(۲۱۳۱) سوال: از امام احمد Ë از گذاشتن دست راست بر دست چپ بعد از رکوع سوال شد، و ایشان جواب دادند: اگر می‌خواهی آن را رها ساز و اگر می‌خواهی آن دو را بگیر. لطفا برای ما از سنت واضح سازید که گرفتن دست است یا رها کردن آن؟ وفقکم الله.

جواب:

می‌گوییم: ظاهر سنت این است که نمازگزار بعد از بالا آمدن از رکوع دست راستش را بر دست چپش بگذارد و این آنچیزی است که سهل بن سعد J روایت می‌کند: «كَانَ النَّاسُ يُؤْمَرُونَ أَنْ يَضَعَ الرَّجُلُ الْيَدَ الْيُمْنَى عَلَى ذِرَاعِهِ الْيُسْرَى فِي الصَّلَاةِ»[۱] (به مردم امر می‌شد که مردان در نماز دست راست خود را بر ساق دست چپشان بگذارند) و قول او که می‌فرماید: «فی الصلاة» عام است و برای تمام احوال نماز می‌باشد مگر آن دلیل دلالت دهد که برای صفت خاصی است.

پس می‌گوییم: گذاشتن دست راست بر دست چپ قبل از رکوع امری است که اشکالی ندارد اما در خود رکوع طوری دیگری است دو دست را بر دو زانوها می‌گذارد و در سجود نیز امکان ندارد که دست راست بر دست چپ گذاشته شود زیرا که بر روی زمین گذاشته شده است و همچنین در نشستن بین دو سجده و تشهد اول و دوم دو دست بر ران‌ها گذاشته می‌شود.

و فقط بعد از رکوع باقی می‌ماند که سنتی خاصی در آن نیست ولی عموم قول سهل که می‌فرماید: «فی الصلاة» شامل این موضع هم می‌شود و برای همین ظاهر سنت این است که بعد از رکوع نیز دست راست بر دست چپ گذاشته می‌شود.

و اما اختیار دادن امام احمد Ë:  شاید به احادیثی اطلاع داشته که دلالت بر جواز رها کردن می‌داده است ولی ما آن را نمی‌دانیم زیرا ظاهر این است که امام احمد Ë بین دو چیز اختیار نمی‌دهد مگر این که سنت برای آن دو وارد شده باشد و اختیار دادن او به خاطر عدم علمش به آن نبوده است زیرا موقف نداشتن علم به چیزی توقف در آن است نه این که به آن حکم کند والله أعلم.

[۱] رواه البخاری (۷۴۰).