را جمع نموده تا اینکه هیچ یک از آن‌‌ها جلو این جمع اشتباه نکند لذا او را می‌‌بینی در حالی که بر تبعیت از امام و تعداد رکعات حریص است.

لذا این دو فایده بودند در صورتی که تکبیر به یک صورت باشد و برخی از عوام خشمگین می‌‌شوند هنگامی که امام بین تکبیرات فرق نمی‌‌گذراد و تکبیراتش به یک صورت است ولی مؤمن هنگامی که حق بر وی آشگار گشت از آن خشمگین نمی‌‌شود.

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل على الإمام في التشهد الأوسط أن يُشْعِرَ المأمومين بتخفيف صوته عند قول الله أكبر، وكذلك عند التشهد الأخير؟ لأن بعض الأئمة في المساجد يكون في التكبير على وتيرة واحدة؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: الذي يظهر لي من السُّنَّةِ أن تكبيرات الانتقال تكون على وتيرة واحدة، لا فرق فيها بين تكبيرة الركوع والسجود والقيام والقعود، وذلك لأن الواصفين لصلاة النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- لم يَذْكُروا فرقًا بين التكبيرات، وإذا لم يذكر الفرق فالأصل أنها متماثلة.

لكن بعض أهل العلم – رحمهم الله – اسْتَحَبَّ أن تكون تكبيرة الْهَوِي إلى السجود من القيام طويلة، وكذلك القيام من السجود إلى القيام طويلة، قال : لطول الفصل بين القيام والسجود ، ولكن هذا التعليل فيه نظر؛ لأنه ليس من الواجب أن يبتدئ الإنسان حين التحرك، ولا ينتهي إلا إذا وصل، بل المهم أن تكون التكبيرات ما بين الانتقال من ركن إلى ركن، فمثلا إذا أراد السجود من قيام ليس من الواجب أن يبدأ التكبير حين يهوي إلى السجود وينتهي إذا وصل إلى السجود، هذا ليس بواجب الواجب أن تكون التكبيرة بين هويه إلى السجود ووصوله إلى السجود.

ورخص بعض العلماء في تقدم التكبير إذا انتهى في أثناء الوقوف، وكذلك في تأخره إذا ابتدأه في أثناء الهبوط، قال: لأن مراعاة كونه بين الركنين صعبة.

وعلى كل حال فالأقرب إلى السُّنَّة هو أن تكون التكبيرات على وتيرة واحدة بدون فرق، وهذا فيه فائدتان:

الفائدة الأولى: أنه هو الأقرب إلى اتباع السُّنَّة.

والفائدة الثانية: أن المأمومين ينتبهون أكثر ؛ لأن كل مأموم لا يحب أن يُرَى قائما والناس قعود أو قاعدًا والناس قيام، فإذا كان الإمام يفرق في التكبيرات صار المأموم كأنه آلة تتحرك حسب نغمات هذا التكبير، وأما إذا كان على وتيرة واحدة فإن الناس ينتبهون، حتى لا يخطئ أحد أمام هذا الجمع، فتجده يحرص على متابعة الإمام وعدد الركعات.

فهاتان فائدتان في كون التكبير على وتيرة واحدة، وبعض العامة يسخط إذا كان الإمام لا يفرق بين التكبيرات ويكون على وتيرة واحدة، ولكن المؤمن إذا بَانَ له الحق لم يسخط منه.