سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۷۲۵) آیا تحیه‌‌ی داخل شدن به مسجد الحرام دو رکعت نماز است یا طواف؟

(۲۷۲۵) سوال: آیا تحیه‌‌ی داخل شدن به مسجد الحرام دو رکعت نماز است یا طواف؟

جواب:

مسجد الحرام مانند سایر مساجد است، کسی که برای نماز یا گوش دادن به ذکر یا… وارد آن شد، مانند دیگر مساجد دو رکعت نماز می‌‌خواند، به دلیل عموم فرموده‌‌ی رسول الله ﷺ: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین»[۱](هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، اما کسی که به قصد طواف وارد شد، مانند شخصی که قصد طواف برای عمره دارد یا اینکه می‌‌خواهد طواف سنت را انجام دهد، انجام دادن طواف از خواندن دو رکعت سنت تحیه‌‌ی مسجد بی‌‌ نیاز می‌‌سازد، زیرا هنگامی که طواف نمود بعد از آن دو رکعت سنت می‌‌خواند.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل تحية دخول المسجد الحرام صلاة ركعتين أم الطواف؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: المسجد الحرام كغيره من المساجد، من دخل ليصلي أو ليستمع الذِّكْرَ أو ما أشبه ذلك من الإرادات فإنه يصلي ركعتين، كغيره من المساجد؛ لعموم قول النبي صلى الله عليه وسلم: «إذا دخل أحدكم المسجد فلا يجلس حتى يصلي ركعتين» أما من دخل ليطوف، كإنسان معتمر دخل ليطوف طواف العمرة، أو ليطوف تطوعًا، فهنا يُغْنِي الطواف عن ركعتي تحية المسجد ؛ لأنه إذا طاف فسوف يصلي ركعتين بعد الطواف.

مطالب مرتبط:

(۲۷۱۶) آیا خواندن دو رکعت سنت تحیه‌‌ی مسجد قبل از نماز عید جایز است؟

می‌‌گوییم: سنت تحیه‌‌ی مسجد را می‌‌خواند سپس می‌‌نشیند تا اینکه امام حاضر شود....

ادامه مطلب …

(۲۷۱۷) حکم ترکیب تحیة‌المسجد با سنت قبلیه‌ی ظهر

تحیه‌‌ی مسجد در ضمن این چهار رکعت است، به این معنا که هرگاه راتبه را خواندی تو را از خواندن تحیه‌‌ی مسجد کفایت می‌‌کنند...

ادامه مطلب …

(۲۷۲۷) حکم تقدیم تحیة‌المسجد بر استماع اذان رادیویی هنگام ورود به مسجد

در این قضیه تفصیل وجود دارد...

ادامه مطلب …

(۲۷۲۰) آیا سنت تحیه‌‌ی مسجد واجب است؟

آنچه آشکار است این است که تحیه‌‌ی مسجد واجب نیست و سنت مؤکده است...

ادامه مطلب …

(۲۷۱۹) حکم تحیة‌المسجد در اوقات نهی‌شده پس از نماز صبح و عصر

بله! هرگاه بعد از نماز عصر قبل از غروب خورشید و بعد از نماز صبح قبل از طلوع خورشید وارد مسجد شدی، دو رکعت نماز بخوان؛ زیرا دو رکعت نماز هنگام ورود به مسجد نماز دارای سبب است و هر نمازی که دارای سبب باشد، در اوقات نهی خوانده می‌‌شود...

ادامه مطلب …

(۲۷۲۲) حکم کسی که تحیه‌‌ی مسجد را در وقت مغرب نمی‌‌خواند، چیست؟

قول سؤال کننده: وقت مغرب، ظاهرا منظورش بعد از اذان مغرب است و اگر این‌‌گونه است، کسی که می‌‌نشیند از رسول الله ﷺ بنابر قولش عصیان نموده است: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند) و این جا در غیر از وقت نهی وارد مسجد شده، اگر بنشیند در امری که معارض برای آن نیست خلاف رسول الله ﷺ کرده است. اما اگر منظور سؤال کننده به نسبت کسی است که برای نماز مغرب قبل از غروب خورشید وارد مسجد شده و نشسته، در این امر بین اهل علم بنابر حدیثی که ذکر کردیم اختلاف نظر وجود دارد: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، این حدیث دارای معارض است و آن هم نهی پیامبر ﷺ از نماز خواندن بعد از نماز عصر تا غروب خورشید، برخی از علما نظرشان این است که هر کس در وقت عصر وارد مسجد شد، می‌‌نشیند و سنت تحیه‌‌ی مسجد را نمی‌‌خواند. و قول راجح این است که هر چند بعد از نماز عصر یا کمی قبل از غروب وارد مسجد شود، تحیه‌‌ی مسجد را می‌‌خواند؛ بنابر عموم فرموده‌‌ی رسول الله ﷺ: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، همچنین رسول الله ﷺ در روز جمعه خطبه می‌‌کردند در همین هنگام مردی وارد شد و نشست، رسول الله ﷺ به او فرمود: فلانی! آیا نماز خواندی؟ گفت: خیر! فرمود: بلند شو و دو رکعت سبک بخوان. حال که انسان امر شده حتی در حالت خطبه‌‌ای که سکوت هنگام آن واجب است، ننشیند مگر اینکه دو رکعت بخواند، پس زمانی که در غیر از این حالت وارد مسجد شود، چگونه است؟ همچنین حدیث: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، حدیث محکم است و خاص نشده است، بلکه عمومیتش محفوظ است، اما حدیث نهی از نماز بعد از نماز عصر خاص چیزهایی است که کسی که تحیه‌‌ی مسجد را در این وقت منع نموده تایید می‌‌شود، لذا زمانی که با احادیثی دیگر یا با حالات مشخص خاص شده، دلالت می‌‌دهد بر اینکه غیر محفوظ است و عام غیر محفوظ اصولی‌‌ها در آن اختلاف نموده‌‌اند: آیا عمومیت آن به عنوان حجت باقی می‌‌ماند یا خیر؟ و صحیح این است که در غیر از آن چیزهایی که خاص شده به عنوان حجت باقی می‌‌ماند ولی عمومیت آن بر خلاف عام محفوظ ضعیف است. در هر حال قول راجح در مسأله‌‌ی نماز در اوقات نهی این است که هر نمازی که دارای سبب باشد مانند: داخل شدن به مسجد، سنت وضو، استخاره در آن چه قبل از خروج وقت نهی فوت می‌‌شود و... نهیی در آن وجود ندارد و این ترجیح شیخ الاسلام ابن تیمیه ، مدهب شافعی و یکی از روایات از امام احمد است.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه