چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۶ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۲۷۷۳) حکم نماز جماعت برای کسی که مسجد شرعی در اطرافش وجود ندارد

(۲۷۷۳) سوال: من الحمدلله جوانی مؤمن هستم و نماز را در اوقاتش می‌‌خوانم، اما در مکانی که زندگی می‌‌کنم مسجد وجود ندارد مگر مساجدی که به قبرها چسبیده شده و در نماز جماعت برپا نمی‌‌شود. به همین دلیل من نماز را یا به صورت تکی یا همراه با یکی از دوستان اگر موجود باشد می‌‌خوانم. آیا در این حالت بر من گناهی وجود دارد؟

جواب:

قول راجح از اقوال اهل این است که نماز جماعت بر تک تک افراد واجب بوده همچنین واجب است که آن را به صورت جماعت در مساجد بخوانند، زیرا پیامبر ﷺ می‌‌فرماید: «لقد هممت أن آمر بالصلاة فتقام، ثم آمر رجلا فیؤم الناس، ثم أنطلق معی برجال معهم حزم من حطب إلی قوم لا یشهدون الصلاة، فأحرّق علیهم بیوتهم بالنار»[۱](به تأکید خواستم دستور دهم که نماز برپا شود، سپس به شخصی دستور دهم که امام شود، بعد از آن همراه مردانی که همراه آن‌‌ها بسته‌‌هایی از هیزم است، به سوی اقوامی بروم که برای نماز جماعت حاضر نمی‌‌شوند، تا خانه‌‌های آن‌‌ها را با آتش بسوزانم) و این دلالت می‌‌دهد بر اینکه نماز جماعت بر هر مردی که مکلف باشد واجب است. همچنین بر این نکته فرموده‌‌ی الله À دلالت دارد: {وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِن وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَىٰ لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ}[نساء: ۱۰۲](و چون (وقت خوف) در میان آن‌‌ها بود‌ی و برای آن‌‌ها نماز بر پا کردی، باید دسته‌‌ای از آن‌‌ها با تو(به نماز) بایستند، و باید سلاح‌‌هایشان را با خود برگیرند. و چون سجده کردند(و نماز را تمام نمودند) باید (دسته‌‌ی دوم) پشت سرتان باشند و باید آن دسته‌‌ای که نماز نخوانده‌‌اند؛ بیایند و با تو نماز بخوانند و باید آن‌‌ها احتیاط کنند و سلاحهایشان را(در نماز) با خود بگیرند).


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا والحمد لله شاب مؤمن أقيم الصلاة في أوقاتها، لكن المنطقة التي أسكن فيها لا توجد فيها مساجد، اللهم إلا المساجد التي تضم الأضرحة ولا تقام الصلاة فيها جماعة، ولهذا فأنا أؤدي الصلاة إما منفردًا أو مع أحد الأصدقاء إن وُجِدَ، فهل عَلي إثم في هذه الحالة؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الجواب على هذا أن نقول: من المعلوم أن الراجح من أقوال أهل العلم وجوب صلاة الجماعة على الأعيان، وأنه يجب أن يصلي الإنسان جماعة في بيوت الله عز وجل؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «لقد هَمَمتُ أن آمر بالصلاة فتقام ثم آمر رجلا فيصلي بالناس، ثم أنطلق برجال معهم حزم من حطب إلى قوم لا يشهدون الصلاة، فَأَحَرِّقَ عليهم بيوتهم بالنار»، وهذا يدل على أن صلاة الجماعة فرض عَيْنٍ على كل مكلف من الرجال، ويدل لذلك أيضًا قوله تعالى: ﴿ وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِن وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَىٰ لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ ﴾ [النساء: ١٠٢].

مطالب مرتبط:

(۲۷۵۱) حکم ترک جماعت در مسجد به‌علت اشتغال و دوری مکان از مسجد با وجود شنیدن اذان

بر انسان واجب است که در نماز همراه با جماعت مسلمانان حضور داشته باشد، اما اگر در محل کار است همان‌‌طور که سؤال کننده گفت و نمی‌‌تواند برای نماز به مسجد برد؛ در محل کارش همراه با دوستان و همکارانش نماز جماعت می‌‌خواند...

ادامه مطلب …

(۲۷۴۵) حکم نماز خواندن در محل کار در صورت منع از رفتن به مسجد برای نگهبانی

اگر مسجد از تو دور است و صاحب مزرعه مانع رفتن تو می‌‌شود، زیرا بر نگهبانی از مزرعه و چهارپایان تأثیر دارد، اشکالی ندارد که در مزرعه نماز بخوانی...

ادامه مطلب …

(۲۷۲۸) حکم کسی که در خانه نماز می‌‌خواند در حالی که صدای اذان را می‌‌شنود، چیست؟

نمازش درست است همراه گناه و از دست دادن پاداش و نیکی و این قول صحیح‌‌تر است

ادامه مطلب …

(۲۷۸۲) ترک نماز جمعه به دلیل عدم اقامه در منطقه

باغ‌‌هایی که خارج از شهر هستند در آن جمعه واجب نیست منظورم این است که باغ‌‌هایی که از شهر دور هستند اما اگر نزدیک باشد بر آن‌‌ها واجب است که در مسجدی که نماز جمعه در آن برگزار می‌‌شود شرکت داشته و نماز جمعه را در آن برپا دارند....

ادامه مطلب …

(۲۷۴۳) حکم حدیث «یهادى بین الرجلین» درباره‌ی حضور بیمار در نماز جماعت

این دلالت بر حرص صحابه بر نماز جماعت دارد، تا جاییکه از آن‌‌ها کسانی بودند که هر چند عذر داشتند اما برای درک نمودن فضیلت آن خود را به سختی و با تلاش فراوان می‌‌رساندند و از جمله حرص آن‌‌ها بر نماز جماعت این بود که آن را در حالت بیماری رها نمی‌‌کردند تا جاییکه یکی از آن‌‌ها بین دو نفر از سمت راست و چپ تکیه می‌‌داد.

ادامه مطلب …

(۲۷۳۳) آیا پاداش بین زن و مرد اگر زن همراه با زنان نماز جماعت بخواند، مساوی است؟

آنچه برایم ظاهر است این است که مساوی نیست...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه