(۱۴۱۴) سوال: آیا شستن اعضای وضو بیشتر از حدِ تعیین شده، جایز است؟ چنان که مثلا پاها تا بالاتر از مچ شسته شود.

جواب:

الله B در آیه‌ی وضو، غسل و تیمم، حدود شستن اعضایی که در وضو شسته می‌شود را مشخص نموده و فرمود: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُؤُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إلَی الکَعْبَینِ} [المائدة: ۶] : (‌ای کسانی ‌که ایمان آورده‌اید! هرگاه خواستید به نماز برخیزید، صورت‌ها و دستانتان را تا آرنج‌ بشویید، سرهایتان را مسح نمایید و پاهایتان را تا مچ بشویید). بنابراین الله À حد صورت و سر را مشخص نکرد زیرا حدّ این دو معلوم است اما دیگر اعضا چنین نیست؛ لذا اگر دست به طور مطلق گفته شود می‌تواند از سر انگشتان دست تا کتف منظور باشد و همچنین اگر پا به طور مطلق گفته شود می‌تواند از سر انگشتان پا تا بالای ران منظور باشد. بدین خاطر باید مقدار هر کدام مشخص می‌شد لذا الله B حد شستن دست‌ها را تا آرنج و حد شستن پاها را تا مچ تعیین نمود که البته خودِ آرنج و خودِ مچ نیز مقصود است و واجب است که شسته شوند لذا از سنت رسول الله ﷺ نیست که از حدود تعیین شده از جانب الله À فراتر رویم.

رسول الله ﷺ فرمود: «إن أمتي يُدْعَون يوم القيامة غُرًّا مُحَجَلِّين من آثار الوُضُوء»[۱] : (امت من در روز قیامت در حالی فرا خوانده می‌شوند که پيشانی و اعضای وضویشان، سفيد و درخشان است)؛ این بیان واقعیت است که بنده به خاطر این عمل، پاداش می‌گیرد و مؤمنان بر اثر وضو، نورانی و درخشان هستند. حد وضو را از کتاب الله À دانستیم لذا حد شستن پاها تا مچ و دست‌ها تا آرنج می‌باشد؛ حتی اگر فرض شود کسی تا نصف ساق پا یا تا نصف بازو را بشوید، به مقدار روشنی و درخششی که الله B تعیین نموده است چیزی اضافه نمی‌شود. خلاصه: سنت و مستحب نیست که انسان در وضویش از حدی که الله À تعیین نموده است فراتر رود.

[۱] تخریج آن گذشت.