چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۲۵۸۳) اگر نماز صبح را از جماعت جا ماندم، اول فرض را بخوانم یا سنت را؟

(۲۵۸۳ ) سوال: آیا بهتر برای کسی که نماز صبح از او با جماعت فوت شده و می‌‌خواهد تنهایی بخواند، سنت صبح را مقدم بر فرض نماید؟ یا اینکه اول فرض را بخواند و بعد سنت را بخواند؟

جواب:

بهتر در حق کسی که نماز فجر با جماعت از او فوت شده و سنت صبح را نخوانده این است که اول راتبه را بخواند و بعد نماز فرض را بخواند، حتی اگر فرض شود که خواب بر او غالب شد و بعد از غروب طلوع خورشید بیدار شد، ابتدا سنت را می‌‌خواند، همانطور که از پیامبر ﷺ در داستان به خواب رفتنشان از نماز صبح در سفر ثابت شده است و پیامبر ﷺ سنت صبح را خواند سپس نماز را اقامه نمود و مانند هر روز برای اصحابش نماز خواند. [۱] و سنت صبح را بعد از نماز می‌‌خواند، کسی که سنت از او فوت شد و وارد مسجد شد در حالی که امام نماز فرض را شروع کرده است، در این صورت همراه امام نماز فرض را می‌‌خواند، سپس بعد از آن راتبه را می‌‌خواند.

برخی از اهل علم می‌‌گویند: بهتر است که قضای راتبه را تا وقت نماز ضحی به تأخیر بیندازد، مگر اینکه می‌‌ترسد آن را فراموش کند که در این صورت آن را بعد از نماز صبح می‌‌خواند.

اما برخی از علما می‌‌‌‌گویند: بلکه آن را در هر صورت بعد از نماز  صبح بخواند، حال چه ترس فراموشی باشد و چه نباشد، زیرا وقع فراموشی بین مردم زیاد است.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل الأفضل لمن فاتته صلاة الفجر في الجماعة وصلى منفردًا أن يُقَدِّم ركعتي الفجر على الفريضة؟ أم يصلي الفريضة أولا ثم يأتي بالسُّنَّة الراتبة؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: الأفضل لمن فاتته الصلاة مع الجماعة ولم يصل راتبة الفجر أن يبدأ بالراتبة أولا، ثم يأتي بالفريضة، حتى لو فرض أن غلبه النوم ولم يستيقظ إلا بعد طلوع الشمس فإنه يُقَدِّمُ النافلة، أي: الراتبة قبل الفريضة، كما ثبت ذلك عن النبي صلى الله عليه وسلم في قصة نومهم عن صلاة الصبح في السفر، فإن النبي صلى الله عليه وسلم صلى نافلة الفجر، ثم أقام الصلاة وصلى بأصحابه كما يصلي كل يوم، وإنما تُصَلَّي راتبة الفجر بعد الفريضة لمن فاتته ودخل المسجد والإمام قد شرع في صلاة الفريضة، فإنه يدخل معه في صلاة الفريضة، ثم يصلي الراتبة بعدها.

قال بعض أهل العلم والأفضل أن يؤخر الراتبة إلى الضحى، إلا إذا كان يخشى أن ينساها فليصلها بعد صلاة الفجر.

وقال بعض العلماء: بل له أن يُصَلِّيها بعد صلاة الفجر بكل حال، سواء خشي أن ينساها أم لم يخش؛ لأن وقوع النسيان أمر كثير بين الناس.

مطالب مرتبط:

(۲۵۹۴) آیا به تأخیر انداختن راتبه‌‌ی نماز صبح تا بعد از نماز فرض اشکالی دارد؟

برای انسان جایز نیست که عمدا سنت صبح را تا بعد از نماز به تأخیر بیندازد، زیرا لازمه‌‌ی آن این است که سنت را در وقت نهی بدون سبب می‌‌خواند....

ادامه مطلب …

(۲۵۸۲) حکم قضای رکعت فوت‌شده‌ی نماز صبح و ادای سنت پس از فجر

برای انسان جایز است که هرگاه سنت فجر قبل از نماز از وی فوت شد، آن را بعد از نماز قضا کند...

ادامه مطلب …

(۲۵۸۶) آیا بین طلوع فجر دوم و نماز صبح غیر از دو رکعت سنت فجر نمازی وجود دارد؟

صحیح این است که کسی که بین طلوع فجر و نماز صبح سنتی را غیر از سنت صبح بخواند، گناه‌‌کار نمی‌‌شود، زیراوقت نهی بعد از نماز صبح است....

ادامه مطلب …

(۲۵۹۷) تعداد سنت‌‌های قبلیه وبعدیه‌‌ی ظهر چقدر است؟

نماز ظهر دارای شش رکعت سنت راتبه است: چهار رکعت با دو سلام قبل از نماز و دو رکعت بعد از نماز و این‌‌ها از سنت‌‌های راتبه‌‌ای است که خلل در آن شایسته نیست...

ادامه مطلب …

(۲۶۰۴) آیا نماز سنت وضو با سنت قبلیه‌‌ی ظهر یا سنت مغرب درست است؟

اگر سنت راتبه‌‌ی ظهر با بعد از وضو گرفتن مصادف شد و شخص راتبه‌‌ی ظهر را خواند و رد آن بی وضو نشد، امید آن می‌‌رود که وارد این حدیث که از پیامبر ﷺ ثابت است شود: ...

ادامه مطلب …

(۲۵۷۳) سنت‌‌های راتبه‌‌ی روزانه رسول الله ﷺ کدام هستند؟

سنت‌‌های راتبه دوازده رکعت هستند، چهار رکعت قبل از ظهر و بعد از اذان با دو سلام، دو رکعت بعد از آن، دو رکعت بعد از مغرب، دو رکعت بعد از عشا و دو رکعت قبل از نماز صبح و این دو رکعت از همه پر فضیلت‌‌تر است ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه