چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۲۷۳۷) حکم ممانعت از نماز جماعت رانندگان

(۲۷۳۷) سوال: حکم شریعت از دیدگاه شما در مورد کسانی که مانع رانندگانی که در خانه‌‌هایشان مشغول هستند از اینکه به مسجد بروند و آن‌‌ها را به خواندن نماز در خانه امر می‌‌کنند و اجازه‌‌ی خروج از خانه را به آن‌‌ها نمی‌‌دهند مگر زمانی که یکی از اهل خانه قصد خارج شدن را داشته باشد، چیست؟ و تفسیر فرموده‌‌ی الله À: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنكُمْ ۖ }[نساء: ۵۹]( ای کسانی که ایمان آورده‌‌اید! اطاعت کنید الله را و اطاعت کنید پیامبر و صاحبان امرتان را) چیست؟

جواب:

شایسته است برای این گروه که کارگرانی دارند و نزد آن‌‌ها کار می‌‌کنند، به آن‌‌ها اجازه‌‌ی رفتن به مساجد را بدهند، زیرا در این کار اجر و خیر زیادی وجود دارد و از باب همکاری بر نیکی و تقوا است و الله À می‌‌فرماید: {وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ }[مائده: ۲]( در راه نیکو کاری و پرهیزگاری با همدیگر همکاری کنید و (هرگز) در راه گناه و تجاوز همکاری نکنید) و برای آن‌‌ها جایز نیست که آن‌‌ها را از نماز جمع منع کنند، زیرا نماز جماعت واجب شرعی است و واجب شرعی از زمان کار نزد مسلمانان استثنا است، زیرا اطاعت از الله À و رسول الله  ﷺ مقدم بر اطاعت از بشر است.

اما اگر این کارمند از نماز جماعت منع شد و این شخص از این کار بی نیاز نیست، در این حالت عذر داده می‌‌شود، زیرا بدون اختیارش منع شده است و از این کار نیز بی نیاز نیست، چون منبع روزی وی است و اگر آن را ترک کند دچار ضرر می‌‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم الشرع في نظركم فيمن يمنعون السائقين الذين يشتغلون عندهم في البيوت عن الصلاة في المساجد، ويأمرونهم بالصلاة في البيوت، ولا يسمح له بالخروج إلا إذا كانوا يريدون أن يخرجوا هم -أي: أهل البيت فما الحكم؟ وما تفسير قوله سبحانه وتعالى-: ﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنكُمْ ﴾ [النساء: ٥٩]؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الذي ينبغي لهؤلاء القوم الذين عندهم عمال يعملون عندهم أن يمكنوهم من صلاة الجماعة؛ لما في ذلك من الأجر والخير الكثير؛ لأن هذا من باب التعاون على البر والتقوى، وقد قال الله -عز وجل-: ﴿ وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ﴾ [المائدة: ٢ ]، ولا يحل لهم أن يمنعوهم من صلاة الجماعة؛ لأن صلاة الجماعة واجب شرعي، والواجب الشرعي مستثنى من زمن العمل عند المسلمين؛ لأن طاعة الله ورسوله مقدمة على طاعة البشر.

ولكن إذا منع هذا العامل من الصلاة جماعة، ولم يكن له مندوحة عن هذا العمل، فإنه يعذر في هذه الحال؛ لأنه ممنوع منها بغير اختياره، وليس له مندوحة عن هذا العمل؛ لأنه مصدر رزقه، ولو تركه لتضرر بذلك.

مطالب مرتبط:

(۲۷۳۴) آیا برای مسافر جایز است که امام همسرش شود و همسرش پشت سر او نماز بخواند؟

بله! برای مسافر و غیر مسافر جایز است که با همسرش نماز بخواند و در این حالت همسرش پشت سر وی باشد، زیرا جای زن پشت سر مرد است، چه محرم وی باشد و چه محرم وی نباشد....

ادامه مطلب …

(۲۷۴۹) حکم اقامه‌‌ی نماز جماعت در مدرسه چیست؟

اقامه‌‌ی نماز جماعت در مدرسه نزد بسیاری از اهل علم جایز است، زیرا مدرسه یک هیئت کامل محسوب می‌‌شود و جماعت همه‌‌ی آن‌‌ها را جمع می‌‌کند و پراکندگی ایجاد نمی‌‌شود...

ادامه مطلب …

(۲۷۳۸) حکم ترک امر به نماز جماعت و مسئولیت فرد در برابر اهل خود

گناهی بر وی نیست مادامی که تو بیداری و می‌‌دانی که به مسجد رفت و گناه بر تو است و بر تو واجب است که هرگاه دانستی که برای نماز اذان گفته می‌‌شود از خواب بلند شوی و بروی همراه مسلمانان نماز بخوانی...

ادامه مطلب …

(۲۷۴۵) حکم نماز خواندن در محل کار در صورت منع از رفتن به مسجد برای نگهبانی

اگر مسجد از تو دور است و صاحب مزرعه مانع رفتن تو می‌‌شود، زیرا بر نگهبانی از مزرعه و چهارپایان تأثیر دارد، اشکالی ندارد که در مزرعه نماز بخوانی...

ادامه مطلب …

(۲۷۳۵) آیا برای مرد جایز است که امام زنان از محارمش همانند مادر، همسر و خواهرش شود؟

بله! جایز است که امام این زنان شود، اما برایش جایز نیست به خاطر نماز خواندن برای آن‌‌ها از جماعت تخلف کند...

ادامه مطلب …

(۲۷۷۲) حکم ترک نماز در مسجد همراه با جماعت با این دلیل که شخص دوست ندارد پشت سر این امام نماز بخواند

برای انسان جایز نیست که به خاطر دشمنی شخصی که بین او و بین امام وجود دارد، از نماز جماعت تأخیر کند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه