چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۱۷۲۵) آیا برای زن حائض، جایز است که قرآن را از روی مصحف، تلاوت کند؟

(۱۷۲۵) سوال: آیا برای زن حائض، جایز است که قرآن را از روی مصحف، تلاوت کند؟ آیا حدیث: «إن حيضتَكِ ليست في يدِكِ» : (حیض تو در دستت نیست) صحیح است؟

جواب: علما É درباره‌ی جواز تلاوت قرآن برای زن حائض، اختلاف نظر دارند؛ برخی این کار را ممنوع دانسته و گفته‌اند: جایز نیست قرآن بخواند مگر ذکری که با آیات قرآن، هم‌لفظ باشد؛ مثل این که «بسم الله الرحمن الرحيم» بگوید و قصدش گفتن این ذکر باشد، نه تلاوت آیه‌ای از قرآن؛ یا «الحمد لله رب العالمين» بگوید و قصد ستایش الله À را داشته باشد؛ یا به خاطر مصیبت و مشکلی که دچار آن شده است، «إنا لله وإنا إليه راجعون» بگوید و قصد تلاوت نداشته باشد، اشکالی ندارد.

برخی دیگر، تلاوت قرآن توسط زن حائض را جایز می‌دانند؛ زیرا هیچ حدیث صریح و صحیحی از رسول الله ﷺ نقل نشده که زن حائض را از تلاوت قرآن منع کند و اصل بر جواز است مگر این ‌که دلیل شرعی برای منع وجود داشته باشد. بر خلاف فرد جنب که جایز نیست چیزی از قرآن تلاوت کند و فرقش با زن حائض این است که زن حائض طی چند روز خونریزی دارد و نمی‌تواند از آن پاک گردد اما جنب می‌تواند در همان لحظه غسل یا تیمم نماید و پاک شود لذا جنب تا وقتی غسل نکند، اجازه‌ی تلاوت قرآن را ندارد اما حائض از تلاوت قرآن منع نمی‌شود.

این دو دیدگاه (جایز دانستن مطلق و منع کردن مطلق) مخالف هم هستند اما به نظر من بهتر است که زن حائض بنا بر احتیاط، فقط هنگام نیاز، به مقداری که نیاز است تلاوت نماید؛ مثل وقتی که می‌ترسد محفوظاتش را از یاد ببرد، وقتی اذکار شب و ‌روز را می‌گوید، وقتی به فرزند یا دانش‌آموزان یاد می‌دهد و وقتی که نزد معلمش تلاوت می‌کند. تلاوت قرآن در این حالت‌ها اشکال ندارد اما در تمام این حالت‌ها نباید به طور مستقیم به قرآن دست بزند زیرا بنا بر دیدگاه راجح و برگزیده، لمس کردن قرآن بدون وضو، جایز نیست. به نظر من این قول به درستی نزدیک‌تر است و بنابراین زن حائض فقط در هنگام نیاز و به اندازه‌ای که نیاز دارد کتاب الله À را تلاوت می‌کند اما باید آن را از حفظ بخواند یا قرآن را از پشت مانع مانند دستمال، دستکش و… به دست بگیرد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: هل يجوز للمرأة الحائض أن تقرأ القرآن من المصحف؟ وما صحة هذا الحديث: «إِنَّ حَيْضَتَكِ لَيْسَتْ فِي يَدِكِ»؟

فأجاب رحمه الله تعالى: اختلف العلماء -رحمهم الله – في جواز قراءة المرأة للقرآن إذا كانت حائضًا؟ فمنهم من منع ذلك، وقال: لا يحل لها أن تقرأ شيئًا من القرآن إلا ما جاء به من الذكر الموافق للقرآن، كما لو قالت: بسم الله الرحمن الرحيم تريد التسمية لا للتلاوة، أو قالت الحمد لله رب العالمين. تريد الثناء على الله دون التلاوة، أو قالت إنا لله وإنا إليه راجعون. لمصيبة أصابتها، فتريد الاسترجاع دون التلاوة، فإن هذا لا بأس به.

ومنهم من قال: إن الحائض يحل لها أن تقرأ القرآن؛ وذلك لأنه لم ترد عن النبي صلى الله عليه وسلم سنة صحيحة صريحة في منع الحائض من القراءة، والأصل الجواز حتى يقوم دليل على المنع.

وهذا بخلاف الجنب، فإن الجنب لا يحل له أن يقرأ شيئًا من القرآن والفرق بينه وبين الحائض: أن الحائض تطول مدتها في حيضتها، ولا يمكنها أن تتطهر منها، بخلاف الجنب، فإن الجنب يمكنه أن يتطهر في ساعته، فلهذا يُمنع من قراءة القرآن حتى يغتسل، وأما الحائض فلا تمنع من قراءة القرآن.

وهذان قولان متقابلان – أعني: القول بالمنع مطلقا، والقول بالإباحة مطلقا ولكن الأحوط – فيما نرى- ألا تقرأ شيئًا من القرآن إلا ما احتاجت إلى قراءته؛ مثل أن تخشى نسيان القرآن، فتقرأه خوفًا من ذلك، ومثل أن يكون لها أوراد من القرآن صباحية أو مسائية، فتقرأ هذه الأوراد، ومثل أن تكون معلمة تحتاج إلى تعليم البنات أو متعلمة تحتاج إلى إسماع المعلمة القرآن، فهذا لا بأس به، ولكن مع ذلك لا تقرأ بالمصحف إلا من وراء حائل؛ لأن القول الراجح أنه لا يجوز مس المصحف إلا والإنسان على وضوء.

وهذا القول نرى أنه أقرب إلى الصواب، وبناءً عليه فتقرأ الحائض ما تحتاج إلى قراءته من كتاب الله عز وجل، ولكنها تقرؤه إما عن ظهر قلب، وإما بالمصحف مع حائل؛ من منديل، أو قفاز، أو نحوه.

مطالب مرتبط:

(۱۶۹۵) احکام رؤیت لکه‌های قهوه‌ای پس از توقف خون حیض

هرگاه زن از خون جاری حیض که که فراوان می‌باشد و وی می‌داند که آن خون حیض است پاک شد، روزهای بعد از آن، حیض محسوب نمی‌شود زیرا لکه‌ی تیره، زردی و یک یا دو نقطه، حیض نیست...

ادامه مطلب …

(۱۷۰۰) حکم خونریزی در ماه‌های اول بارداری و تأثیر آن بر نماز

خونریزی زن باردار، حیض، استحاضه و نفاس نیست بلکه خونی است که از رگ خارج می‌شود و نباید نماز و روزه‌ی رمضان به خاطر آن ترک شود و همبستری را نیز ممنوع نمی‌کند...

ادامه مطلب …

(۱۷۱۹) آیا در حالت حیض و بدون دست زدن به قرآن، می‌توانم تلاوت و حفظ قرآن را ادامه دهم؟

بله می‌توانی، زیرا این یک نیاز است و اگر زن حائض، قرآن را از روی نیاز، تلاوت نماید، اشکالی ندارد...

ادامه مطلب …

(۱۷۳۰) حکم ذکر شهادتین برای زن حائض هنگام شنیدن اذان

این سخن، درست نیست؛ برای زن حائض و شخص جنب جایز است که ذکر الله را بگویند...

ادامه مطلب …

(۱۷۱۸) حکم تلاوت سوره ملک توسط زن حائض

نظرم این است که زن حائض، نباید قرآن را تلاوت کند مگر این‌ که به خاطر نیاز باشد؛ مانند ترس از فراموش کردن، آموزش، یادگیری و خواندن اذکاری که به خواندنش عادت دارد...

ادامه مطلب …

(۱۷۱۵) حکم حضور زنان حائض و متأهل در زیارتگاه‌ها و قبرستان‌ها

برای زن حائض جایز نیست که در مسجد بماند اما می‌تواند از آن عبور کند به شرطی که مطمئن باشد مسجد را آلوده نخواهد کرد اما ماندن در مسجد، جایز نیست و فرقی ندارد که مسجد الحرام، مسجد النبی ﷺ مسجد الأقصى یا هر مسجد دیگری از مساجد مسلمانان باشد. تا زمانی که حیض باشد جایز نیست در مسجد بماند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه