(۱۱۷۶) سوال: به زبان آوردن این سخن، چه حکمی دارد؟ «پروردگارا، سهلی نیست جز آنچه تو آن را سهل گردانی و تو می‌توانی وقتی بخواهی، اندوه را آسان کنی»؟^[۱] آیا این حدیث است؟

جواب:

معنای این کلامِ شعر مانند، صحیح است، ولی نیازی به آن نیست. کافیست شخص به جای آن بگوید: «اللهم یسّرنا للیسری و جنّبنا العسری و اغفر لنا فی الآخرة والأولی»، «پرودگارا، آسانی را برایمان میسر فرما و ما را از سختی دور کن و در آخرت و دنیا ما را بیامرز». معلوم است که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ قادر است آسانی را سخت و سختی را آسان نماید؛ چون او بر همه چیز قادر است.

به این مناسبت به آن عده از برادرانی که حریص بر دعا در نماز و اوقات دعا هستند؛ مثل دعای بین اذان و اقامه و دعا در عرفه و مزدلفه، حریص باشند دعاهایی را که در سنت آمده بخوانند. چون این دعاها را عالم‌ترین شخص که می‌داند چه دعایی شایسته و سودمند است، بر زبان آورده است. پس در احادیث صحیح به دنبال دعاهایی بگردند که از رسول اللهﷺ به ثبوت رسیده‌اند. چون احادیث ضعیفی هم هستند که دعاهایی را معرفی می‌کنند که صحیح نیستند.

چه خوب بود اگر یکی از بردارن طلبه‌ی ما دعاهای صحیح وارده از رسول اللهﷺ را می‌نوشت. چه دعاهایی که به صورت مطلق هستند و چه دعاهای مقید در نماز یا در هنگام وقوف در عرفه یا در طواف و سعی غیره. اگر کسی چنین کند – و این دعاها را گرد آوری کند و بنویسد – خیر زیادی در حفظ این سنت‌ها حاصل می‌شد و از دعاهای زیادی که شعرگونه هستند و خیری در آنها نیست و چه بسا در برخی آنها اموری مخالف با عقیده نیز باشد، دوری می‌شد.

***

^[۱] روایت ابن حبان در صحیح، (ج۳، ص۲۵۵، حدیث شماره ۹۷۴). ابن السنّی، (۳۵۱). دیلمی (ج۱، ص۴۹۵، حدیث شماره ۲۰۱۹). ضیاء مقدسی در «الأحادیث المختارة»، (ج۵، ص۶۲، حدیث شماره ۱۶۸۴). از انس بن مالک رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «اللهُمَّ ‌لَا ‌سَهْلَ ‌إِلَاّ مَا جَعَلْتَهُ سَهْلاً، وَأَنْتَ تَجْعَلُ الْحَزْنَ سَهْلاً إِذَا شِئْتَ».