(۱۲۳۰) سوال: نظر شرع در مورد ازدواج «شِغار» چیست؟ آیا حدیثی که میگوید: «در اسلام، ازدواج شغار وجود ندارد»،[۱] صحیح است؟
جواب:
نظر من در مورد ازدواج شغار، حرمت آن است. زیرا چنان که در حدیث ابن عمر رَضِيَاللهُعَنْهُمَا میآید و نیز در حدیثی که در سوال ذکر شد، پیامبرﷺ میفرماید: «در اسلام، ازدواج شغار وجود ندارد» و از آن نهی میکند. ازدواج شغار این است که مردی دخترش را به عقد مرد دیگری در آورد به این شرط که آن مرد نیز دختر خود را به عقد او در آورد و مهریهای در کار نباشد، یا با به کار بردن یک حیلهی شرعی، مهریهی ناچیزی بدهند.
شغار به این خاطر حرام و باطل است که الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ میفرماید: {وَأُحِلَّ لَكُمْ مَا وَرَاءَ ذَلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُمْ} [نساء: ۲۴]. (و غیر از این برای شما حلال است که زنانی را به وسیلهی مال خود، طلب نمایید). که الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ حلال شدن زن را مشروط به دادن مال – به عنوان مهریه – کرده است. همچنین در حدیث میآید که پیامبرﷺ از شغار نهی کردهاند.[۲]
***
[۱] صحیح مسلم: کتاب النکاح، باب تحریم نکاح الشغار و بطلانه، حدیث شماره (۱۴۱۵). از عبدالله بن عمر رَضِيَاللهُعَنْهُمَا با این لفظ: «أن رَسُولَ اللَّهِﷺ نَهَى عَنِ الشِّغَارِ».
[۲] صحیح بخاری: کتاب النکاح، باب الشغار، حدیث شماره ۴۸۲۲. صحیح مسلم: کتاب النکاح، باب تحریم نکاح الشغار و بطلانه، حدیث شماره (۱۴۱۵). از عبدالله بن عمر رَضِيَاللهُعَنْهُمَا با این لفظ: «أن رَسُولَ اللَّهِﷺ نَهَى عَنِ الشِّغَارِ».