(۱۸۰۳) سوال: بیشتر از ۲۵ سال مریض بودم و رمضان را روزه نگرفته‌ام و نماز نمی‌خوانده‌ام و الان عمر من ۵۰ سال است و ۲۵ سال است که ازدواج کرده‌ام الحمدلله بعد از آن بر شریعت اللهÀ استقامت کرده‌ام والحمدلله روزه‌ام را در رمضان گرفته‌ام و نماز را نیز در وقتش بجا آورده‌ام و ۱۷ سال است که به حج رفته‌ام و بیشتر از ۱۰ سال است که سالانه عمره را بجای میاورم. لطفا من را در مورد روزهایی که روزه‌ام را افطار کرده‌ام راهنمایی کنید که چکار کنم؟ با وجود این که نمی‌دانم تعداد آن چقدر است و نماز نیز تقریبا ۱۲ سالی بوده که نخوانده‌ام. جزاکم الله خیرا.
جواب:
اگر نماز و روزه را به صورت مطلق ترک کردی و اصلا نه نماز و نه روزه را بجا نمی‌آوردی پس می‌گوییم که به سوی اللهÀ توبه کنی از آنچه انجام داده‌ای و زیاد عمل صالح و خیر انجام دهی شاید اللهÀ تو را ببخشد و نیازی به قضای آنچه از شما فوت شده است نیست زیرا که اگر قضا نیز بکنی فایده‌ای ندارد برای این که وقتی بدون عذر شرعی از وقت خارج شود قضا فایده‌ای ندارد زیرا رسول اللهﷺ می‌فرماید: «من عمل عملاً لیس علیه أمرنا فهو رد»[۱] (هر عملی که امر ما بر آن نیست مردود است) و قضا در صورتی که عذر باشد مشروع است همانگونه که رسول اللهﷺ می‌فرماید: «من نام عن صلاةٍ أو نسيها فليصلها إذا ذكرها، لاكفارة لها إلا ذلك» (کسی که از نمازی خواب رفت یا فراموش کرد پس هنگامی که بیاد آورد آن را بخواند و کفاره‌ای غیر از آن ندارد) اما اگر نماز و روزه را شروع کرده‌ای و سپس آن قطع کرده‌ای و قضای آن را بجا نیاورده‌ای پس بر تو واجب است که قضای آنچه از تو فوت شده است را بجای آوری زیرا که آن را شروع کرده‌ای مانند آن است که بر خودت نذر کرده باشی پس بر تو قضای آن واجب است و اگر شک کردی و ندانستی که چکار کنی بررسی را انجام بده و به غالب ظن خود عمل کن.
[۱] تخریج آن گذشت.
