(۲۷۷۰) سوال: ما طلبه‌‌هایی در کراچی هستیم و در جزیره‌‌ای خارج از شهر ساکنیم. و در آن جا مسجدی وجود دارد که نماز در آن اقامه می‌‌شود، در آن جا عاداتی را دیدیم که نمی‌‌دانیم درست است، از جمله‌‌ی آن‌‌ها: اقامه نماز همچون اذان است و چه بسا بیش از اذان، صف‌‌ها را برابر نمی‌‌کنند و در میان آن فاصله وجود دارد، از امام در رکوع و سجده سبقت گرفته و همراه وی سلام می‌‌دهند، بعد از خواندن دو رکعت سنت، دو رکعت به صورت نشسته می‌‌خوانند، بعد از نماز عشا سرشان را به سمت جلو و پشت تکان داده و نفسی عمیق می‌‌کشند سپس امام چیزی را می‌‌گوید که متوجه نمی‌‌شویم چه می‌‌گوید، نظرتان در مورد این عادات چیست؟ آیا جایز است که در منزل خود نماز بخوانیم یا اینکه در مسجد به صورت فردی نماز بخوانیم یا همراه آن‌‌ها؟ لطفا ما را راهنمایی نمایید. جزاکم الله خیرا.

جواب:

این کارهایی را که سؤال کننده ذکر نمود و آن اینکه اقامه را مانند اذان قرار می‌‌دهند، برخی از اهل علم نظرشان این چنین است، اما صحیح این است اقامه کمتر از اذان است، همان‌‌طورکه مشهور است.

اما اینکه آن‌‌ها صف‌‌ها را برابر نمی‌‌کنند و فاصله می‌_‌‌‌گذارند: اشتباه بزرگی است، زیرا برابر نمودن صف‌‌ها از اتمام نماز است و رسول الله ﷺ به برابر نمودن و چسباندن صف‌‌ها امر نمودند و این کاری که آن‌‌ها انجام می‌‌دهند، اشتباه است.

اما اینکه سرهایشان را به جلو و عقب تکان می‌‌دهند: هیچ اصلی ندارد و بدعت است، همچنین سخنان سریع و نامفهوم امام، می‌‌گوییم: باید امام چیزی را بگوید که بداند چه می‌‌گوید واین کار ظاهرا -الله اعلم- از جمله بدعت‌‌ها محسوب می‌‌شود.

همچنین سبقت گرفتن از امام در رکوع، سجده، ایستادن و نشستن: اشتباه است و بر آن‌‌ها حرام است و نماز کسی که به عمد از امام سبقت بگیرد و بداند، باطل است، زیرا پیامبر ﷺ می‌‌فرماید: «إنما جعل الإمام لیؤتم به، فإذا کبر فکبروا، و لا تکبروا حتی یکبر، و إذا رکع فارکعوا، ولا ترکعوا حتی یرکع»[۱](امام قرار داده شده تا به وی اقتدا شود، لذا هنگامی که تکبیر گفت، تکبیر گفته و تا تکبیر نگفته شما تکبیر نگویید و هنگامی که به رکوع رفت به رکوع رفته و رکوع نروید تا زمانی که به رکوع برود) و این‌‌گونه در بقیه‌‌ی اعمال نماز انجام دهید، لذا بر مأموم واجب است که از امام سبقت نگیرد و همراهش نیز انجام ندهد، بلکه بدون تخلف از او تبعیت نماید.

اما اینکه بعد سنت دو رکعت به صورت نشسته می‌‌خوانند: برای آن اصلی را سراغ ندارم و مثل چنین چیزی فقط بعد از وتر وارد شده است که دو رکعت به صورت نشسته نماز می‌‌خواند، اما برای بعد از سنت نماز اصلی را سراغ ندارم.

و سؤال سؤال کننده: آیا با آن‌‌ها نماز بخوانند یا در خانه‌‌هایشان نماز بخوانند؟ می‌‌گوییم: بهتر این است که با آن‌‌ها نماز بخوانید و آن‌‌ها به ترک نمودن این اموری بدعی سفارش کنید، حال اگر هدایت شدند، به نفع شما و آن‌‌ها است، اما اگر هدایت نشدند، به نفع شما و به ضرر آن‌‌ها است و در این صورت برای شما عذر وجود دارد که تنهایی نماز بخوانید.

[۱] تخریج آن گذشت.