دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۲۸۶۹) آیا ساحر کافر است؟ دلیل آن چیست؟

(۲۸۶۹) سوال: آیا ساحر کافر است؟ دلیل آن چیست؟ آیا نماز پشت سر او درست است؟ چه چیزی بر من است که پشت سر چنین امامی نماز خوانده باشم در زمانی که نمی­دانستم که ساحر است، آیا نمازهای گذشته­ام باطل است؟

جواب:

سحر دو نوع است: نوعی کفر و نوعی دیگر دشمنی و ظلم است.

اما کفر زمانی است که آن را از شیاطین دریافت کرده باشد و دلیل آن فرموده­ی الله À است: {و اتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَىٰ مُلْكِ سُلَيْمَانَ ۖ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَٰكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ ۚ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ ۖ }[بقره: ۱۰۲](از آنچه شیاطین در(عهد) فرمانروایی سلیمان(بر مردم) می­خواندند پیروی کردند درحالیکه سلیمان(هرگز دست به سحر نیالود) و کافر نشد ولی شیاطین کفر ورزیدند و به مردم سحر آموختند و(نیز) از آنچه بر دو فرشته «هاروت» و «ماروت» در بابل نازل شده بود(پیروی کردند) و (آن دو فرشته) به هیچ کس چیزی یاد نمی­دادند مگر اینکه (از پیش به او) می­گفتند: ما وسیله­ی آزمایشیم،پس کافر نشو) و این نوع از سحر کفر بوده و از دین خارج می­سازد و ساحر کشته می­شود.

علما اختلاف نموده که آیا اگر ساحر توبه نمود، توبه­اش پذیرفته می­شود یا خیر؟ برخی از اهل علم گفته­اند: توبه­اش پذیرفته می­شود به دلیل عموم فرموده­ی الله À: {قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ }[زمر: ۵۳]((ای پیامبر، از جانب من) بگو:«ای بندگان من که بر خود اسراف (و ستم) کرده­اید! از رحمت الله نا امید نشوید، همانا الله همه­ی گناهان را می­بخشد، یقیناً او بسیار آمرزنده مهربان است) لذا اگر ساحر توبه نمود و از انجام دادن سحر دست کشید چه چیزی مانع قبول توبه­اش می­شود در حالی که الله À می­­­فرماید: {إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا}؟! اما اگر به وسیله­ی سحرش باعث قتل کسی شده یا دشمنی بر او بدون قتل شده کارش متضمن حق الناس است لذا اگر قتل بوده قصاص می­شود و بیماری بوده نگاه می­شود و اگر اتلاف مال بوده باید ضامن آن مال شود.

نوع دوم از سحر، سحری است که با امر شیاطین نیست ولی به وسیله­ی دارو و چیزهای محسوس است با این نوع تکفیر نمی­شود ولی واجب است فاعلش به خاطر از بین بردن فساد کشته شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل الساحر كافر؟ وما هو الدليل؟ وهل تجوز الصلاة خلفه؟ ماذا علي أن أفعل إذا صليت خلف مثل هذا الإمام في الوقت الذي لا أعلم أنه ساحر، هل صلاتي السابقة تكون باطلة؟

فأجاب رحمه الله تعالى السحر :نوعان نوع كفر، ونوع عدوان وظلم.

أما الكفر فهو الذي يكون متلقى من الشياطين، فالذي يتلقى من الشياطين هذا كفر، ودليل ذلك قوله تعالى: ﴿ و اتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَىٰ مُلْكِ سُلَيْمَانَ ۖ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَٰكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ ۚ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُر ﴾ [البقرة: ۱۰۲]، وهذا النوع من السحر كفر مخرج عن الملة يُقتل متعاطيه.

واختلف العلماء -رحمهم الله – لو تاب هذا الساحر هل تقبل توبته؟ فقال بعض أهل العلم : إنها تقبل توبته؛ لعموم قوله تعالى: ﴿ قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴾ [الزمر: ٥٣]، فإذا تاب هذا الساحر وأقلع عن تعاطي السحر فما الذي يمنع من قبول توبته، والله -عز وجل- يقول: ﴿ إِنَّ اللهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ﴾ [الزمر: ٥٣]؟ لكن إذا كان قد تَسَبَّبَ بسحره في قتل أحد من الناس، أو عدوان عليه فيها دون القتل، فإنه يَضْمَنُ حق الآدمي، فإن كان بقتل قتل قصاصا، وإن كان بتمريض نظر في أمره، وإن كان بإفساد مال ضَمِنَ هذا المال.

النوع الثاني من السحر سحر لا يكون بأمر الشياطين، لكنه بأدوية وعقاقير وأشياء حسية، فهذا النوع لا يُكفّر ، ولكن يجب أن يُقْتَلَ فاعله دَرْءًا لفساده وإفساده.

مطالب مرتبط:

(۲۸۹۰) حکم اخذ اجرت امامت بدون التزام به اقامه نماز جماعت در مسجد

برای انسان جایز نیست که در مقابل عملی مزد دریافت نماید مگر زمانی که آن عمل را انجام دهد و آنچه را از دولت دریافت می­کند در حقیقت دستمزد به معنای اصطلاحی فقهی نیست بلکه بنابر قول راجح روزی است یعنی روزی از جانب بیت المال برای کسی که این کار را انجام می­دهد...

ادامه مطلب …

(۲۸۹۹) حکم چرخش ناقص امام پس از سلام نماز

هر دو صورت جایز است زیرا پیامبر ﷺ برخی اوقات از سمت راست می­چرخیدند و برخی اوقات از سمت و چرخیدنش با روی نمودن به نمازگزاران اتمام می­یافت....

ادامه مطلب …

(۲۸۶۵) حکم اقتدا به امام نابینای ناآگاه به احکام نماز

امامی که در نمازش آرامش ندارد نمازش درست نیست و اقتدا نمودن به او جایز نیست و بر او واجب است که تقوای الله À در نفسش و کسانی از مسلمانان که پشت سر او نماز می­خوانند را پیشه کند تا اینکه آن را در نمازی که سودی برای آن­ها ندارد وارد نسازد....

ادامه مطلب …

(۲۸۴۷) آیا برای کسی که بلاغ نشده جایز است که برای مردم خطبه و نماز بخواند؟

بله، قول راجح این است که جایز است...

ادامه مطلب …

(۲۹۱۲) حکم اقتدای مسافر در نماز عشاء پیش از ادای نماز مغرب در حالت جمع تأخیر

اگر مسجد بزرگ باشد به این صورت که در مکان دوری از جماعت با دوستت نماز مغرب بخوانید سپس همراه جماعت آن چه از نماز عشا باقی مانده را بخوانید خوب است....

ادامه مطلب …

(۲۸۸۷) حکم اعتراض به ترک آداب امام جماعت در نماز

تخلف شما از نماز جمعه به دلیل این اسبابی که ذکر نمودید اشتباه است و بر شما واجب است که حاضر شده و همراه امام نماز بخوانید....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه