(۲۸۸۶) حکم امامت کسی که سیگار می‌کشد و نیت را به صورت جهری ادا می‌کند

(۲۸۸۷) سوال: امامی برای مرد نماز میخواند در حالی که سیگار میکشد و نیت را به صورت جهری تلفظ میکند آیا جایز است پشت سر او نماز بخوانیم؟

جواب:

سیگار کشیدن حرام است زیرا الله À میفرماید: {وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامًا}[نساء: ۵](اموال خود را که الله آن را وسیلهی قوام (زندگی) شما قرار داده است، به سفیهان (و کم خردان) ندهید) لذا اموال را الله À آن را برای ما قوامی قرار داده که به وسیلهی آن دین و دنیا را برپا نماییم و زمانی که اسنان آن را در جهتی قرار دهد که نه دین و نه دنیایش برپا شود در این صورت سفاهت و ضایع کردن مال است.

و از پیامبر ﷺ ثابت است که از ضایع کردن مال نهی نمود و سیگار کشیدن بر بدن ضرر دارد همانطور که پزشکان ذکر نموده و بر آن اجماع کردهاند همچنین کشیدن سیگار سبب دچار شدن به بیماریهای خطرناک و صعب العلاج است مانند: سرطان ریه، لثه و شبیه اینها.

همچنین کشیدن سیگار سبب تنگی نفس شده و هرگاه که از وقت همیشگی آن بگذرد دوست ندارد با کسی صحبت کند و نماز بر او سنگین است همچنین روزه سنگینتر از نماز بر او است.

همچنین سیگار کشیدن سبب ضرر رساندن به دیگران است زمانی که کنار کسی بنشیند یا کسی کنارش بنشیند و سیگار بکشد کسی که کنارش نشسته از جهتی از بوی آن و از جهتی از دودش اذیت میشود.

به همین دلیل کشورهایی را که بر دنیا حریص هستند از سیگار کشیدن در مجالس عمومی ممانعت میکند زیرا یقینا میدانند که ضرر در آن وجود دارد.

لذا با تمام چیزهایی که گفتیم و نگفتیم آشکار میشود که سیگار کشیدن حرام است همچنین هر آنچه به معنای آن است مثل سیگار یا شدیدتر از آن مانند شیشه و … است لذا هر آنچه مثل یک چیز باشد حکم آن را به خود میگیرد.

به همین دلیل از این منبر، منبر (نور علی الدرب) برادران مسلمانم را که به سیگار کشیدن مبتلا شده نصیحت میکنم که از آنچه بر آن هستند به سوی الله À توبه نمایند و آنچه آنها را بر توبه کمک میکند چند چیز است:

اول: اخلاص برای الله À از این جهت که آن را فقط به خاطر الله À ترک کند که از معصیت او دست کشیده و در طاعتش وارد شود.

دوم: استعانت جستن از الله À بر ترک نمودن آن از این جهت که این احساس را داشته باشد که نمیتواند این کار را انجام دهد مگر با یاری الله À لذا از الله À با قلب و زبانش استعانت بجوید و به این دو امر الله À اشاره نموده است: {إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ}[فاتحه: ۵](تنها تو را میپرستیم و تنها از تو یاری میجوییم) لذا در {إِيَّاكَ نَعْبُدُ} اخلاص عبادت وجود دارد و در {وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ} اخلاص استعانت.

سوم: از همنشینی با کسانی که سیگار میکشند دور جوید زیرا نشستن با آنها باعث میشود که سیگار کشیدن ررا فراموش نکند و چه بسا همنشینان بد باشند که او را به کشیدن همراه آنها توصیه کنند.

چهارم: اگر بتواند سیگار را به یکبارگی ترک کند و به صورت کامل از آن دست بکشد بهتر است ولی اگر نتوانست آن را کم کم ترک نماید اگر از عاداتش این بوده که روزانه بیست نخ سیگار بکشد در مدت یک هفته پانزده یا ده نخ بکشد سپس ده سیگار و به همین صورتن کم کم پیش برود چه بسا الله À به او سود برساند و با هدایت نمودن و در امان قرار دادن او از آن بر او منت نهد.

اما این امامی که سؤال کننده از آن پرسید که سیگار میکشد و نیت را به صورت جهری میگوید، میگوییم: اگر کسی بهتر از او در صلاحیت و تلاوت قرآن یافت شود نماز پشت سر او بهتر است و بر مسؤولین واجب است امامی که سیگار میکشد را عزل نموده و کسی بهتر از او را جایگزین کنند و اگر این کسی که سیگار میکشد بهترین شخص در قومش است برای ضرورات احکام خاص آن وجود دارد لذا پشت سر او نماز بخوان و نماز درست است زیرا قول راجح از اقوال اهل علم این است که نماز پشت سر گناهکار درست است مادامی که آنچه در نماز خلل ایجاد میکند را انجام ندهد.

اما اینکه نیت را به صورت جهری میگوید، من او و غیر او از کسانی که نیت را چه به صورت سری و چه به صورت جهری هنگام انجام عبادت تلفظ میکنند را نصیحت میکنم که که این کار را ترک نمایند -یعنی جهر به نیت- زیرا جهر نمودن نیت زمانی درست است که کسی که او را عبادت مینمایی از قلبت آگاهی ندارد تا اینکه او را با زبانت آگاه سازی اما اگر از قلب آگاهی دارد نیازی به خبر دادن با زبان نیست و معلوم است که الله À از قلب آگاهی دارد همانطور که میفرماید: {وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ}[آل عمران: ۱۵۴](و الله به (راز) درون سینهها آگاه است) همچنین میفرماید: {وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ}[ق: ۱۶](به راستی ما انسان را آفریدهایم وچیزی را که نفسش به او وسوسه میکند میدانیم) همچنین میفرماید: {أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُم ۚ بَلَىٰ وَرُسُلُنَا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ}[زخرف: ۸۰](آیا آنها میپندارند که ما راز گویی و(سخنان) در گوشی آنان را نمیشنویم؟! آری، (می شنویم) وفرستادگان ما (از فرشتگان) نزد آنها (هستند و) مینویسند).

به همین دلیل از هدی پیامبر ﷺ این است که نیت را نه در نماز، نه در روزه، نه در زکات، نه در حج و نه در سایر عبادات تلفظ نمیکردند و هدی ایشان بهترین هدی است یعنی نمیگفتند: میخواهم نماز بخوانم یا روزه بگیرم یا عمره یا حج انجام دهم.

بنابراین تلفظ نمودن نیت به صورت سری یا جهری غیر مشروع است و امیدوارم که نصیحتم باعث شنوا شدن گوشها و بیدار شدن قلبها شود و آنچه بر آن هستند را رها نموده و بر آنچه رسول الله ﷺ و اصحابش بر آن بودند باشند زیرا آنها بر حقیقت و راه راست بودند.

تعداد بازدید: 10

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل إمام يصلي بالناس ويدخن السجائر، ويتلفظ بالنية جهرًا كاملة، هل يجوز أن نُصَلِّي خلفه؟

فأجاب رحمه الله تعالى: شرب السجائر محرم، وذلك لأن الله -سبحانه وتعالى- :قال: ﴿ وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامًا ﴾ [النساء: 5]، فالأموال جعلها الله تعالى لنا قيامًا يقوم به ديننا، وتقوم به دنيانا، فإذا صَرَفَهُ الإنسان في شيء لا يقوم به الدين ولا الدنيا كان ذلك سفها وإضاعة للمال.

وقد ثبت عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- أنه نهى عن إضاعة المال، وشرب السجائر ضرر على البدن، كما ذكر ذلك الأطباء وأجمعوا عليه، وشرب السجائر سبب للإصابة بأمراض خطيرة عسيرة البرء، كالسرطان الرئوي واللثوي وما أشبه ذلك.

وشرب السجائر تضيق به النَّفْسُ ، إذا تأخر الإنسان عن وقته المعتاد فلا يحب أن يكلمه أحد، وتثقل عليه الصلاة، ويثقل عليه الصيام أشد من ثقل الصلاة.

وشرب السجائر سبب للإضرار بالغير، إذا جلس إليه أحد أو جلس هو إلى أحد وقام يدخن فإن جليسه سوف يتأذى برائحته من وجه، ويتأذى أو يتضرر بما يكون من دخانه.

ولذلك نجد الأمم الحريصة على دنياها تمنع من شرب الدخان في المجالس العامة؛ لأنها تعلم علم اليقين ما يحصل فيه من ضرر.

وبهذا وبغيره مما لم نذكره يتبين أن شرب السجائر حَرَام، وكذلك ما كان بمعناها مثلها أو أشد كالشيشة وغيرها، فإن ما ماثل الشيء يعطى حكمه.

ولذلك أُوجه النصيحة من هذا المنبر منبر نور على الدرب لإخواني المسلمين الذين ابتلوا بشرب السجائر أن يتوبوا إلى الله -عز وجل- مما هم عليه، ويعينهم على هذه التوبة أمور:

الأول: الإخلاص لله عز وجل، بأن يتركوه الله، انكفافًا عن معصيته ودخولا في طاعته.

ثانيا: الاستعانة بالله عز وجل على تركه، بحيث يكون شاعرًا بأنه لن يتمكن من ذلك إلا بمعونة الله فيستعين الله سبحانه وتعالى بقلبه ولسانه، وإلى هذين الأمرين أشار الله تعالى بقوله: ﴿ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ ﴾[الفاتحة: ٥]، ففي ﴿ إِيَّاكَ نَعْبُدُ ﴾ [الفاتحة: ٥] إخلاص العبادة، وفي ﴿ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ ﴾ [الفاتحة: ٥] إخلاص الاستعانة.

ثالثًا: أن يبتعد عن مجالسة الذين يشربون السجائر، فإن جلوسه إليهم يقتضي ألا ينسى شربه للسجائر، وربما كانوا جلساء سوء فحملوه على أن يشرب معهم.

رابعا: إن قدر على أن يترك شرب السجائر مرة واحدة ويقطعه نهائيا فهذا أقوى في العزيمة، وأقرب إلى المُضِي في تركه، وإن عجز عن هذا فليتركه شيئًا فشيئًا، إذا كان من عادته أن يشرب عشرين سيجارة في اليوم فليشرب خمس عشرة لمدة أسبوع أو عشرة أيام ثم عشر سجائر، وهكذا تدريجيا، فلعل الله – عز وجل – أن ينفعه ويَمُنَّ عليه بالهداية والاعتصام منه.

أما هذا الإمام الذي سأل عنه السائل، وأنه كان يشرب السجائر، ويجهر بالنية، فنقول: إن وُجِدَ من هو خير منه في الصلاح وقراءة القرآن فالأولى الصلاة خلفه، والواجب على المسؤولين عن المساجد أن يَعْزِلُوا الإمام الشارب للسجائر، وأن يُوَلُّوا من هو خير منه، وإن كان هذا الشارب للسجائر الذي جعل إماما هو أحسن قومه فللضرورات أحكام، فليصل خلفه والصلاة صحيحة؛ لأن القول الراجح من أقوال أهل العلم أن الصلاة خلف العاصي صحيحة إذا لم يأت بما يخل بالصلاة.

وأما كونه يجهر بالنية: فإنني أنصحه وغيره ممن ينطقون بالنية سرًا أو جهرًا عند فعل العبادة أن يتركوا هذه الفعلة – أعني: الجهر بالنية، لأن الجهر بالنية إنما يحصل لو كان الذي تتعبد له لا يعلم ما في قلبك حتى تخبره عنه بلسانك، أما إذا كان يعلم ما في القلب فإنه لا يحتاج إلى أن يُخبر باللسان، ومن المعلوم أن الله – سبحانه وتعالى- يعلم ما في القلب، كما قال الله تعالى: ﴿ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴾ [آل عمران: ١٥٤]، وقال تعالى: ﴿ وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ ﴾ [ق: ١٦]، وقال تعالى: ﴿ أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُم ۚ بَلَىٰ وَرُسُلُنَا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ ﴾ [الزخرف: ٨٠].

ولهذا كان من هدي النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- وهديه أقوم الهدي وأحسنه أنه لم يتكلم بالنية لا في الصلاة، ولا في الصيام، ولا في الزكاة، ولا في الحج، ولا في غيرها من العبادات، أي لم يقل: اللهم إني أريد أن أصلي، أو أريد أن أصوم، أو أريد أن أعتمر، أو أريد أن أحج.

وعلى هذا فالنطق بالنية سرًا أو جهرًا غير مشروع، وأرجو الله -سبحانه وتعالى أن تجد نصيحتي هذه آذانا صاغية وقلوبًا واعية، وأن يَدَعُوا ما هم عليه إلى ما كان عليه النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- وأصحابه، فإنهم على الحق وعلى الصراط المستقيم.