دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۲۸۴۲) اولویت امامت در مسجد بین امام دائم و دانش‌آموزان ماهرتر در تلاوت قرآن

(۲۸۴۲) سوال: امام پنج وقت و ثابت مسجدی است در حالی که در مسجد دانش آموزان وی تلاوت آن­ها به نسبت قرآن از او بهتر است؛ چه کسی مستحق­تر به نسبت امامت است؟     

جواب:

امام پنچ وقت به نسبت امامت به نسبت دیگران مستحق­تر است زیرا او در این مسجد صاحب قدرت است و رسول الله ﷺ می­فرماید: «لا یؤمن الرجل الرجل فی سلطانه»[۱](هیچ کس در محدوده­ی تحت اختیار شخصی دیگر برای او امامت نکند) بعد از آن فرمود: «یؤم القوم أقرؤهم لکتاب الله، فأن کانوا فی القراءة سواء فأعلمهم بالسنة، فإن کانوا فی السنة سواء فأقدمهم هجرة، فإن کانوا فی الهجرة سواء فأقدمهم سلما» أو «سناً»(کسی برای مردم امامت دهد که بیش از دیگران قرآن را حفظ باشد و اگر در حفظ قرآن یکسان بودند هر یک از آن­ها که به سنت آگاه­تر بودند امام شود و اگر در دانش سنت مساوی بودند کسی که زودتر هجرت نموده امامت نماید و اگر در هجرت برابر بودند کسی که زودتر اسلام آورده یا سن او بیشتر است امامت دهد) لذا هیچ کس در محدوده­ی تحت اختیار شخصی دیگر برای او امامت نکند هر چند که از او بیشتر حفظ باشد و امام پنچ وقت و ثابت مسجد در مسجدش دارای قدرت است لذا کسی بر او پیشی نگیرد.   

بلکه برخی از علما گفته­اند: اگر شخصی جلو رفت و در مسجد بدون اجازه­ی­ امام ثابت و عذر او امام شد نماز درست نیست زیرا پیامبر ﷺ از آن نهی نموده است و آنچه نهی شده درست نیست.

در هر صورت برای انسان جایز نیست که بر امام ثابت مادامی که آن امام آنچه در امامت واجب است را رعایت پیشی بگیرد هر چند که دیگری بیش از او حفظ باشد یا اینکه فقیه­تر باشد.

اما در ابتدا اگر مردم جمع شده و خواستند که نماز جماعت بخوانند در این صورت همان­طور که در حدیث آمده کسی که حفظ او بیش­تر است را امام می­کنند همچنین اگر خواستیم امام ثابتی را برای آن مسجد قرار دهیم و افرادی برای امامت داوطلب شدند کسی که حفط و تفوایش بیشتر است انتخاب می­کنند.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إمام مسجد راتب، وفي المسجد من تلاميذه من هو أقرأ منه للقرآن الكريم، فمن هو الأحق بالإمامة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الإمام الراتب أحق بالإمامة من غيره في مسجده؛ لأنه هو ذو السلطان في هذا المسجد، وقد قال النبي- عليه الصلاة والسلام : «لا يَؤُمَّنَ الرَّجُلُ الرَّجُلَ في سلطانه»، قال ذلك بعد أن قال: «يَؤُمُّ القوم أقرؤهم لكتاب الله، فإن كانوا في القراءة سواء فأعلمهم بالسُّنَّةِ، فإن كانوا في السُّنَّةِ سواء فأقدمهم هجرة، فإن كانوا في الهجرة سواء فأقدمهم سلما»، أو «أو سنا»، فلا يَؤُمَّنَّ الرجلُ الرجل في سلطانه ولو كان أقرأ منه، والإمام الراتب في مسجده ذو سلطان، فلا يتقدم عليه أحد.

بل قال بعض العلماء: لو تقدم أحد فصلي في المسجد بدون إذن الإمام الراتب أو عذره، فإن الصلاة لا تصح؛ لأن النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- نهى عن ذلك، وما وقع منهيا عنه فإنه لا يصح.

وعلى كل حال فإنه لا يجوز للإنسان أن يتقدم على الإمام الراتب ما دام الإمام الراتب يقيم ما يجب في الإمامة، ولو كان غيره أقرأ منه أو أفقه منه.

أما ابتداء: فلو اجتمع ناس وأرادوا أن يصلوا جماعة، ففي هذه الحال يقدمون أقرأهم لكتاب الله، كما جاء في الحديث، وكذلك لو أردنا أن ننصب إماما في هذا المسجد ابتداء، وتقدم أناس للإمامة في هذا المسجد، فإننا نختار أقرأهم لكتاب الله وأتقاهم الله.

مطالب مرتبط:

(۲۸۴۸) ضوابط شرعی در تعیین امام جماعت

اگر در کشوری حکومت عهده­دار این امور نشده کسی را که این مسجد را بنا نموده نصیحت می­کنیم امام مسجد را بر اساس آنچه مقتضای شریعت است انتخاب کند آنجایی که پیامبر ﷺ فرمود: ...

ادامه مطلب …

(۲۸۶۴) آیا امامت کسی که قرآن را با لکنت می‌خواند جایز است؟

امامت کسی که قرآن را با لکنت می­خواند جایز است مادامی که حروف، کلمات و حرکات را خوب ادا می‌کند...

ادامه مطلب …

(۲۸۵۴) آیا حفظ قرآن کریم برای امام ثابت واجب است؟

برای امام واجب نیست که حافظ قرآن باشد اما حفظ قرآن به نسب مجموع مسلمانان فرض کفایه است...

ادامه مطلب …

(۲۸۹۳) حکم نماز من پشت سر کسی که از او بدم می‌آید چیست؟

نمازت درست است ولی لازم است برای از بین بردن این بدی تلاش نمایی...

ادامه مطلب …

(۲۸۴۱) صفات نیکی که لازم است امامی که برای مردم نماز می‌خواند آن‌ها را دارا باشد چیست؟

صفات نیکی که شایسته است که در امامی که برای مردم نماز می­خواند وجود داشته باشد به این صورت است: اینکه قاری قرآن باشد...

ادامه مطلب …

(۲۹۰۰) آیا جایز است امام رکوع را طولانی نماید؟

فقهاء ذکر نموده که برای امام مستحب است هرگاه احساس نمود کسی می‌‌آید در حالی که او در رکوع است رکوعش را طولانی کند تا اینکه آن شخص رکوع را درک کند اما شرطی را برای آن ذکر نموده‌‌اند و آن این است که کسانی که پشت سر او نماز می‌‌خوانند دچار سختی نشوند اگر دچار سختی شوند مراعات حال کسانی که پشت سر او نماز می‌‌خوانند مقدم‌‌تر از مراعات حال کسی است که تازه می‌‌آید و در این مساله در سنت چیزی را سراغ ندارم

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه