(۱۳۸۱) حکم شک در گفتن بسم‌الله هنگام وضو

(۱۳۸۱) سوال: هرگاه شروع به وضو گرفتن می‌کنم، هنگام شستن صورت، دچار تردید می‌شوم که آیا (بسم الله) را گفته‌ام یا خیر؟ آیا در چنین حالتی واجب است دوباره از ابتدا وضو بگیرم یا این که همین وضو را ادامه دهم؟

جواب:

اگر انسان دچار شک شد که آیا در ابتدای وضو (بسم الله) گفته است یا خیر، در همان لحظه (بسم الله) می‌گوید و این مسئله زیانی به وضویش نمی‌رساند؛ زیرا نهایت این است که گفتن (بسم الله) را در آغاز وضو فراموش کرده است؛ هرگاه انسان گفتن (بسم الله) را در ابتدای وضو فراموش کرد سپس در وسط وضو به یاد آورد، همان لحظه (بسم الله) گفته و وضویش را ادامه می‌دهد.

با این وجود، علما É درباره‌ی حکم گفتن (بسم الله) در ابتدای وضو، اختلاف ‌نظر دارند که آیا واجب است یا سنت؟ صحیح‌تر این است که سنت می‌باشد و واجب نیست؛ زیرا امام احمد Ë درباره‌ی حدیثی که در این مورد نقل شده می‌گوید: (در این زمینه، هیچ حدیثی ثابت نیست).

تمامی کسانی که وضوی رسول الله ﷺ را برای مردم توصیف کرده‌اند طبق آنچه می‌دانیم درباره‌ی (بسم الله) چیزی نگفته‌اند لذا گفتن (بسم الله) سنت می‌باشد؛ اگر کسی آن را گفت وضویش کامل‌تر است اما اگر نگفت، وضویش صحیح می‌باشد.

تعداد بازدید: 13

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: عندما أشرع في الوضوء، وعند غسل الوجه أشتُ أنني هل ذكرت البسملة في البداية، أم لا، فهل يتوجب على إعادة الوضوء، أم أواصل تكملة الوضوء؟

فأجاب رحمه الله تعالى : إذا شكّ الإنسان هل سَمَّى عند الوضوء، أم لم يسم فإنه يسمي حينئذ، ولا يضره ذلك شيئًا، وذلك لأن غاية ما فيه أن يُقال: إنه نَسي التسمية في أوله والإنسان إذا نسي التسمية في أول الوضوء، ثم ذكر في أثنائه، فإنه يسمي، ويبني على ما مضى من وضوئه.

ومع ذلك فإن أهل العلم – رحمهم الله – اختلفوا في التسمية في الوضوء؛ هل هي واجبة أم سنة؟ والأقرب أنها سُنة، وليست بواجبة؛ لأن الحديث الوارد فيها قال عنه الإمام أحمد رحمه الله: «لا يثبت في هذا الباب شيء».

وجميع الواصفين لوضوء النبي صلى الله عليه وسلم لم يذكروا التسمية فيما نعلم، وحينئذ تكون التسمية سنة؛ إن أتى بها الإنسان كان ذلك أكمل لوضوئه، وإن لم يأت بها فوضوؤه صحيح.