سه‌شنبه 15 ربیع‌الثانی 1447
۱۵ مهر ۱۴۰۴
7 اکتبر 2025

(۲۱۹۹) حکم قرائت آیات قرآن پس از فاتحه در نمازهای فرض و نافله

(۲۱۹۹) سوال: آیا در نماز فرض یا غیر آن از سنت‌ها، بعضی از آیات بعد از خواندن فاتحه قرائت می‌شود؟

جواب:

شایسته است که اگر انسان نافله می‌خواند چیزی از قرآن را همراه فاتحه بخواند و رسول الله ﷺ در راتبه‌ی فجر در رکعت اول سوره‌ی کافرون و در رکعت دوم سوره‌ی اخلاص را می‌خوانند[۱] و گاهی اوقات در رکعت اول: {قُولُوۤا۟ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَاۤ أُنزِلَ إِلَیۡنَا وَمَاۤ أُنزِلَ إِلَىٰۤ إِبۡرَ ٰ⁠هِـۧمَ وَإِسۡمَـٰعِیلَ وَإِسۡحَـٰقَ وَیَعۡقُوبَ وَٱلۡأَسۡبَاطِ وَمَاۤ أُوتِیَ مُوسَىٰ وَعِیسَىٰ وَمَاۤ أُوتِیَ ٱلنَّبِیُّونَ مِن رَّبِّهِمۡ لَا نُفَرِّقُ بَیۡنَ أَحَدࣲ مِّنۡهُمۡ وَنَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ} [سوره البقرة: ۱۳۶] و در رکعت دوم: {قُلۡ یَـٰۤأَهۡلَ ٱلۡكِتَـٰبِ تَعَالَوۡا۟ إِلَىٰ كَلِمَةࣲ سَوَاۤءِۭ بَیۡنَنَا وَبَیۡنَكُمۡ أَلَّا نَعۡبُدَ إِلَّا ٱللَّهَ وَلَا نُشۡرِكَ بِهِۦ شَیۡـࣰٔا وَلَا یَتَّخِذَ بَعۡضُنَا بَعۡضًا أَرۡبَابࣰا مِّن دُونِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡا۟ فَقُولُوا۟ ٱشۡهَدُوا۟ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ} [سوره آل عمران: ۶۴] را می‌خوانند و در دو رکعت طواف نیز همراه فاتحه در رکعت اول سوره‌ی کافرون و در رکعت دوم سوره‌ی اخلاص را می‌خوانند[۲] و در شبی برای خواندن تهجد بلند شد و همراهش حذیفة بن الیمان J بود پس در یک رکعت فاتحه را خواند و سپس بقرة سپس نساء سپس آل عمران را خواند[۳] و سوره‌ی نساء را جلوتر از آل عمران خواند و مهم این است که در نافله غیر از فاتحه خواندن مشروع است.


[۱] رواه مسلم (۷۲۶).

[۲] رواه مسلم (۱۲۱۸).

[۳] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل في صلاة الفروض أو في غيرها من السنن تكون قراءة بعض الآيات بعد قراءة الفاتحة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: ينبغي للإنسان إذا كان يصلي نافلة أن يقرأ مع الفاتحة شيئًا من القرآن، وقد كان النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم يقرأ في راتبة الفجر في الركعة الأولى ﴿ قُلْ يَأَيُّها الكَفِرُونَ ﴾ [الكافرون ١]، وفي الركعة الثانية ﴿ قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ ﴾ [الإخلاص: ١]، وأحيانًا يقرأ: ﴿ قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَعِيلَ وَإِسْحَقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴾ [البقرة: ١٣٦] الآية في البقرة، يقرأها في الركعة الأولى من سنة الفجر، وفي الثانية: ﴿قُلْ يَتَأَهْلَ الْكِتَبِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّهِ فَإِن تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ ﴾ [آل عمران: ٦٤] الآية في آل عمران، وفي ركعتي الطواف يقرأ مع الفاتحة في الركعة الأولى: ﴿ قُلْ يَتَأَيُّهَا الكفرون ﴾ [الكافرون: ١] وفي الثانية: ﴿ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴾ [الإخلاص: ١]، وقام ليلة يتهجد ومعه حذيفة بن اليمان رضي الله عنه، فقرأ النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- الفاتحة، ثم قرأ سورة البقرة ثم النساء ثم آل عمران في ركعة واحدة، وقدم النساء على آل عمران، المهم أن النافلة يشرع فيها قراءة زائد على الفاتحة.

مطالب مرتبط:

(۲۱۹۴) آیا برای زن جایز است که نماز فرادی را به صورت جهری بخواند؟

مشروع در حق زن این است که نماز را به صورت سری بخواند ولی اگر در خانه‌اش و نامحرم صدای او را نمی‌شنود و اگر جهری خواندن برایش بهتر باشد مثلا در نماز شب بود اشکالی ندارد که جهری بخواند....

ادامه مطلب …

(۲۱۹۱) حکم قرائت در نماز عصر به صورت آهسته

قرائت در نماز عصر آهسته است همان‌طور که در نماز ظهر نیز آهسته است اما در نماز مغرب، عشاء، فجر، جمعه، عیدین، استسقاء و کسوف، قرائت جهری و بلند است.....

ادامه مطلب …

(۲۱۸۵) حکم جهر در نمازهای جهری هنگام اقامه نماز به صورت انفرادی

علما می‌گویند: اگر انسان در شب نماز را به تنهایی می‌خواند اختیار دارد که قرائت را به جهر یا سرّ بخواند ولی اگر کسی همراه او نماز می‌خواند باید به صورت جهری بخواند....

ادامه مطلب …

(۲۲۰۰) حکم تکرار یک سوره بعد از فاتحه در همه رکعات برای فرد بی‌سواد

بله اگر کسی از کتاب الله فقط یک سوره را حفظ است مشکلی نیست که آن را در تمام نمازهایش بعد از فاتحه تکرار کند...

ادامه مطلب …

(۲۲۱۹) حکم اشتباه در قرائت ىر هنگام خواندن نماز به صورت فرادی

دو کار می‌توانی انجام دهی: این که به آیه‌ی بعدی منتقل شوی یا این که به رکوع بروی زیرا که امر در این واسع است....

ادامه مطلب …

(۲۲۰۶) حکم خواندن سوره‌هایی معین در نماز صبح یا ظهر

حرجی بر انسان نمی‌باشد که ملزم به سوره‌های معینی باشد اگر که معتقد بر سنت بودن آن نداشته باشد ولی اگر در نمازهای جهری ملزم به سوره‌های معینی شدی مردم گمان می‌کنند که سنت است و بر مردم تلبیس ایجاد می‌شود پس این کار را نکن ولی در بین خودش اگر آن را سنت نگیرد اشکالی ندارد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه