(۲۰۰۴) حکم نماز در مسجدی که در آن مقامات صحابه وجود دارد

(۲۰۰۴) سوال: آیا نماز در مسجدی که در آن مقامات صحابه وجود دارد جایز است؟

جواب:

اصل این است که کل زمین مکانی برای نماز است زیرا رسول الله ﷺ می‌فرماید: «جعلت لي الأرض مسجدا و طهورا»[۱] (زمین برای من مسجد و پاک گردانیده شده است) مگر آن چیزی که در شرع دلالتی است برای منع از آن مثل قول رسول الله ﷺ در حدیث أبي مرثد الغنوي J: «لا تصلوا إلي القبور»[۲] (به سمت قبور نماز نخوانید) و آنچه در ترمذی آمده است: «الأرض کلها مسجد إلا المقبرة و الحمام»[۳] (کل زمین مسجد است مگر قبرستان و حمام)

و برای همین در این مساجدی که مقامات صحابه وجود دارد نیاز به تحریر دو امر دارد:

اول: آیا صحیح است که در این مسجد مقام این صحابی است؟ این نیاز به دلیل دارد که این را ثابت کند.

دوم: این مقام چیست؟ آیا قبر است؟ یا صحابی یک دفعه آن‌جا نماز خوانده است؟ و اگر معنای آن است که صحابی یک دفعه در آن جا نماز خوانده است موجب بطلان نماز در این مسجد نمی‌باشد و موجب از بین بردن این مسجد هم نیست. و اگر مراد از آن این است که قبر یکی از اصحاب در آن است واجب است که آن مسجد تخریب شود زیرا که بنا کردن مسجد بر قبور جایز نیست برای این که رسول الله ﷺ فرموده است: «لا تتخذوا القبور مساجد»[۴] (قبور را مساجد قرار ندهید) و فرمود: «لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْيَهُودِ، وَالنَّصَارَى ؛ اتَّخَذُوا قُبُورَ أَنْبِيَائِهِمْ مَسَاجِدَ»[۵] (لعنت الله بر یهود و نصارا که قبرهای انبیائشان را مساجد قرار داده‌اند) پس اگر صحیح است که قبر یکی از مردم در آن قرار دارد پس واجب است که آن مسجد خراب شود و نماز در مسجد دیگر که در آن قبر نیست اقامه شود فرقی نمی‌کند که اطراف این باشد یا از آن دور باشد مهم این است که در آن قبر نباشد.

[۱] رواه البخاری (۳۳۵) و مسلم (۵۲۱).

[۲] تخریج آن گذشت.

[۳] رواه ترمذی (۳۱۷) و ابن ماجة (۷۴۵).

[۴] تخریج آن گذشت.

[۵] رواه البخاری (۴۳۵) و مسلم (۵۲۹).

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل تجوز الصلاة في المساجد التي يوجد بداخلها مقامات للصحابة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الأصل أن جميع ما على وجه الأرض محل للصلاة، لقول النبي صلى الله عليه وسلم: «جعلت لي الأرض مسجدا وطهورا»، إلا ما دل في الشرع على المنع منه، مثل قوله في حديث أبي مرثد الغنوي رض الله عنه: «لا تصلوا إلى القبور»، وفيما جاء في الترمذي: «الأرض كلها مسجد إلا المقبرة والحمام».

وعلى هذا فهذه المساجد التي فيها مقامات نحتاج إلى تحرير أمرين:

الأمر الأول: هل صحيح أن هذا المسجد فيه مقام هذا الصحابي؟ هذا يحتاج إلى دليل بين يثبت ذلك.

ثانيا: ما هذا المقام؟ هل هو قبر؟ أو أن الصحابي قد صلى فيه مرة من المرات؟ فإن كان معناه أن الصحابي قد صلى فيه مرة من المرات فإن هذا لا يوجب بطلان الصلاة في هذا المسجد، ولا يوجب هدم ذلك المسجد. وإن كان المراد أن في هذا المسجد قبرًا لأحد من الصحابة فإنه يجب هدم المسجد، لأنه لا يجوز بناء المساجد على القبور، لقول النبي صلى الله عليه وسلم : «لا تتخذوا القبور مساجد»، وقال: «لعنة الله على اليهود والنصارى اتخذوا قبور أنبيائهم مساجد»، فإذا صح أن هذا المسجد فيه قبر لأحد من الناس فإن الواجب هدم ذلك المسجد، وإقامة مسجد آخر ليس فيه قبر، سواء كان حول هذا أو بعيدا عنه، المهم ألا يكون فيه القبر.